Mówi: | Michał Baranowski |
Funkcja: | dyrektor biura |
Firma: | German Marshall Fund w Warszawie |
Inwestycje infrastrukturalne w regionie Trójmorza mają przyspieszyć w kolejnych latach. Może to zwiększyć współpracę gospodarczą i bezpieczeństwo krajów inicjatywy Trójmorza
Infrastruktura transportowa, a zwłaszcza połączenia kolejowe, mają ogromne znaczenie dla obronności i rozwoju gospodarczego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Według Europejskiego Banku Inwestycyjnego kluczowe do zrealizowania projekty w tym regionie to Centralny Port Komunikacyjny, Rail Baltica oraz rozwój kolei dużych prędkości. Pierwszy z nich połączy sieci kolejowe dwóch pozostałych, tworząc w przyszłości kolejowy kręgosłup Trójmorza, a eksperci wskazują, że projektowana infrastruktura będzie miała charakter podwójnego przeznaczenia, czyli cywilno-wojskowy.
– Wojsko w obszarze Trójmorza musi umieć przemieszczać się jak najszybciej. Dlatego też potrzebujemy jak najszybszych połączeń drogowych i kolejowych. Wojna w Ukrainie pokazała nam już, że ta potrzeba jest bardzo duża. W tym momencie te połączenia drogowe i kolejowe się rozwijają, ale nie ma wystarczająco dużej przepustowości, zwłaszcza jeżeli chodzi o połączenia północ–południe. Jeśli spojrzeć na naszych sojuszników z krajów bałtyckich aż po Rumunię, taka podróż zajęłaby zdecydowanie za długo, szczególnie w czasach potencjalnego konfliktu – mówi agencji Newseria Biznes Michał Baranowski, dyrektor zarządzający think tanku German Marshall Fund of the United States w Warszawie.
Powołana w 2016 roku inicjatywa Trójmorza łączy 12 państw Unii Europejskiej między morzami Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym. Służy zacieśnianiu powiązań w Europie Środkowej na osi północ–południe oraz stworzeniu w tym regionie zintegrowanej, spójnej infrastruktury. Chodzi przede wszystkim o energetykę, komunikację cyfrową i transport. Rozwój tych obszarów jest zarazem fundamentem nie tylko dla współpracy i integracji, ale również bezpieczeństwa w regionie CEE. Zwłaszcza w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę i wojny w tym kraju. Była ona głównym tematem ostatniego, siódmego szczytu inicjatywy Trójmorza, który w czerwcu ub.r. odbył się w Rydze, stolicy Łotwy.
– Jesteśmy w momencie, kiedy siły rosyjskie są uwiązane na Ukrainie. Mamy pewnie kilka lat do momentu, kiedy powróci pełne zagrożenie ze strony rosyjskiej w naszym regionie – mówi Michał Baranowski.
Dla wzmocnienia bezpieczeństwa i odporności na kryzysy – nie tylko w regionie Trójmorza, ale i w całej UE i krajach sąsiednich – ogromne znaczenie ma infrastruktura transportowa, zwłaszcza połączenia kolejowe – podkreślali eksperci podczas kongresu Railway Direction Days 2023, organizowanego przez Centralny Port Komunikacyjny.
W trakcie kongresu, w którym wzięło udział ponad 40 ekspertów branży transportowej z kilkunastu krajów oraz wielu europejskich i międzynarodowych instytucji, został zaprezentowany raport „KDP w Regionie Trójmorza”, opracowany przez firmę konsultingową Steer Group. Przedstawia on przegląd projektów infrastrukturalnych kolei dużych prędkości w regionie Trójmorza w perspektywie do 2030 roku. Wynika z niego, że na terenie krajów inicjatywy jest zaplanowanych prawie 4,5 tys. km linii KDP, przy czym pierwsze odcinki, w tym trasa Warszawa – Łódź, mają zostać uruchomione w 2028 roku. Do tego czasu ma się też zakończyć modernizacja przez PKP PLK trasy Rail Baltica od granicy z Litwą przez Białystok do Warszawy. Natomiast do 2030 roku zgodnie z planem w Estonii, Łotwie i Litwie powinien powstać cały korytarz transgraniczny Rail Baltica: z Tallina przez Rygę i Kowno (z odnogą do Wilna) do granicy z Polską. Jego pierwsze odcinki będą uruchamiane od 2027 roku. W tym czasie powstanie również odcinek linii KDP V4 między Pragą, Brnem, Bratysławą i Budapesztem, a w kolejnych latach do linii V4 dołączane będą kolejne odcinki z Polski: Katowice – Ostrawa i tzw. Węzeł Małopolsko-Śląski.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) wskazuje, że Centralny Port Komunikacyjny, Rail Baltica oraz rozwój kolei dużych prędkości, planowany i realizowany przez czeskiego zarządcę infrastruktury kolejowej Správa železnic, to kluczowe projekty infrastrukturalne do zrealizowania w Europie Środkowo-Wschodniej. Pierwszy z nich połączy sieci kolejowe dwóch pozostałych, tworząc w przyszłości kolejowy kręgosłup Trójmorza.
– Jest kilka projektów, które już są budowane. Głównymi są m.in. Via Carpatia, Via Baltica, jak również Rail Carpatia, Rail Baltica. Natomiast, rozmawiając z politykami i ekspertami wojskowymi, można zauważyć niewystarczająco dużą presję czasową, niewystarczająco duże zrozumienie dla tego, jak szybko te połączenia muszą być zbudowane. Przedstawiciele NATO wskazują, że one tak naprawdę będą nam potrzebne w ciągu kilku najbliższych lat. Wojna na Ukrainie pokazała, że one muszą być skończone szybko – podkreśla dyrektor zarządzający think tanku German Marshall Fund of the United States w Warszawie.
Ekspert wskazuje też, że wypełnienie luk w systemie transportowym Europy Środkowo-Wschodniej ma ogromne znaczenie nie tylko dla obronności, chociażby w kontekście szybkości przerzucania wojsk i sprzętu pomiędzy poszczególnymi krajami, ale również dla rozwoju gospodarczego i ekonomicznego całego tego regionu.
Według raportu Steer Group szacowany koszt całej sieci KDP w regionie Trójmorza sięgnie ok. 60 mld euro. Jednakże łączna wartość korzyści z sieci dla krajów Trójmorza w ciągu 50 lat od oddania jej do eksploatacji przekroczy 120 mld euro, co oznacza, że będzie ona generować dwukrotnie większą korzyść netto w porównaniu do nakładów inwestycyjnych poniesionych na jej budowę.
– Projekty kolejowe i drogowe mają przede wszystkim wymiar ekonomiczny, poprawiają współpracę gospodarczą, a do pewnego stopnia również polityczną. Tak naprawdę sam projekt Trójmorza powstał dlatego, że tych połączeń północ – południe było niewystarczająco dużo, więc potrzeba nam ich więcej – mówi Michał Baranowski.
Trójmorze to obecnie jeden z najszybciej rozwijających się obszarów w Europie. W ciągu ostatnich 20 lat PKB w tym regionie rosło w tempie prawie dwukrotnie szybszym niż w tzw. starej UE. Populacja krajów Trójmorza stanowi 25 proc. całej populacji Wspólnoty, a ich łączny produkt krajowy brutto stanowi niecałe 20 proc. unijnego PKB.
W trakcie tegorocznego kongresu RDD 2023 spółki CPK, Správa železnic i Rail Baltica – czyli inwestorzy trzech największych projektów kolejowych w regionie Trójmorza – podpisali porozumienie, które zakłada współpracę w tym obszarze w celu m.in. przyspieszenia realizacji projektów infrastrukturalnych.
Czytaj także
- 2024-04-19: Branża infrastrukturalna szykuje się na inwestycyjny boom. Projektanci i inżynierowie wskazują na szereg wyzwań w kolejnych latach
- 2024-04-12: Budowa sieci ładowania elektryków znacząco przyspieszy. W życie wchodzą nowe unijne przepisy
- 2024-04-02: Wiedza Polaków o wodorze zatrzymała się na etapie podstawówki. Większość nie zna zastosowań tego pierwiastka w energetyce
- 2024-03-25: Kolej czeka na środki z KPO. Kumulacja nowych zamówień może być jednak problematyczna dla przewoźników i wykonawców
- 2024-03-22: Wodorowe lokomotywy testowane w kolejnych krajach. Na polskie tory wyjadą najwcześniej za kilka lat
- 2024-04-05: Cyfryzacja polskiej energetyki mocno spowolniła. Pilną potrzebą jest wdrożenie rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa
- 2024-03-14: Aleksandra Popławska: Trudne tematy jak aborcja zamiatane są pod dywan. Uważam, że wybór jest wolnością i dobrze, aby politycy nam go dali
- 2024-04-16: Aleksandra Popławska: Nie mogę narzekać na brak pracy. Dostaję różne propozycje teatralne, filmowe i serialowe
- 2024-03-08: Auta elektryczne nie są już wykorzystywane tylko jako typowe pojazdy miejskie. Kierowcy przemierzają nimi coraz więcej długich dystansów
- 2024-03-19: Niska dostępność małych i tanich samochodów elektrycznych blokuje rozwój rynku. W ciągu kilku lat mają się pojawić modele w przystępnej cenie
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Finanse
Zwolnienia lekarskie w prywatnej opiece medycznej są ponad dwa razy krótsze niż w publicznej. Oszczędności dla gospodarki to ok. 25 mld zł
Stan zdrowia pracujących Polaków wpływa nie tylko na konkurencyjność firm i koszty ponoszone przez pracodawców, ale i na całą gospodarkę. Jednak zapewnienie dostępu do szybkiej i efektywnej opieki zdrowotnej może te koszty znacząco zmniejszyć. Podczas gdy średnia długość zwolnienia lekarskiego w publicznym systemie ochrony zdrowia wynosi 10 dni, w przypadku opieki prywatnej to już tylko 4,5 dnia – wynika z badania Medicover. Kilkukrotnie niższe są też koszty generowane przez poszczególne jednostki chorobowe, co pokazuje wyraźną przewagę prywatnej opieki. Zapewnienie dostępu do niej może ograniczyć ponoszone przez pracodawców koszty związane z prezenteizmem i absencjami chorobowymi w wysokości nawet 1,5 tys. zł na pracownika.
Ochrona środowiska
Trwają prace nad szczegółami ścisłej ochrony 20 proc. lasów. Prawie gotowy jest także projekt ws. kontroli społecznej nad lasami
Postulat ochrony najcenniejszych lasów w Polsce znalazł się zarówno w „100 konkretach na pierwsze 100 dni rządów”, jak i w umowie koalicyjnej zawartej po wyborach 15 października 2023 roku. W wyznaczonym terminie nie udało się dotrzymać wyborczej obietnicy, ale prace nad nowymi regulacjami przyspieszają. Wśród priorytetów jest objęcie ochroną 20 proc. lasów najbardziej cennych przyrodniczo i ustanowienie kontroli społecznej nad lasami. Ministerstwo Klimatu i Środowiska konsultuje swoje pomysły z przedstawicielami różnych stron, m.in. z leśnikami, ekologami, branżą drzewną i samorządami.
Motoryzacja
Dwie duże marki chińskich samochodów w tym roku trafią do sprzedaży w Polsce. Są w stanie konkurować jakością z europejskimi producentami aut
Według danych IBRM Samar w Polsce w pierwszych dwóch miesiącach 2024 roku zarejestrowano 533 auta chińskich producentów. Jednak niedługo mogą się one pojawiać na polskich drogach znacznie częściej, ponieważ swoją obecność na tutejszym rynku zapowiedziało już kilku kolejnych producentów z Państwa Środka. Chińskich samochodów, przede wszystkim elektryków, coraz więcej sprzedaje się również w Europie. Prognozy zakładają, że ich udział w europejskim rynku do 2025 roku ma zostać niemal podwojony. – Jakość produktów dostarczanych przez chińskich producentów jest dzisiaj zdecydowanie lepsza i dlatego one z powodzeniem konkurują z producentami europejskimi – mówi Wojciech Drzewiecki, prezes IBRM Samar.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.