Mówi: | dr Artur Bartoszewicz |
Funkcja: | ekonomista |
Firma: | Szkoła Główna Handlowa w Warszawie |
Rosyjska gospodarka całkiem dobrze radzi sobie z sankcjami, bo była na nie przygotowana. Dopiero odcięcie się Europy od dostaw surowców sparaliżowałoby budżet Rosji
– Zachodnie sankcje na Rosję mają ograniczone działanie, ponieważ Rosja, szykując się do agresji na Ukrainę, postarała się uodpornić na ewentualne restrykcje. W przeciwieństwie do Europy, która wciąż jest uzależniona od rosyjskiego gazu – uważa ekonomista z SGH, dr Artur Bartoszewicz. Jego zdaniem rezygnacja Europy z zakupów surowców z Rosji sparaliżowałaby budżet tego kraju, ale Władimir Putin jest przekonany, że znajdzie na nie innych odbiorców. Ekonomista uważa, że zapowiedzi władz rosyjskich o przejmowaniu aktywów i znaków towarowych zachodnich firm mają na celu ich zastraszenie i szantaż, ale tego typu działania uniemożliwią powrót kiedykolwiek do normalnej współpracy.
– Rosyjska gospodarka radzi sobie z sankcjami nadzwyczaj dobrze, dlatego że była przygotowywana do sankcji. Rosjanie kalkulowali reakcje rynków i świata zachodniego, liczyli się z tymi sankcjami – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes dr Artur Bartoszewicz. – Z drugiej strony trzeba wziąć pod uwagę, że sankcje nie są realnie wprowadzane we wszystkich wymiarach. W praktyce wiele krajów nie przyłącza się w ostry sposób do tych działań, nie na wszystkie banki nakładane są sankcje, co wiąże się z tym, że Europa cały czas prowadzi wymianę handlową z Rosją, jest jej klientem.
Po inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego kraje Zachodu nałożyły na Kreml sankcje. Wśród nich najdotkliwsze miały być zakaz handlu z rosyjskimi partnerami, zamrożenie rezerw i majątków Rosjan za granicą, wykluczenie części rosyjskich banków z systemu transferowego SWIFT oraz exodus wielu znanych marek i firm z Rosji. W odpowiedzi rosyjskie władze wprowadziły swój pakiet kontrsankcji i zagroziły przejęciem pozostawionych na jej terenie majątków zachodnich firm. Zdaniem ekonomisty to się nie stanie.
– Przejmowanie aktywów i znaków towarowych firm zachodnich w Rosji ma charakter realnego szantażu i nie będzie skuteczne, bo można wykonywać działania, posługując się tą marką, ale ostatecznie odszkodowania w tym zakresie po zakończeniu wojny będą musiały być wypłacone – przekonuje ekonomista. – Przejmowanie aktywów ma charakter próby zastraszania firm, które wycofują się z rynku. Jeżeli rzeczywiście Rosja zrealizuje te działania, to bardzo trudno będzie jej odbudować normalne relacje po zakończeniu wojny.
Z rynku rosyjskiego zniknęły m.in. IKEA, H&M, Inditex (Zara, Bershka, Pull&Bear), a także wiele marek motoryzacyjnych, takich jak Porsche, Volvo, Volkswagen czy Scania. Zachodnim firmom brakuje jednak solidarności w tym zakresie. Na rozwijanie działalności w Rosji zdecydowała się m.in. część firm z Francji – Renault, Nestle, Auchan czy Leroy Merlin. Ze wschodniego kierunku wciąż trafiają do Europy gaz, ropa naftowa i inne surowce, takie jak nikiel. Wstrzymanie tych dostaw byłoby dotkliwe dla Rosji, ale także dla krajów Zachodu. Dlatego według Artura Bartoszewicza z korzyścią dla obu stron byłoby wypracowanie nowych warunków współpracy.
– Europa ma narzędzia, dzięki którym mogłaby doświadczać Rosję, przede wszystkim odciąć się jako klient od największej korzyści, jaką jest sprzedaż surowców na rynki europejskie z terenu Rosji. Pytanie jest tylko, jaki jest sens nakładania sankcji, jeżeli one rzeczywiście nie zmieniają postaw społecznych – zastanawia się ekspert SGH. – Warto rozważyć alternatywny scenariusz: Europie, światu potrzebny jest spokój, trzeba prowadzić działania dyplomatyczne i trzeba doprowadzić do sytuacji, w której strony usiądą i wypracują nowy model współpracy, na nowych warunkach. Sankcje w moim przekonaniu do tego nie doprowadzą.
Polski rząd i eksperci podkreślają, że jesteśmy dobrze przygotowani do odcięcia się od dostaw rosyjskiego gazu, m.in. dzięki dużym rezerwom tego surowca. Jednak kraje Europy Zachodniej są w innej sytuacji i poziom uzależnienia od Rosji niektórych państw jest wciąż wysoki. Z drugiej strony w sytuacji odcięcia zachodnich rynków od rosyjskich surowców Rosji jako klient zostaną tylko Chiny, a te będą dyktować swoje warunki.
– Gdyby teoretycznie móc się odciąć od surowców rosyjskich, w praktyce sparaliżowałoby to istotnie budżet Rosji, ale Rosja ma przekonanie, że znajdzie klientów na swoje surowce – wskazuje ekonomista SGH. – Dzisiaj Europa i cały świat są bezradne, bo nie są w stanie wykonać takich działań. Oczywiście Ameryka mogła podjąć takie decyzje, ale Europa jest bardzo uzależniona na bliższe lata od surowców z Rosji i musi brać pod uwagę, że będzie musiała handlować z tym partnerem. Większe szkody po zerwaniu tych relacji ponosiłyby kraje Europy Zachodniej niż sama Rosja.
Czytaj także
- 2024-03-11: A. Kwaśniewski: Polska jest jednym z ważniejszych krajów NATO. Kolejnym członkiem Sojuszu powinna zostać Ukraina
- 2024-03-13: Katastrofa humanitarna w Strefie Gazy. Ponad pół miliona ludzi zagrożonych klęską głodu
- 2024-03-28: Poparcie Europejczyków dla Ukrainy pozostaje silne. Bardziej kontrowersyjna jest kwestia jej wejścia do NATO
- 2024-03-15: Powrót Trumpa do władzy może oznaczać kłopoty dla wszelkich sojuszy USA. Winne jest jego transakcyjne myślenie
- 2024-02-28: Kolejne rozmowy ministerstwa z Ukrainą i protestującymi rolnikami. Wiceprezes PUIG: W dyskusji o granicy i Ukrainie przeważają emocje, a nikt nie patrzy na twarde dane
- 2024-02-23: Dwa lata po wybuchu wojny zainteresowanie Polaków pomocą dla Ukraińców jest dużo mniejsze. Potrzeby się zmieniły, ale wciąż są poważne
- 2024-03-07: Polski Czerwony Krzyż: Ponad 8 tys. zgłoszeń zaginionych osób w związku z wojną w Ukrainie. W toku jest ok. 300 postępowań
- 2024-03-01: Kraje afrykańskie w bezprecedensowym kryzysie żywnościowym. Potrzebne wsparcie rozwojowe dla lokalnego rolnictwa
- 2024-02-06: Ukraińscy medycy wojskowi na pierwszej linii frontu są narażeni na stres i wypalenie. Projekt Repower pomógł w regeneracji już ponad 300 takich osób
- 2024-02-14: Ukraińskie doświadczenia z frontu cenną lekcją dla polskiej służby zdrowia. Zmieniają podejście do zabezpieczenia medycznego w Polsce
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Bankowość
Ponad 70 proc. budynków w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. 1 mln zł trafi na granty na innowacje w tym obszarze
Ograniczenie zużycia energii w budynkach to jeden z najbardziej efektywnych ekonomicznie sposobów redukcji emisji dwutlenku węgla. Tymczasem w Unii Europejskiej zdecydowana większość budynków mieszkalnych wymaga poprawy efektywności energetycznej. Innowacji, które mają w tym pomóc, poszukuje ING Bank Śląski w piątej edycji swojego Programu Grantowego dla start-upów i młodych naukowców. Najlepsi mogą liczyć na zastrzyk finansowania z przeznaczeniem na rozwój i komercjalizację swojego pomysłu. Budżet Programu Grantowego ING to 1 mln zł w każdej edycji.
Infrastruktura
Branża infrastrukturalna szykuje się na inwestycyjny boom. Projektanci i inżynierowie wskazują na szereg wyzwań w kolejnych latach
W kolejnych latach w polskiej gospodarce ma być odczuwalne przyspieszenie realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Ma to związek z finansową perspektywą unijną na lata 2021–2027 i odblokowaniem środków z KPO. To inwestycje planowane na dziesiątki albo nawet na setki lat, a w dyskusji dotyczącej takich projektów często pomijana jest rola projektantów i inżynierów. Przedstawiciele tych zawodów wskazują na szereg wyzwań, które będą rzutować na planowanie i realizowanie wielkich projektów infrastrukturalnych. Do najważniejszych zaliczają się m.in. relacje z zamawiającymi, coraz mniejsza dostępność kadr, konieczność inwestowania w nowe, cyfrowe technologie oraz unijne regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju w branży budowlanej.
Konsument
Techniki genomowe mogą zrewolucjonizować europejskie rolnictwo i uodpornić je na zmiany klimatu. UE pracuje nad nowymi ramami prawnymi
Techniki genomowe (NTG) pozwalają uzyskiwać rośliny o większej odporności na susze i choroby, a ich hodowla wymaga mniej nawozów i pestycydów. Komisja Europejska wskazuje, że NTG to innowacja, która może m.in. zwiększyć odporność systemu żywnościowego na zmiany klimatu. W tej chwili wszystkie rośliny uzyskane w ten sposób podlegają tym samym, mocno wyśrubowanym zasadom, co GMO. Dlatego w ub.r. KE zaproponowała nowe rozporządzenie dotyczące roślin uzyskiwanych za pomocą technik genomowych. W lutym br. przychylił się do niego Parlament UE, co otworzyło drogę do rozpoczęcia negocjacji z rządami państw UE w Radzie. Wątpliwości wielu państw członkowskich, również Polski, budzi kwestia patentów NGT pozostających w rękach globalnych koncernów, które mogłyby zaszkodzić pozycji europejskich hodowców.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.