News powiązane z Horyzont 2020

Innowacje dają szansę na zwiększenie konkurencyjności zarówno na rynku polskim, jak i zagranicznym. Coraz więcej przedsiębiorców chce więc wdrażać nowe technologie. Sprzyjają temu rozwiązania prawne, ulgi podatkowe i pieniądze z programu Horyzont 2020, które jeszcze można wykorzystać. Kluczowa jest współpraca naukowców z instytucjami państwowymi i biznesem. – Nie da się rozwinąć innowacji bez publicznych instytucji – podkreśla Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Wysoko wyspecjalizowana i uznana na świecie kadra naukowa jest siłą Polski w walce o wpływy w europejskiej branży kosmicznej – twierdzi minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz. Coraz więcej polskiej myśli technicznej w tej branży udaje się skomercjalizować dzięki udziałom w międzynarodowych konsorcjach. Polscy naukowcy już dziś dysponują technologią pozwalającą sprzątać odpady w przestrzeni kosmicznej. Przetestują także czujnik Słońca.

Obok uczelni i instytutów badawczych, polskie firmy są największym beneficjentem unijnych grantów z programu Horyzont 2020. Na ich koncie jest w tej chwili 346 projektów, dofinansowanych na kwotę prawie 90 mln euro. Najbardziej aktywne w aplikowaniu o fundusze są przedsiębiorstwa małe i średnie, które przodują w tworzeniu innowacji. To m.in. dzięki unijnym grantom umacniają one swoją pozycję na rynkach zagranicznych, zwiększają swoją konkurencyjność i pozyskują partnerów biznesowych. Jednak polskie firmy wciąż pozostają w tyle za europejską czołówką w pozyskiwaniu środków na badania i innowacje.

Horyzont Europa to nowy program Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji. Zastąpi obecny program Horyzont 2020, którego budżet wynosi 78 mld euro. Budżet nowego programu ma się zwiększyć do ok. 100 mld euro, ale wciąż trwają negocjacje w tym zakresie. Zmianie ulegnie także sama struktura programu, w którym wyróżniono trzy filary – Otwarta nauka, Wyzwania o charakterze globalnym oraz Otwarte innowacje. Zwłaszcza w zakresie tego pierwszego skorzystać mogą polscy naukowcy, dla których wciąż współpraca międzynarodowa jest największym wyzwaniem.

Innowacyjne małe i średnie przedsiębiorstwa mogą ubiegać się o finansowanie objęte gwarancją Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Umowa zawarta w końcówce maja między EFI i CVI Dom Maklerski zapewnia 200 mln euro na wsparcie dla takich firm. Pierwsze wnioski zostały już złożone, a środki będą uruchamiane w najbliższych tygodniach. Maksymalne wsparcie, o jakie mogą się ubiegać innowacyjne firmy, to 30 mln zł.

Na grant w wysokości nawet do 2,5 mln euro mogą liczyć małe i średnie przedsiębiorstwa w ramach programu SME Instrument. O wsparcie mogą walczyć innowacyjne przedsiębiorstwa planujące nie tylko rozwój produktu, lecz także jego promocję oraz rozpoczęcie procesu komercjalizacji. SME Instrument jest częścią programu Horyzont 2020, będącego największym w historii Unii Europejskiej programem dofinansowania innowacji.

Wsparcie innowacji oraz fundusze na badania i rozwój to plany Komisji Europejskiej na najbliższe lata. Wspólnota chce wspierać projekty, które z jednej strony są ryzykowne, ale jednocześnie mogą przynieść nowe technologie i miejsca pracy. W aktualnej perspektywie finansowej nacisk zostanie położony na kilka obszarów: cyberbezpieczeństwo, migracje, gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz cyfryzację. W nowym programie Europejska Rada ds. Innowacyjności przeznaczy do 2020 r. 2,7 mld euro na wsparcie najbardziej innowacyjnych projektów.

Unia Europejska przeznacza znaczną pulę środków finansowych na badania naukowe i innowacje. Tzw. centra doskonałości mają powstać w regionach, które do tej pory nie słynęły z zaawansowania naukowego i technologicznego. Dzięki gamie projektów pod nazwą Teaming, w ich stworzeniu pomogą specjaliści z wiodących ośrodków naukowych. Jedno z takich centrów powstanie w Krakowie. Zajmie się zaawansowanymi symulacjami komputerowymi oraz innowacyjnymi metodami diagnostyki medycznej i indywidualnej terapii.

W ramach programu Horyzont 2020 większość projektów realizowana jest w międzynarodowych konsorcjach przemysłowo-naukowych. Choć udział polskich firm w zgłoszonych i realizowanych projektach znacząco wzrósł w ostatniej edycji, wciąż jeszcze brakuje im wizerunku wartościowych partnerów w projektach badawczo-rozwojowych poza Polską. Przeszkadzają też obawy co do praw własności do wspólnie wypracowanych prototypów.

Mija półmetek programu Unii Europejskiej Horyzont 2020. Do tej pory na innowacje w europejskich firmach wydano niespełna 24 mld z 77 mld euro. Do Polski trafił 1 proc. tej kwoty. Firmom chcącym zainwestować w badania i rozwój zostało 3,5 roku na sięgnięcie po unijne pieniądze z tego programu. Od 2018 roku ruszy nowy, specjalny program wyłącznie dla przemysłu.

Stworzenie Polskiej Agencji Kosmicznej nie tylko pozwoli zwiększyć udział polskich naukowców w badaniach przestrzeni okołoziemskiej, lecz także pozwoli polskim firmom na udział w unijnych programach badawczych. Zwiększy również dostępność technologii stworzonych przy okazji eksploracji kosmosu. Może wspierać nawet działania polskiej administracji.

Dzięki przystąpieniu Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej i programom unijnym krajowe firmy mają pełny dostęp do europejskiego rynku lotniczo-kosmicznego i więcej możliwości finansowania prac w tym zakresie. Duże osiągnięcia mają m.in. w dziedzinie nawigacji satelitarnej i oczyszczania przestrzeni ze śmieci kosmicznych, ale potencjał jest znacznie większy. Na wszystkich etapach prac mogą uzyskać pomoc Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE.

Polska Agencja Kosmiczna chce pomagać rodzimym przedsiębiorcom w zdobywaniu zamówień związanych z europejskimi programami badań kosmosu. Prezes PAK liczy, że dzięki europejskim kontraktom kosmicznym do polskich firm wróci co najmniej składka, jaką Polska płaci co roku Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).

W najbliższych latach produkty wytwarzane w wyniku rafinacji ropy naftowej będą powoli zastępowane produktami powstającymi dzięki rafinacji produktów biomasy roślinnej – ocenia spółka chemiczna Boruta Zachem. Firma dotąd specjalizująca się w produkcji barwników inwestuje w badania oraz ich przemysłowe wdrożenia, które pozwolą jej zdobyć dobrą pozycję na tym rynku.

Trwają prace nad nowym systemem oceniania jednostek naukowych, który będzie przede wszystkim premiował jakość, innowacyjność i wdrażanie projektów do przemysłu. Nowy system pozwoli skuteczniej wspierać działalność badawczą najlepszych instytutów. W maju br. wejdą też w życie przepisy zmieniające zasady finansowania współpracy międzynarodowej oraz inwestycji w infrastrukturę badawczą.