News powiązane z ochrona własności intelektualnej

W poniedziałek ruszyła kolejna edycja Funduszu MŚP. Mikro-, małe i średnie firmy z UE mogą w nim uzyskać dofinansowanie do opłat urzędowych związanych z ochroną własności przemysłowej, czyli m.in. z rejestracją znaków towarowych i wynalazków. Dotyczy to zarówno ochrony na terenie Polski, jak i w całej UE. Dopłata wynosi w zależności od wybranego bonu od 1 tys. do 3,5 tys. euro. Z dofinansowania mogą skorzystać także firmy ukraińskie. Poprzednia edycja SME Fund cieszyła się dużym zainteresowaniem krajowych podmiotów – były drugą po Hiszpanach najliczniejszą grupą wśród wnioskujących o dofinansowanie.

W Polsce jest zaledwie tysiąc rzeczników patentowych, którzy pomagają przedsiębiorcom we wszystkich kwestiach związanych z ochroną ich własności intelektualnej. Rosnąca świadomość związana z koniecznością objęcia taką ochroną produktów czy znaków towarowych powoduje, że zapotrzebowanie na usługi rzeczników jest coraz większe. Wbrew pozorom ten zawód nie jest jednak zarezerwowany tylko dla osób, które ukończyły studia techniczne lub prawnicze. – Szerokie możliwości mają także absolwenci innych kierunków, chociażby ekonomicznych, medycznych czy administracyjnych – mówi Maciej Bugalski z Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, która prowadzi teraz nabór na kolejny rocznik aplikacji rzecznikowskiej. Zgłosić się do niego można jeszcze tylko do 15 września br.

O ile samo korzystanie ze sztucznej inteligencji na przykład do tworzenia tekstów nie jest nielegalne, o tyle wątpliwości budzi już przypisywanie sobie ich autorstwa przez osobę, która napisała prompt. Dotychczasowe postanowienia urzędów do spraw praw autorskich wskazują, że komputerowi czy algorytmowi nie można przypisać praw autorskich, nie przysługują też one osobie, która otrzymała dzieło dzięki takiej technologii. Zdaniem naukowców konieczne jest stworzenie regulacji. Pierwszą taką próbę podejmuje Unia Europejska. Powstaje akt, który ma zdefiniować pojęcie sztucznej inteligencji i wprowadzić regulacje zależne od poziomu niebezpieczeństwa związanego z korzystaniem z danego rozwiązania.

Od 1 czerwca w Europie zacznie działać system patentu jednolitego. Zgodnie z nim we wszystkich państwach, które do niego przystąpią – a jest ich teraz 17 – będzie można się ubiegać o rejestrację jednolitego skutku tego patentu, który wywierany będzie automatycznie. Najważniejsza jednak jest centralizacja postępowań sądowych, co wiąże się z uproszczeniem procedur. Polska do systemu nie przystąpiła, co nie oznacza, że krajowe firmy nie odczują skutków jego wprowadzenia. Nowe zasady będą miały znaczenie zwłaszcza w kontekście możliwej utraty patentu europejskiego na terenie wszystkich krajów przystępujących do nowego systemu.

Koncepcja metawersum zakłada, że za kilka czy kilkanaście lat w wirtualnej rzeczywistości awatary będą np. jeździć samochodami albo nosić ubrania z logo marek, które istnieją realnie, albo składać zamówienia na wynos w cyfrowych restauracjach, z których jedzenie w ciągu kilku godzin zostanie dostarczone pod drzwi w prawdziwym świecie. Większość firm będzie zmuszona zaistnieć w metawersum, żeby utrzymać konkurencyjność, dlatego wiele z nich już teraz zaczyna przywiązywać dużą wagę do ochrony swojej własności intelektualnej i przemysłowej w tym nowym wirtualnym świecie. Na przestrzeni ostatnich miesięcy cały szereg globalnych marek – takich jak Nike, McDonald’s czy L’Oreal – podjął już działania w tym kierunku.

Pandemia umocniła Chiny na pozycji jednego z gospodarczych liderów i zwiększyła zainteresowanie polskich firm ekspansją w tym kierunku. Rodzimym przedsiębiorcom często umykają jednak niuanse tamtejszego rynku, które już na starcie mogą utrudnić im rozpoczęcie działalności, a nawet ją uniemożliwić. Jednym z nich jest ochrona praw własności intelektualnych, m.in. patentów i znaków towarowych. W 2020 roku Polacy odpowiadali zaledwie za nieco ponad 0,1 promila wniosków wpływających do chińskiego urzędu patentowego.

Dzięki skutecznej ochronie prawnej własności intelektualnej innowacyjne firmy mogą zapewnić sobie finansowanie, rozwijać się i przyciągać najlepsze talenty. To wniosek z raportu Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej i Europejskiego Urzędu Patentowego. Z analizy wynika, że prawa własności intelektualnej, czyli m.in. patenty, zarejestrowane wzory czy znaki towarowe, posiada ok. 60 proc. dużych firm i tylko 9 proc. małych i średnich przedsiębiorstw w UE. Osiągają one średnio o 20 proc. wyższe przychody na pracownika i wypłacają o 19 proc. wyższe wynagrodzenia niż firmy niebędące właścicielami takich praw. W Polsce sektor MŚP wypada lepiej niż średnia unijna.

Obowiązujące w Unii Europejskiej przepisy pozwalają wydłużyć 20-letnią ochronę patentową nowych leków o kolejne 5 lat. Stymuluje to rozwój nowych leków na terenie UE, a także zachęca innowacyjne firmy farmaceutyczne do inwestycji w krajach wspólnotowych. Teraz Komisja Europejska proponuje, by zakres ochrony ograniczyć. W ocenie ekspertów może to zmniejszyć skalę inwestycji na unijnym rynku i powodować, że przedsiębiorstwa farmaceutyczne będą rozwijać nowe produkty poza UE.

W inicjatywach łączących naukę z biznesem najważniejsze jest zorganizowanie odpowiedniego managementu. Z naszych doświadczeń wynika, że inicjatywy, w których jedna i ta sama osoba pełni zarówno rolę naukową, jak i biznesową, zarządczą czy menadżerską są nieskuteczne – mówi dr inż. Paweł Wielgus, prezes Kvarko, ekspert w dziedzinie komercjalizacji własności intelektualnej. Fundusz inwestujący w spółki naukowe i technologiczne skupia się na projektach, które wywodzą się głównie z jednostek naukowych. Jego najnowszym projektem jest spółka, która rozwija innowacyjne urządzenie do biopsji prostaty.

Bezprawne wykorzystywanie cudzej własności intelektualnej zdarza się w prawie każdej branży. Z nieuczciwą konkurencją walczą także producenci drzwi. Firma Porta KMI Poland złożyła zawiadomienie do prokuratury po tym, jak odkryto bezprawne wykorzystanie jej znaków towarowych na ponad 200 parach drzwi zamontowanych w domu studenckim Politechniki Gdańskiej. Łączne straty z tego tytułu szacowane są na co najmniej 300 tys. złotych.

Brakuje spójnego prawa chroniącego znaki towarowe przedsiębiorców w internecie. Konkurenci mogą wykupywać np. domeny z nazwą innej firmy lub używać jej jako hasła w serwisie Google AdWords. Pomimo świadomości problemu prawo europejskie nie nadąża za nowinkami technologicznymi.