Mówi: | Kamil Rogulski |
Funkcja: | doradca, trener kompetencji miękkich |
Gry psychologiczne wyniesione z dzieciństwa mogą powodować trudności komunikacyjne w dorosłym życiu. Wpływa to na relacje w pracy i życiu prywatnym
Zgodnie z teorią Erica Berne’a ludzie – zarówno świadomie, jak i nieświadomie – dokonują między sobą różnych typów transakcji. Te właśnie transakcje, czyli określone znaki, schematy, komunikaty i nastawienie względem siebie osób biorących udział w rozmowie, w codziennej pracy zespołowej oraz w relacjach międzyludzkich mają ogromny wpływ na ich kształt i przebieg. Rozpoznawanie poszczególnych stanów Ja (Ja – Rodzic, Ja – Dziecko i Ja – Dorosły) wymaga jednak sporo wprawy, szczególnie jeśli nie zna się danej osoby od dzieciństwa i nie ma się pewności, na jakich wzorcach i doświadczeniach ona bazuje. Ta umiejętność jest jednak bardzo cenna, bo świadomość istnienia tych algorytmów pozwala zrozumieć zależności między ludźmi oraz ma duży wpływ na nasze życie prywatne i zawodowe.
– Komunikacja międzyludzka ma dużo wspólnego z tym, co się dzieje w świecie IT, i właśnie analiza transakcyjna ma w sobie takie elementy, które możemy kojarzyć ze świata IT i programistów, bo mówimy tam o pewnej strukturze, protokole i algorytmie. My po prostu bardzo często odgrywamy, jak z naciśnięciem enter, różnego rodzaju algorytmy, czyli tzw. gry psychologiczne, których nauczyliśmy się w dzieciństwie, a które cały czas nam towarzyszą i bardzo często powodują różnego rodzaju trudności komunikacyjne – mówi agencji Newseria Lifestyle Kamil Rogulski, doradca, trener kompetencji miękkich.
Według koncepcji analizy transakcyjnej, którą stworzył Eric Berne, za każdym razem, kiedy się komunikujemy, robimy to z pozycji jednego z trzech stanów Ja: Ja – Rodzic, Ja – Dziecko i Ja – Dorosły.
– Stan Ja – Rodzic to taki stan, w którym czerpiemy ze wszystkiego, czego się nauczyliśmy, kiedy byliśmy dziećmi i obserwowaliśmy naszych rodziców czy też osoby, które pełniły wobec nas role wychowawcze. Stan Ja – Dziecko to jest wszystko to, czego się nauczyliśmy, kiedy byliśmy dziećmi i musieliśmy się jakoś ustosunkowywać do tego, w jaki sposób traktują nas dorośli i co się wokół nas dzieje. A stan Ja – Dorosły to jest taki stan, w którym czerpiemy ze wszystkich tych zasobów, które mamy, które są nam dane jako osobom dorosłym, racjonalnym, logicznie myślącym, widzącym kontekst sytuacji – wyjaśnia Kamil Rogulski.
Według analizy transakcyjnej to, z jakiego stanu wysyłamy komunikat drugiej osobie i w jaki sposób zaczynamy z nią rozmowę, nie pozostaje bez wpływu na to, z jakiego stanu otrzymamy odpowiedź.
– Bardzo często jest tak, że mówiąc coś do drugiej osoby, dziwimy się, że ona reaguje jakoś nerwowo albo w inny, bardzo zaskakujący sposób. Nie mamy świadomości, że to my swoim sposobem mówienia, tonem głosu, jakimś słowem, oceną, gestem zapraszamy tę drugą stronę do tego, żeby nam w ten sposób odpowiedziała. Jeżeli ja zaczynam rozmowę ze stanu rodzica normatywnego, moralizującego, oceniającego, to po drugiej stronie prawdopodobnie spotkam albo dziecko podporządkowane, uległe, takie, które nie jest partnerem, albo dziecko zbuntowane, które będzie nam chciało pokazać, że nie podoba mu się ten sposób traktowania – wyjaśnia ekspert.
Dlatego też umiejętność rozpoznawania poszczególnych stanów Ja, a także algorytmów i gier psychologicznych, w które na co dzień gramy, może być niezwykle przydatna w codziennej komunikacji. Ta cenna umiejętność i konkretna wiedza na ten temat pomagają nam budować zarówno relacje prywatne, jak i zawodowe.
– Gry psychologiczne, schematy i algorytmy komunikacji to są takie rzeczy, które wpływają na całą naszą rzeczywistość, jakość komunikacji i jakość życia w rodzinie i w pracy. My często nie mamy o nich pojęcia, nie wiemy, że taka rzeczywistość istnieje i to jest trochę jak Matrix. Dlatego powinniśmy zaczynać zawsze od siebie i od umiejętności przyglądania się temu, w jakim stanie Ja obecnie jestem i dlaczego nie jest to stan dorosłego. To jest najważniejsza umiejętność – mówi Kamil Rogulski.
Tuż za nią idzie umiejętność rozpoznawania stanu, który jest po drugiej stronie. Kiedy umiemy dostrzec to, w jakiej pozycji stawia się osoba, z którą wchodzimy w daną relację, jesteśmy w stanie szybko i odpowiednio na to zareagować.
– Widzimy wtedy, że ktoś nas traktuje protekcjonalnie albo jest w jakiś sposób wymuszający, nadmiarowy, albo ktoś jest wobec nas w postawie wyuczonej bezradności, czyli z pozycji bezradnego, uległego dziecka, cały czas zaprasza nas do tego, żebyśmy w jakiś sposób opiekowali się nim, wypełniali za niego obowiązki itd. – mówi ekspert.
Zmiana tych algorytmów, kodów i struktur, które uformowaliśmy w dzieciństwie, nie jest rzeczą prostą, ale możliwą. Eksperci zachęcają do tego, żeby próbować, ponieważ w prosty sposób przekłada się to na jakość naszego życia, doświadczeń interpersonalnych i budowania relacji.
– Bardzo często jest tak, że to, jak wyglądało nasze dzieciństwo, co się w nim wydarzało i jak musieliśmy sobie radzić w poszczególnych sytuacjach, spowodowało, że wypracowaliśmy różnego rodzaju strategie radzenia sobie czy przetrwania. W koncepcji analizy transakcyjnej mówimy wtedy o skryptach życiowych, czyli przekonaniach na temat nas samych, na temat otaczającego nas świata. I to są takie koncepcje, które były nam potrzebne i pozwalały nam przetrwać, kiedy byliśmy dziećmi, natomiast teraz, kiedy jesteśmy dorośli, często są one dysfunkcyjne i negatywnie wpływają na naszą karierę zawodową czy rozwój relacji – dodaje Kamil Rogulski.
Czytaj także
- 2024-10-24: Agata Młynarska: Kobiety coraz odważniej rozmawiają na trudne tematy. Bardzo odważnie bronią swojego zdania
- 2024-09-19: Nowe trendy w digital marketingu. Innowacje rewolucjonizują działania agencji i klientów
- 2024-09-11: Dobrostan psychiczny młodych się pogarsza. Krytycznie oceniają swoje relacje szkolne
- 2024-08-28: Listopadowe wybory w USA mogą się przełożyć na dalszy przebieg wojny w Ukrainie. Możliwy też wpływ na kampanię prezydencką w Polsce
- 2024-08-14: Długie korzystanie ze smoczka jest związane z ograniczonym zasobem słownictwa u dzieci. Logopedzi zwracają też uwagę na inne problemy
- 2024-07-29: Młodym singlom coraz bardziej podoba się życie w pojedynkę. Znacząca zmiana w ciągu dekady
- 2024-07-12: Dorośli nie umieją rozmawiać o dojrzewaniu ze swoimi dziećmi. Młodzi czerpią wiedzę głównie z internetu
- 2024-07-09: Systemy komunikacji poszczególnych służb nie są ze sobą zintegrowane. Ich sprawne działanie to podstawa zarządzania kryzysowego
- 2024-06-10: Warszawski transport walczy o kolejnych pasażerów. Tylko w 2023 roku przewiózł ich prawie miliard
- 2024-07-02: Warszawa pracuje nad rewolucją biletową. Nowy system pozwoli płacić tylko za faktyczny czas podróży lub przejechane kilometry
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Finanse
Polacy boją się obniżenia poziomu życia na emeryturze. 40 proc. na ten cel oszczędza
Myśląc o emeryturze, dwa razy więcej Polaków odczuwa lęk niż nadzieję – wynika z badania ING Banku Śląskiego. Blisko połowa badanych spodziewa się obniżenia swojego poziomu życia po zakończeniu pracy. Mimo to wciąż mniejszość Polaków, bo 39 proc., oszczędza z myślą o tym okresie życia. Ten odsetek jednak stopniowo rośnie. Ponad 2/3 słabo orientuje się w instrumentach finansowych, które pozwalają gromadzić środki na emeryturę.
Polityka
Wyniki wyborów w USA kluczowe dla przyszłości NATO i Ukrainy. Ewentualna wygrana Donalda Trumpa będzie bardziej nieprzewidywalna
Wynik wyborów prezydenckich w USA może mieć kluczowe znaczenie dla wojny w Ukrainie. Kamala Harris jest zwolenniczką kontynuacji wsparcia militarnego dla Ukrainy i rozpoczęcia negocjacji z Moskwą tylko przy pełnym zaangażowaniu Kijowa. Donald Trump zapowiada zdecydowane działania na rzecz zakończenia wojny, ale nie wiadomo, w jaki sposób miałoby się to odbyć i czy kosztów nie poniesie Ukraina, a w konsekwencji także Europa. Wiele pytań budzą także jego plany co do NATO.
Handel
Polski rynek odzieży sportowej i outdoorowej notuje stabilne wzrosty. Kupujący szukają technologicznych nowinek
Niemal połowa Polaków kupujących artykuły sportowe ćwiczy kilka razy w tygodniu, a 13 proc. robi to codziennie. Większa aktywność powoduje, że rośnie krajowy rynek artykułów sportowych. W latach 2023–2028 ma to być średnio 6 proc. rocznie – wynika z danych PMR. Polscy konsumenci w coraz większym stopniu zwracają uwagę na technologiczne aspekty i rozwiązania w produktach outdoorowych. Producenci tacy jak Columbia Sportswear inwestują więc coraz więcej w patenty i innowacje. W centrum handlowym Westfield Mokotów w Warszawie został właśnie otwarty drugi w Polsce monobrandowy sklep tej marki.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.