News powiązane z nakłady na służbę zdrowia

Dzięki zintegrowaniu i analizie danych z różnych źródeł ochrona zdrowia w 2040 roku w niczym nie będzie już przypominać tej znanej obecnie – prognozuje Deloitte w raporcie „Future of Health”. Już dzisiaj 77 proc. lekarzy w Polsce korzysta przynajmniej z jednego rozwiązania w obszarze cyfrowych technologii medycznych lub aplikacji monitorujących stan zdrowia, a aż 82 proc. ogółu społeczeństwa chce mieć stały dostęp do swoich wyników i historii medycznych – takie wnioski płyną z raportu „Future Health Index” przygotowanego na zlecenie firmy Philips. Wykorzystanie danych i wdrożenie rozwiązań sztucznej inteligencji umożliwi m.in. ocenę jakości i skuteczności leczenia, racjonalizację wydatków na służbę zdrowia czy prognozowanie z wyprzedzeniem stanu zdrowia pacjenta.

Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej pod względem nakładów na ochronę zdrowia. Te zgodnie z przyjętą w ubiegłym roku ustawą mają stopniowo wzrosnąć do poziomu 6 proc. PKB do 2025 roku. Eksperci oceniają, że to minimum, które powinno być stopniowo podnoszone. Wzrost wydatków wymusza m.in. niekorzystna demografia i nowe, droższe technologie, które pojawiają się w ochronie zdrowia. – Najważniejszym kierunkiem jest wzrost efektywności, żebyśmy z zasobów, z których w tej chwili korzystamy, byli w stanie wycisnąć jak najwięcej – podkreśla były wiceminister zdrowia Marcin Czech.

Tyko jeden na pięciu Polaków pozytywnie ocenia polską służbę zdrowia. Natomiast bardzo dobrą opinię na jej temat ma raptem 2 proc. Z drugiej strony pacjenci dość pozytywnie oceniają własne doświadczenia w korzystaniu z usług zdrowotnych. Dla przykładu, swoją ostatnią wizytę w POZ na plus zaliczyło 37 proc. Polaków. Niechlubnym wyjątkiem są szpitale, większość pacjentów źle ocenia warunki i jakość świadczonej przez nie opieki – wynika z nowego raportu „Doświadczenia pacjenta w Polsce” opracowanego przez Siemens Healthineers.

Mimo ustawy, która zwiększy środki przeznaczane na służbę zdrowia do 6 proc. PKB w 2024 roku, jej finansowanie w Polsce wciąż pozostaje wyzwaniem, a sytuację zaostrza niedobór personelu medycznego i starzejące się społeczeństwo. Dlatego potrzebne są mechanizmy zwiększające efektywność wydatkowania, a środki powinny trafiać w pierwszej kolejności do tych placówek, które potrafią je najlepiej spożytkować. W racjonalizacji wydatków przeznaczanych na ochronę zdrowia pomocne są również technologie, które optymalizują pracę lekarzy i personelu medycznego oraz umożliwiają generowanie oszczędności.

Resort zdrowia prognozuje, że rozwój e-zdrowia w Polsce może zapewnić oszczędności rzędu 0,35 proc. PKB oraz umożliwić przyjęcie więcej pacjentów. Informatyzacja ma wpłynąć na efektywne wydawanie środków, usprawnić leczenie i zadbać o bezpieczeństwo pacjentów oraz ułatwić pracę personelu medycznego. Wyzwaniem jest jednak zapewnienie, aby proces cyfrowej transformacji służby zdrowia nikogo nie wykluczył – zarówno pacjentów, jak i lekarzy, którzy powinni być przygotowani na nadchodzące zmiany. Takie założenie przyświeca kampanii edukacyjno-informacyjnej „Niewykluczeni z cyfryzacji”.

Cyfryzacja służby zdrowia to proces nieunikniony. Tylko do 2020 roku Unia Europejska przekaże Polsce na ten cel blisko 13 mld zł. Z badań LekSeek Polska „E-zdrowie oczami Polaków” wynika, że cyfrowych rozwiązań z zakresu e-zdrowia oczekują zarówno lekarze, jak i sami pacjenci. To szansa na optymalizację polityki lekowej państwa, spadek liczby błędów w farmakoterapii, optymalizację kosztów i podniesienie jakości świadczeń zdrowotnych oraz złagodzenie problemu, jakim jest niedobór lekarzy. Eksperci podkreślają, że niezbędna jest jednak ścisła współpraca Ministerstwa Zdrowia z sektorem prywatnym, a w centrum e-zdrowia powinien być pacjent.

Connected Care, czyli model opieki medycznej oparty o rozwiązania telemedycyny i internetu rzeczy, szybko zyskuje na popularności. Do 2022 roku z systemów telemedycznych ma korzystać już 16,5 mln Europejczyków. Cyfryzacja to sprawdzony i skuteczny sposób poprawy efektywności w służbie zdrowia, czego dowodzi m.in. przykład Holandii i Estonii. Pozwala zaoszczędzić środki, poprawić efektywność leczenia i ułatwić pracę personelowi medycznemu. Również w Polsce nastąpiło duże przyspieszenie w cyfryzacji publicznej służby zdrowia, czego przykładem są e-zwolnienia, e-recepty czy Internetowe Konto Pacjenta. Dalszy rozwój e-zdrowia mógłby przynieść znaczne oszczędności, a takich cyfrowych rozwiązań oczekują sami pacjenci.

Społeczeństwo szybko się starzeje, dlatego dodatkowe środki w systemie służby zdrowia powinny być przeznaczone nie tylko na profilaktykę i leczenie, lecz również opiekę długoterminową – uważa dr hab. n. med. Tomasz Hryniewiecki, dyrektor warszawskiego Instytutu Kardiologii. Jak podkreśla, wydatki na zdrowie należy traktować jako inwestycję, ponieważ lepsza jakość życia Polaków przełoży się na korzyści dla gospodarki, wynikające m.in. ze zwiększonej produktywności pracowników. Co istotne, w kolejnych latach wydatki i inwestycje w służbie zdrowia powinny być przemyślane i zaplanowane bardziej efektywnie niż do tej pory, żeby uniknąć marnotrawienia środków.

Z początkiem grudnia zniknęły papierowe zwolnienia lekarskie. Obecnie 100 proc. lekarzy jest zobowiązanych wystawiać takie zaświadczenia wyłącznie w formie elektronicznej. Mimo obaw lekarzy, ZUS podkreśla, że w awaryjnych sytuacjach pacjenci nie zostaną bez pomocy. W przypadku braku dostępu do komputera czy internetu lekarz może awaryjnie wystawić papierowe zwolnienie na wydruku z systemu. W ciągu trzech dni roboczych musi je jednak wprowadzić do elektronicznego systemu i przekazać niezbędne dane do ZUS.

Dla służby zdrowia i jej transformacji w kierunku nowych technologii duże znaczenie będzie mieć negocjowana obecnie nowa perspektywa budżetowa Unii Europejskiej i środki przeznaczone na digitalizację, działania społeczne oraz ochronę zdrowia. Część funduszy z 9 mld euro w ramach programu „Cyfrowa Europa” ma trafić właśnie do sektora zdrowotnego. Prezes Philips w krajach Europy Środkowo-Wschodniej Reinier Schlatmann podkreśla, że aby sprostać wyzwaniom, przed którymi stoi ochrona zdrowia, kluczowy jest rozwój usług eHealth, jak również wspierające go decyzje oraz współpraca pomiędzy poszczególnymi podmiotami tego sektora.

Analiza zbiorów danych może znacząco usprawnić system ochrony zdrowia. Innowacyjne narzędzia pozwalają dobrać odpowiednią terapię i ocenić jej skuteczność. Pomogą też planować efektywne wykorzystanie sprzętu medycznego i wdrażanie nowych technologii w placówkach medycznych. Mogą one również zapobiegać nadużyciom w obszarze rozliczeń. Te wszystkie działania powinny sprawić, że rosnące środki na ochronę zdrowia będą wydawane bardziej efektywnie – podkreślają eksperci SAS.

Tempo cyfryzacji ochrony zdrowia w Polsce znacząco przyspieszyło w ostatnich kilkunastu miesiącach – podkreśla wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński. Na ten i przyszły rok zaplanowane jest wdrożenie kolejnych e-usług dla pacjentów. Eksperci podkreślają jednak, że cyfrowa transformacja w służbie zdrowia to nie tylko technologie czy narzędzia informatyczne. Potrzebne są również cyfrowe kompetencje, zmiana sposobu myślenia, korzystanie z dobrych wzorców i doświadczeń innych państw.

Ogólnopolskie referendum dotyczące wydatkowania środków na służbę zdrowia, skrócenie czasu oczekiwania na refundację leków, zrównanie składek wszystkich grup społecznych, a także powołanie Funduszu na rzecz Walki z Rakiem i Chorobami Rzadkimi – to kilka z 15 propozycji think- tanku Medycznej Racji Stanu odnoszących się do przyszłego kształtu systemu ochrony zdrowia. Te reformy powinny zostać wdrożone w ciągu najbliższych 5 lat – podkreślają eksperci. W działania na rzecz zreformowania systemu ochrony zdrowia zaangażował się też Kościół.