Powstanie nowa unijna strategia dla obszaru Karpat. Przełoży się na skokowy rozwój tego regionu

Jeszcze w tym roku do Rady Europejskiej ma trafić wniosek o rozpoczęcie oficjalnych prac nad Strategią Karpacką. Będzie to piąta strategia makroregionalna w ramach Unii Europejskiej i druga, z której skorzysta Polska. Ma się to przełożyć na skokowy rozwój tego obszaru. Dziś jest on znacznie poniżej średniej dla 28 państw UE. Porozumienie w tej sprawie zostało podpisane na Forum w Krynicy przez przedstawicieli rządów Polski, Ukrainy, Węgier i Słowacji.

– Strategia Karpacka jako strategia makroregionalna będzie drugą, z której Polska skorzysta. Wspólne działania wielu krajów i regionów nadbałtyckich w ramach Strategii Bałtyckiej doprowadziły do tego, że wokół Morza Bałtyckiego mamy w tej chwili najsilniej rozwinięte obszary w Unii Europejskiej i – z pewnością można tak powiedzieć – najwyższy poziom życia. To pokazuje, jak skuteczna może być tego typu polityka – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju.

Zainicjowany przez Polskę projekt Strategii Karpackiej zyskał poparcie krajów regionu i został podpisany podczas zakończonego w ubiegłym tygodniu XXVIII Forum Ekonomicznego w Krynicy. Dokument sygnowali przedstawiciele rządów Polski, Ukrainy, Węgier i Słowacji. Otwiera to drogę do wystąpienia na forum UE z wnioskiem o rozpoczęcie oficjalnych prac nad makroregionalną strategią dla regionu Karpat, co przełoży się na konkretne projekty rozwojowe dla tego obszaru i dostęp do funduszy UE. Efektem będzie podniesienie konkurencyjności regionu i podniesienie standardów życia mieszkańców.

– Chcemy przenieść poziom współpracy z lokalnego na poziom unijny, bo Strategia Karpacka – jako strategia makroregionalna – jest instrumentem unijnym – mówi Jerzy Kwieciński.

Wniosek o rozpoczęcie oficjalnych prac nad Strategią Karpacką ma zostać złożony do Rady Europejskiej jeszcze w tym roku. Jeżeli uda się wpisać ją do nowej perspektywy finansowej UE, to po 2020 roku otworzy to drogę do finansowania projektów opartych na tym dokumencie.  

Będzie to piąta strategia makroregionalna w ramach UE (obecnie funkcjonują cztery – Bałtycka, Adriatycko-Jońska, Alpejska i dla regionu Dunaju) oraz druga, na której skorzysta Polska, obok Strategii Bałtyckiej. Strategią Karpacką zostałyby objęte dwa województwa w Polsce: podkarpackie oraz małopolskie.

– Zależy nam, żeby Strategia Karpacka pełniła podobną rolę dla tego regionu. Jest to obszar, który obejmuje wiele krajów, możemy mówić o 8, a nawet o 9 państwach, z których 5–6 jest członkami Unii Europejskiej, a pozostałe są spoza wspólnoty. Jednocześnie są to obszary bardzo ubogie, na poziomie połowy rozwoju, który mamy w UE. Tak więc ta współpraca i tego typu podejście jest bardzo potrzebne dla Karpat – mówi Jerzy Kwieciński.  

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju podaje, że w 2014 roku PKB per capita w wielu regionach Karpat nie przekraczała 63 proc. średniej dla 28 państw UE. Region ma stosunkowo słabo rozwinięty transport, a duży odsetek ludności pracuje w rolnictwie. Z drugiej strony – makroregion Karpat to obszar o ważnym znaczeniu strategicznym, stanowiący zewnętrzną, wschodnią granicę UE. Pełni także ważną rolę dla rozwoju współpracy na osi Północ-Południe, pomiędzy Bałtykiem a Morzem Adriatyckim.

Jak poinformował podczas Forum w Krynicy minister Kwieciński, jednym z priorytetów w ramach Strategii Karpackiej ma być utrzymanie dziedzictwa kulturowego tego regionu. Dodał również, że w przyszłości w prace nad strategią mogą się włączyć również inne państwa – Czechy, Rumunia, Austria, Serbia i Mołdawia.

Polska jest już sygnatariuszem podpisanej w 2009 roku Strategii Bałtyckiej, która była pierwszą, unijną strategią makroregionalną. Oprócz Polski zrzesza jeszcze państw położonych nad Morzem Bałtyckim: Niemcy, Łotwę, Litwę, Szwecję, Estonię, Danię i Finlandię. Strategia skupia się na kilku kluczowych obszarach, wśród których są m.in. zrównoważony transport, ochrona wód Bałtyku i zwiększanie konkurencyjności gospodarczej regionu. W czerwcu 2019 roku odbędzie się w Gdańsku 10. Forum Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego, podczas którego zostanie podsumowane 10 lat funkcjonowania tego dokumentu. Ponad 800 gości – polityków, naukowców i przedstawicieli biznesu – będzie także rozmawiać o przyszłości regionu Morza Bałtyckiego.