News powiązane z zdrowie

Światowa Organizacja Zdrowia, po zebraniu komitetu nadzwyczajnego, uznała w zeszłym tygodniu małpią ospę za globalne zagrożenie dla zdrowia publicznego – pomimo że eksperci WHO nie byli zgodni w ocenie sytuacji. Dlatego dyrektor generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus po raz pierwszy podjął decyzję o wprowadzeniu globalnego alertu mimo braku konsensusu wśród ekspertów zasiadających w komitecie. W Polsce sytuacja jest stabilna, choć – ze względu na doświadczenia związane z COVID-19 – małpia ospa budzi społeczny niepokój. Jak wskazuje dr Aneta Afelt z Uniwersytetu Warszawskiego, niekoniecznie wywoła ona jednak nową epidemię, ponieważ nie rozprzestrzenia się tak łatwo jak SARS-CoV-2. Pewne jest jednak, że w nadchodzących latach takich chorób odzwierzęcych będzie się pojawiać coraz więcej.

Ponad połowa Polaków przyznaje, że w trakcie pandemii nasiliły się u nich dolegliwości związane ze zdrowiem psychicznym i fizycznym. Próbują zniwelować te problemy, chętnie wracając do klubów fitness i na siłownię. Zwiększona frekwencja w obiektach sportowych ma odzwierciedlenie w statystykach i wynika zarówno z chęci zadbania o zdrowie, jak i z aktualnej oferty klubów fitness, która została dopasowywana do nowych, popandemicznych potrzeb ćwiczących.

Liczba zachorowań na raka piersi w Polsce sukcesywnie wzrasta. Co roku taką diagnozę słyszy ok. 20 tys. kobiet. Pacjentki przed 30. rokiem życia stanowią niewielki odsetek chorych, ale w ich przypadku często nowotwór jest bardziej agresywny. To m.in. dlatego dla młodych kobiet, które są aktywne zawodowo, mają rodziny i dzieci bądź planują je mieć w przyszłości, taka diagnoza często brzmi jak wyrok. – Niektóre kobiety mają poczucie, że jak rozpoczną leczenie, to skończy im się życie, że nie będą mogły już realizować najprostszych ról społecznych. To nie jest prawdą – podkreśla psychoonkolog, dr Mariola Kosowicz. Lekarze wskazują, że metody leczenia raka piersi są już dziś na tyle zaawansowane, że ten nowotwór, o ile zostanie wcześnie wykryty, może być niemal w 100 proc. uleczalny.

– Chorzy na raka wątrobowokomórkowego nie wiedzą, że od 1 maja br. nastąpił przełom w leczeniu tego nowotworu. Refundację otrzymały bardzo dobre, nowoczesne terapie – to immunoterapia, której działanie jest wręcz spektakularne – mówi Barbara Pepke z Koalicji Hepatologicznej. Co więcej, eksperci z Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej i Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii opublikowali nowe wytyczne postępowania w HCC, w których uwzględniają nową terapię skojarzoną jako standard leczenia w pierwszej linii. Od teraz, dzięki refundacji, polscy pacjenci nareszcie zyskują do niej dostęp.

Zmiany klimatu powodują, że w ostatnich latach w Polsce kleszcze są coraz dłużej aktywne, co zwiększa ryzyko ukłucia, a co za nim idzie także ryzyko zachorowania na boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu – groźną chorobę, która może mieć zagrażające życiu powikłania. Wielu Polaków bagatelizuje to zagrożenie, sądząc, że KZM występuje rzadko i dotyczy głównie leśników. Tymczasem jest to najczęstsza przyczyna neuroinfekcji. Polskie statystyki, choć wskazują na spadki zakażeń, są jednak mocno niedoszacowane. Tym bardziej że dane z sąsiednich krajów, takich jak Niemcy, Czechy czy Słowacja, pokazują znaczące wzrosty. Jedyną pewną metodą, która pozwala ustrzec się przed skutkami zakażenia, są szczepienia ochronne, które warto rozpocząć już wczesną wiosną.

65 proc. Polaków deklaruje, że podejmuje aktywność fizyczną przynajmniej raz w miesiącu – wynika z badania MultiSport Index 2022. To dokładnie taki sam odsetek jak przed pandemią i nieco mniejszy niż przed rokiem. Większą popularnością cieszą się teraz spacery oraz treningi w klubach fitness. Ćwiczą przede wszystkim osoby młode w wieku 18–24 lata, z przewagą mężczyzn, aktywne zawodowo, z większych miast. Wcale nie oznacza to jednak, że sytuacja jest dobra, bo tylko dwóch na pięciu Polaków wypełnia zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące aktywności fizycznej. Po raz pierwszy w historii badania głównym motywatorem, który skłania Polaków do uprawiania sportu, jest potrzeba zadbania o swoje zdrowie psychiczne i dobrostan mentalny.

Przewlekła choroba nerek (PChN) jest obecnie jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych, ale całymi latami może przebiegać w ukryciu i bez żadnych objawów, siejąc spustoszenie w organizmie. – Każdy pacjent z PChN ma skrócony oczekiwany czas życia średnio o 30 proc. Wiele osób na nią chorujących zbyt późno się orientuje, że dopada ich to poważne schorzenie – mówi prof. Ryszard Gellert, konsultant krajowy w dziedzinie nefrologii. Dlatego tak ważna jest świadomość społeczna, umiejętność szybkiego rozpoznawania objawów tej choroby i szybkie działanie – przypominają eksperci z okazji Światowego Dnia Nerek, który przypada 10 marca. Współczesna medycyna pozwala już uniknąć dializ i wdrożyć działania nefroprotekcyjne, które opóźniają postęp choroby w początkowym stadium i są szansą na wydłużenie życia pacjentów.

Gdy dziecko przychodzi na świat, jego odporność nie jest jeszcze dojrzała. Układ odpornościowy będzie się kształtował jeszcze długo po narodzinach, a szczególne znaczenie dla tego procesu mają „dobre” bakterie. To one już podczas porodu i w początkowym okresie życia zasiedlają jelita, tworząc mikrobiotę jelitową. Noworodek urodzony siłami natury otrzymuje te korzystne bakterie, przechodząc przez kanał rodny mamy. Z kolei z myślą o niemowlętach urodzonych drogą cięcia cesarskiego dzięki osiągnięciom współczesnej nauki powstały sposoby na wspieranie mikobioty jelitowej. Jedną z nich jest odpowiednie żywienie dziecka po narodzinach.

Gwałtowne zmiany temperatur i zachmurzenia, wahające się ciśnienie atmosferyczne, nagłe wichury lub gęste mgły to w ostatnich latach coraz powszechniej występujące zjawiska. Potwierdzają to synoptycy, którzy prognozują, że i w kolejnych latach będziemy się z tym zmagać coraz częściej. Huśtawka pogodowa może negatywnie odbić się na naszym samopoczuciu, a u meteopatów, czyli osób, które wykazują nadwrażliwość na zmiany warunków atmosferycznych, zjawiska te wywołują przykre i uciążliwe reakcje organizmu. Start-up z siedzibą w Polsce udoskonala pierwszą aplikację, która zależnie od prognozy pogody będzie przewidywać nasze samopoczucie i radzić, jak je poprawić.

– Płuca nie bolą, więc nowotwór płuca może rozwijać się całkowicie bezobjawowo. Dlatego osoby z grupy ryzyka – czyli po 55. roku życia, które od 20 lat palą co najmniej paczkę papierosów dziennie albo rzuciły palenie w ciągu ostatnich 15 lat - powinny wykonać badania profilaktyczne – podkreśla prof. Tadeusz Orłowski z Kliniki Chirurgii w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie. Takim podstawowym badaniem jest niskodawkowa tomografia komputerowa, a w Polsce – jako jednym z dwóch krajów Europy – od roku trwa ogólnokrajowy, przesiewowy program wykrywania raka płuca. Do badań – lub odwiedzin u pulmonologa – powinien skłonić zwłaszcza przewlekły, długotrwały kaszel. Dlatego w Polsce prowadzona jest akcja „Kaszel ma znaczenie!”, której celem jest zwrócenie szerokiej uwagi na przyczyny i objawy raka płuca skłaniające chorego i jego najbliższych do włączenia pomarańczowego światła ostrzegawczego.

Uzależnienia od używek, ale też od mediów społecznościowych czy smartfonów w ostatnich miesiącach przybrały na sile, nie omijając żadnej z grup wiekowych. – Konsekwencją jest pogorszenie relacji międzyludzkich, ma to także wpływ na nasze zdrowie psychiczne, bo może prowadzić do ogromnej frustracji, a nawet do depresji – zauważa psycholożka Anna Zwolińska, dyrektor Centrum Psychoterapii Ametis. Przyczyniła się do tego pandemia COVID–19, powodując również wzmożenie występowania chorób psychicznych i schorzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, alkoholu i narkotyków. O wiele trudniej jest także o pomoc specjalistów, która jest niezbędna w walce z nałogami.

– Szacuje się, że w czasie pandemii ok. 30–40 proc. osób zaprzestało immunoterapii alergenowej – informuje prof. Krzysztof Kowal z Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. W przypadku osób uczulonych na jad osy, szerszenia czy pszczoły tzw. odczulanie jest traktowane jako terapia ratująca życie. W Polsce tą metodą było leczonych ok. 3 tys. pacjentów, ale w czasie pandemii 1/3 z nich zrezygnowała lub straciła możliwość terapii. Wiąże się ona bowiem z koniecznością comiesięcznych wizyt w szpitalu. Alergolodzy i pacjenci już od dłuższego czasu apelują do Ministerstwa Zdrowia o to, aby wprowadzić immunoterapię także w warunkach ambulatoryjnych, bez potrzeby hospitalizacji. W tym celu konieczna jest jednak refundacja immunoterapii jadami typu depot, o przedłużonym uwalnianiu alergenu. – Byłoby to nie tylko lepsze dla pacjentów, ale i tańsze dla systemu – wskazują eksperci.

Na rdzeniowy zanik mięśni, który prowadzi do ciężkiej niepełnosprawności i przedwczesnej śmierci, w Polsce choruje ponad 1 tys. osób. Są wśród nich dzieci i dorośli, jeszcze kilka lat temu nie było dla nich żadnej nadziei. Zmieniło się to jednak wraz z pojawieniem się pierwszego na świecie leku, który okazał się przełomem w leczeniu SMA. Od trzech lat lek ten jest refundowany w Polsce, a do tej pory terapią objęto już ponad 760 chorych. W kwietniu br. ruszył w Polsce pilotaż powszechnych badań przesiewowych w kierunku SMA wśród noworodków, wykrycie choroby na wczesnym etapie pozwala szybko wdrożyć terapię i uniknąć niepełnosprawności. Eksperci oceniają, że dzięki tym działaniom Polska znalazła się w gronie europejskich liderów w leczeniu SMA.

Niewydolność serca jest jedną z najczęstszych, bezpośrednich przyczyn zgonów. Choć podstawą tej choroby jest dysfunkcja serca, to w jej przebiegu ważną rolę odgrywa również kondycja nerek. – Ważne jest to, ile moczu objętościowo nerki są w stanie wyprodukować. Równie istotny jest skład, czyli jego jakość. Na tej podstawie już po kilku godzinach pobytu chorego w szpitalu jesteśmy w stanie zidentyfikować pacjentów, którzy rokują dobrze lub źle – mówi dr hab. n. med. Jan Biegus. Pochodzący z Wrocławia naukowiec został niedawno uhonorowany prestiżową Nagrodą Prezesów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego za efekty badań chorych z niewydolnością serca w połączeniu z analizą funkcjonowania ich nerek. Już znalazły one zastosowanie w praktyce klinicznej.

Szczepienia przeciw pneumokokom ratują życie w równym stopniu, co szczepienia przeciw COVID-19 – podkreślają lekarze i wskazują, że powinny się na to zdecydować zwłaszcza osoby po 50. roku życia, z chorobami współistniejącymi i zaburzeniami odporności. Pneumokoki są odpowiedzialne za zdecydowaną większość przypadków zapalenia płuc, z powodu którego co roku umiera 6–7 tys. osób, a wielu pacjentów walczy z groźnymi powikłaniami po przejściu tej infekcji. Lekarze podkreślają, że w dobie pandemii szczególnie warto zdecydować się na takie szczepienie, ponieważ zakażeniu SARS-CoV-2 często towarzyszą jednoczesne zakażenia pneumokokowe.