Mówi: | Krzysztof Kwiatkowski, senator RP, były prezes NIK Jerzy Buzek, europoseł, były premier |
Brak porozumienia z Czechami w sprawie Turowa może kosztować Polskę 20 mld zł do 2044 roku. Kopalnia nie zostanie zamknięta
Zamknięcie kopalni Turów wiąże się z poważnymi skutkami gospodarczymi i społecznymi dla całego regionu. Dlatego rząd nie zamierza tego robić. – Wyrok TSUE w sensie kary finansowej jest ostateczny, co nie znaczy, że nie ma wyjścia z sytuacji. Trzeba się dogadać z Czechami – mówi Krzysztof Kwiatkowski, senator, były prezes NIK. Brak porozumienia może oznaczać, że Polska będzie musiała do 2044 roku, do którego kopalnia ma działać, zapłacić ok. 20 mld zł kary. Turów to niejedyny konflikt na linii Polska–Unia Europejska. Do rozwiązania pozostają punkty sporne w obszarze sądownictwa, a wciąż nie ma akceptacji Krajowego Planu Odbudowy dla Polski i pieniędzy na jego realizację.
– Duża część krajów Unii Europejskiej już nie tylko ma zatwierdzone plany, ale zaczęła otrzymywać pieniądze z Funduszu Odbudowy. Polska dzisiaj ani nie ma zatwierdzonego planu, ani nie ma pieniędzy, a w zasadzie możemy powiedzieć, że naprawdę twarde pieniądze to musimy wydawać, a nie otrzymywać – mówi agencji Newseria Biznes Krzysztof Kwiatkowski podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.
Chodzi o karę nałożoną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z niezaprzestaniem wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów, do czego Polska została wezwana tymczasowym postanowieniem TSUE z maja br. Stało się to na wniosek Czech, które stwierdziły, że Polska naruszyła szereg przepisów unijnych, udzielając koncesji na wydobywanie węgla brunatnego do 2026 roku. Po doręczeniu decyzji TSUE będziemy zobowiązani płacić 500 tys. euro kary dziennie, czyli 2,3 mln zł, co daje ok. 800 mln zł rocznie.
– Jeżeli brać na poważnie deklaracje polskiego rządu o wydobyciu do 2044 roku bez porozumienia z Czechami, to czekają nas kary na poziomie 20 mld zł – zauważa senator.
– Niestety nastąpiły ogromne zaniedbania ze strony władzy centralnej, i to takie, które trudno wybaczyć. Przecież rozmawiamy z zaprzyjaźnioną, o czym rząd często mówi, Republiką Czeską i trzeba było tę sprawę wynegocjować zawczasu, pół roku czy rok temu, bo zastrzeżenia były składane. Jestem przekonany, że Czesi byli na to gotowi, bo przecież chcemy w naszych nadgranicznych i sąsiedzkich relacjach żyć w spokoju i zaufaniu. Tylko że trzeba do zastrzeżeń innych uczestników wspólnego europejskiego rynku podchodzić poważnie i poważnie z nimi rozmawiać – dodaje prof. Jerzy Buzek, europoseł i były premier RP.
Rzecznik rządu w reakcji na decyzję TSUE powtórzył deklarację, że kopalnia w Turowie nie zostanie zamknięta, bo to mogłoby zagrozić stabilności polskiego systemu elektroenergetycznego.
– De facto tej kopalni nie da się zamknąć, to nie jest prosta sprawa. To wymaga wielotygodniowych, a nawet wielomiesięcznych przygotowań. I jeśli zrobić to zbyt radykalnie, to grozi również katastrofą ekologiczną. Poza tym ludzie na tym terenie pracują w kopalni i chcą mieć pracę, to jest zupełnie naturalne – podkreśla Jerzy Buzek. – Trzeba jak najszybciej wynegocjować umowę z Czechami.
– Dzisiaj już wiemy, ile nas kosztuje brak porozumienia i po prostu to trzeba przekalkulować, a jak będzie potrzeba, przeprowadzić inwestycje z zakresu ochrony środowiska, które będą powodować, że ten ubytek wód gruntowych w okolicy będzie mniejszy. Nie mamy wyjścia. Jedynym kierunkiem jest porozumienie z naszym sąsiadem – mówi Krzysztof Kwiatkowski.
Eksperci jednak zarzucają rządowi mało koncyliacyjną postawę.
– Dzisiaj największą zmienną, i to w sensie negatywnym, jest brak umiejętności rządu prowadzenia rozmowy zarówno z instytucjami europejskimi, jak i z naszymi sąsiadami. Jesteśmy na takim etapie, że za ten brak umiejętności polscy obywatele płacą i to naprawdę ogromne pieniądze – mówi senator.
Jak podkreśla, Unia Europejska nie musi naciskać na Polskę w sprawie uregulowania kar, bo ma instrumenty, dzięki którym skutecznie te pieniądze wyegzekwuje. Zaognianie konfliktu nie leży jednak w naszym interesie.
– Polska nie może się stawać państwem członkowskim drugiej kategorii. Po pierwsze, członkostwo w Unii Europejskiej to oczywiście te przepływy budżetowe, które były, są i będą dla nas korzystne finansowo jeszcze przynajmniej w najbliższych latach. Jeżeli oczywiście będziemy umieli te relacje z Unią Europejską ułożyć sobie na rozsądnych zasadach. Po drugie, my jako Polacy jesteśmy dumni z tego, jak polskie firmy w ostatnich 30 latach się rozwinęły, ile eksportujemy na rynki poszczególnych państw, w tym na rynek niemiecki. To dzięki Unii Europejskiej mamy swobodny przepływ towarów i usług – podkreśla Krzysztof Kwiatkowski. – Nie chcę sobie wyobrażać tego scenariusza, w którym Polska byłaby poza Unią Europejską, bo jest to scenariusz katastroficzny.
Pokłosie konfliktu Polski z Unią Europejską to wciąż niezatwierdzony Krajowy Plan Odbudowy. Część krajów członkowskich korzysta już ze środków na wsparcie gospodarki po pandemii.
– Na miejscu rządu robiłbym absolutnie wszystko, żeby te punkty sporne usunąć – deklaruje senator. – Dzisiaj okazuje się, że większą wartość ma 15 sędziów Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, którzy, od początku było wiadomo, zostali powołani w procedurze, która budzi wątpliwości co do bezstronności ze strony nowo powołanej Krajowej Rady Sądownictwa. Nie wyobrażam sobie, żeby indywidualny interes kilkunastu osób był ważniejszy od interesu trzydziestu kilku milionów Polek i Polaków. Rachunek jest prosty, trzeba jak najszybciej zrealizować wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, rozwiązać Izbę Dyscyplinarną i wrócić do postępowań dyscyplinarnych sędziów, w których nie będzie nacisków politycznych.
Czytaj także
- 2024-04-09: Samorządy mogą wreszcie ubiegać się o pożyczki z KPO. Do pozyskania jest w sumie 40 mld zł na zielone inwestycje
- 2024-03-06: Pacjenci i lekarze apelują o Narodowy Plan dla Chorób Rzadkich. Aktualizacja strategii ma być gotowa w II kwartale
- 2024-03-21: Branża budownictwa kolejowego w trudnej sytuacji po dwuletnim wyhamowaniu zamówień. W tym roku spodziewa się ożywienia i uruchomienia dużej liczby przetargów
- 2024-02-15: Resort infrastruktury weryfikuje kluczowe inwestycje infrastrukturalne. Będą zmiany w Krajowym Planie Kolejowym
- 2024-02-01: Europejska Prokurator Generalna: Nie jesteśmy obcą instytucją. Po przystąpieniu Polski do EPPO dochodzenia będą prowadzone w oparciu o prawo krajowe i przed miejscowymi sądami
- 2024-01-05: Szereg nowych przetargów w planach PKP Intercity na 2024 rok. W realizacji strategii taborowej mogą pomóc środki z UE
- 2024-01-05: Najpilniejszym zadaniem gospodarczym jest przywrócenie przejrzystości w finansach publicznych. Potrzebna też strategia zwiększania inwestycji i innowacyjności
- 2023-12-15: Problem nielegalnej migracji do UE znów się nasila. Statystyki najwyższe od 2016 roku
- 2023-12-06: Zmiany unijnych traktatów będą największą reformą ustrojową w dotychczasowej historii Wspólnoty. Jednak do tego jeszcze bardzo długa droga
- 2023-11-27: W 2024 roku polska gospodarka ma przyspieszyć, ale globalne otoczenie będzie ten proces utrudniać. Wiele zależy też od decyzji nowego rządu
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Bankowość
Ponad 70 proc. budynków w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. 1 mln zł trafi na granty na innowacje w tym obszarze
Ograniczenie zużycia energii w budynkach to jeden z najbardziej efektywnych ekonomicznie sposobów redukcji emisji dwutlenku węgla. Tymczasem w Unii Europejskiej zdecydowana większość budynków mieszkalnych wymaga poprawy efektywności energetycznej. Innowacji, które mają w tym pomóc, poszukuje ING Bank Śląski w piątej edycji swojego Programu Grantowego dla start-upów i młodych naukowców. Najlepsi mogą liczyć na zastrzyk finansowania z przeznaczeniem na rozwój i komercjalizację swojego pomysłu. Budżet Programu Grantowego ING to 1 mln zł w każdej edycji.
Infrastruktura
Branża infrastrukturalna szykuje się na inwestycyjny boom. Projektanci i inżynierowie wskazują na szereg wyzwań w kolejnych latach
W kolejnych latach w polskiej gospodarce ma być odczuwalne przyspieszenie realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Ma to związek z finansową perspektywą unijną na lata 2021–2027 i odblokowaniem środków z KPO. To inwestycje planowane na dziesiątki albo nawet na setki lat, a w dyskusji dotyczącej takich projektów często pomijana jest rola projektantów i inżynierów. Przedstawiciele tych zawodów wskazują na szereg wyzwań, które będą rzutować na planowanie i realizowanie wielkich projektów infrastrukturalnych. Do najważniejszych zaliczają się m.in. relacje z zamawiającymi, coraz mniejsza dostępność kadr, konieczność inwestowania w nowe, cyfrowe technologie oraz unijne regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju w branży budowlanej.
Konsument
Techniki genomowe mogą zrewolucjonizować europejskie rolnictwo i uodpornić je na zmiany klimatu. UE pracuje nad nowymi ramami prawnymi
Techniki genomowe (NTG) pozwalają uzyskiwać rośliny o większej odporności na susze i choroby, a ich hodowla wymaga mniej nawozów i pestycydów. Komisja Europejska wskazuje, że NTG to innowacja, która może m.in. zwiększyć odporność systemu żywnościowego na zmiany klimatu. W tej chwili wszystkie rośliny uzyskane w ten sposób podlegają tym samym, mocno wyśrubowanym zasadom, co GMO. Dlatego w ub.r. KE zaproponowała nowe rozporządzenie dotyczące roślin uzyskiwanych za pomocą technik genomowych. W lutym br. przychylił się do niego Parlament UE, co otworzyło drogę do rozpoczęcia negocjacji z rządami państw UE w Radzie. Wątpliwości wielu państw członkowskich, również Polski, budzi kwestia patentów NGT pozostających w rękach globalnych koncernów, które mogłyby zaszkodzić pozycji europejskich hodowców.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.