Mówi: | Piotr Aleksiejuk |
Funkcja: | radca prawny, partner zarządzający |
Firma: | Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych |
Firmy rodzinne w Polsce generują 18 proc. PKB i 332 mld zł przychodu. Nowe przepisy mają ułatwić ich funkcjonowanie i sukcesję
W Polsce działa ok. 830 tys. firm rodzinnych. Generują rocznie 332 mld zł, co piąta wypracowana w naszym kraju złotówka jest wynikiem właśnie ich pracy. W ciągu najbliższych pięciu lat w ręce kolejnej generacji przejdzie ok. 57 proc. firm rodzinnych, ale tylko nieco ponad 8 proc. następców deklaruje chęć ich poprowadzenia. Do konsultacji trafił niedawno projekt ustawy o fundacji rodzinnej, który ma pomóc rozwiązać problem sukcesji, umożliwi też firmom rodzinnym stabilny rozwój w perspektywie wielopokoleniowej. – To odpowiedź na oczekiwania prywatnej przedsiębiorczości – ocenia Piotr Aleksiejuk z kancelarii Wojarska Aleksiejuk i Wspólnicy.
– Według danych resortu rozwoju w Polsce mamy ponad 800 tys. firm rodzinnych, które w 2019 roku wygenerowały ponad 300 mld zł przychodu. Są naszym dobrem narodowym, dzięki któremu polski produkt jest szerzony w międzynarodowych realiach gospodarczych. Projekt ustawy o fundacji rodzinnej jest kompleksowym rozwiązaniem problemów, z jakimi borykają się firmy rodzinne, zwłaszcza funkcjonujące w średnim i dużym biznesie – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes Piotr Aleksiejuk, radca prawny, partner zarządzający w kancelarii Wojarska Aleksiejuk i Wspólnicy.
Pod koniec marca 2021 roku do konsultacji zewnętrznych trafił projekt ustawy o fundacji rodzinnej przygotowany przez Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii. Stworzenie instytucji fundacji rodzinnej ma ochronić firmę przed problemami związanymi ze zmianą właściciela i ułatwić powierzenie jej zarządzania spadkobiercom.
– Fundacja rodzinna ma za zadanie skupiać własność w jednym podmiocie i przede wszystkim umożliwiać zachowanie jej trwałości na wypadek tzw. niekontrolowanej sukcesji. W przypadku śmierci nestora ma umożliwić dalsze jej funkcjonowanie zgodnie z wizją jej fundatora, czyli twórcy fundacji. Ma też przeciwdziałać scenariuszom traumatycznym, które pisze życie, czyli przede wszystkim potencjalnym konfliktom pomiędzy sukcesorami – wyjaśnia ekspert.
Fundację rodzinną będzie można utworzyć poprzez sporządzenie u notariusza aktu założycielskiego lub testamentu. Najważniejsze kwestie fundator będzie mógł zawrzeć w jej statucie. Zgodnie z założeniami ustawy fundacja rodzinna będzie mogła zostać wyposażona w szeroko rozumiany majątek – pieniądze, papiery wartościowe, nieruchomości, udziały czy akcje. Fundator będzie miał dużą swobodę w określaniu zasad zarządzania majątkiem. Sam też ustali krąg beneficjentów – będą mogli to być członkowie rodziny, ale też np. organizacje pożytku publicznego.
– W przypadku, gdy nie ma sukcesorów albo nikogo z predyspozycjami do rozwijania przedsiębiorstwa, można zaangażować management zewnętrzny, który dalej pokieruje rozwojem przedsiębiorstwa rodzinnego, a także innych aktywów skupionych wokół rodziny. Sukcesorzy, rodzina będą beneficjentami i skorzystają z profesjonalnego zarządzania – zaznacza radca prawny.
Firma rodzinna często stanowi dorobek pracy wielu pokoleń. Niebezpiecznym momentem jest jednak jej przekazanie kolejnej generacji. Dane Instytutu Biznesu Rodzinnego, na które powołuje się resort finansów, wskazują, że w perspektywie najbliższych pięciu lat w ręce młodszego pokolenia przejdzie ok. 57 proc. firm rodzinnych, jednocześnie tylko 8,1 proc. następców deklaruje chęć poprowadzenia firmy stworzonej przez rodziców. Tymczasem przerwanie ciągłości zarządzania czy brak osób, które chciałyby przejąć prowadzenie biznesu, mogą zagrozić istnieniu firmy.
Dotychczasowe przepisy stanowiły ułatwienia raczej dla najmniejszych firm rodzinnych. Chodzi m.in. o wprowadzenie instytucji umożliwiających przekształcenie przedsiębiorcy prowadzącego indywidualną działalność gospodarczą w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością czy stworzenie zarządu sukcesyjnego, Co więcej, jak wskazuje Piotr Aleksiejuk, rozwiązywały one problem sukcesji do drugiego pokolenia.
– Te przepisy nie umożliwiały nestorom, właścicielom firm rodzinnych wdrożenia takiego projektu sukcesji z krwi i kości, jaki funkcjonuje w Europie Zachodniej czy w gospodarkach wysoko rozwiniętych, czyli procesu wielopokoleniowego, umożliwiającego funkcjonowanie firmie rodzinnej przez wiele pokoleń. Dopiero projekt ustawy o fundacjach rodzinnych taką możliwość zapewnia – tłumaczy ekspert kancelarii Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy.
Instytucja fundacji rodzinnych od lat istnieje w krajach Europy Zachodniej, m.in. w Austrii, Holandii, Niemczech, Szwajcarii czy Szwecji. Przykładem fundacji są np. Stichting INGKA Foundation (IKEA), Giorgio Armani Foundation, Dr. Oetker czy Rodzina Wallenbergów (Electrolux, SAAB, Ericsson). Polscy przedsiębiorcy do tej pory, nie mając innych możliwości, często korzystali z rozwiązań oferowanych przez inne państwa. To zaś prowadziło do przenoszenia aktywów za granicę. Stworzenie instytucji fundacji rodzinnych w Polsce pomoże to zmienić. Jeśli ustawa wejdzie w życie, Polska będzie jednym z niewielu krajów w Europie Środkowo-Wschodniej z instytucją fundacji rodzinnej, może w związku z tym przyciągnąć nowych inwestorów.
– Będzie to możliwe dzięki rozsądnym rozwiązaniom podatkowym, które proponuje fundacja, choć wiele aspektów wymaga doprecyzowania. Natomiast na pewno spowoduje, że firmy rodzinne będą miały stabilniejsze warunki do rozwijania się, co sprzyjać będzie polskiej gospodarce – ocenia Piotr Aleksiejuk.
Te korzystne kwestie podatkowe to m.in. fakt, że majątek wniesiony do fundacji przez fundatora nie będzie przychodem, nie będzie też wiązało się to z obciążeniami podatkowymi. Działalność fundacji będzie opodatkowana na zasadach ogólnych, a dochody fundatora oraz beneficjentów z tzw. grupy zerowej, pochodzące z fundacji, nie będą podlegały opodatkowaniu PIT. W przypadku likwidacji fundacji nabyte od niej świadczenia i mienie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Będą z niego zwolnieni najbliżsi fundatora, jeśli przedmiotem świadczenia będzie mienie, które wniósł on do fundacji.
Według zapowiedzi autorów projektu nowe przepisy mogą trafić do parlamentu w drugiej połowie 2021 roku, a ustawa wejść w życie na początku 2022 roku.
Czytaj także
- 2024-06-04: Inwestycje w innowacje będą decydować o tempie rozwoju polskiej gospodarki. Obecnie realizuje je 1/3 firm
- 2024-05-15: Przedsiębiorcy chcą mieć wszystkie produkty finansowe i biznesowe na jednej platformie. W takie rozwiązania inwestują banki i firmy leasingowe
- 2024-06-18: Reforma UE ma wzmocnić europejskie bezpieczeństwo lekowe. Konieczne będą też inwestycje w produkcję leków
- 2024-05-13: Francuskie firmy z potężnym wkładem w polską gospodarkę. Reinwestują tu połowę wypracowywanych zysków i zatrudniają prawie 230 tys. osób
- 2024-05-27: Greenwashing to powszechne zjawisko wśród firm. UE chce z nim skutecznie walczyć i nakłada na nie nowe obowiązki
- 2024-01-24: Przedsiębiorcy patrzą w przyszłość z większym optymizmem. W mniejszym stopniu przeszkadza im niepewność gospodarcza
- 2024-01-17: Branża ochrony mierzy się ze wzrostem płacy minimalnej. Mimo rosnących stawek zmaga się także z niedoborem kadr
- 2023-12-20: Edyta Zając: Prezenty świąteczne dla bliskich kolekcjonuję już od pół roku. Po prostu lubię być przygotowana
- 2023-12-07: Programy mentoringowe pomagają start-upom pokonać początkowe bariery w działalności. PARP szuka operatorów mogących zapewnić innowatorom takie wsparcie
- 2023-11-23: Małe i średnie firmy przemysłowe poprawiają konkurencyjność i optymistyczniej patrzą na nadchodzące miesiące. Pomagają im w tym inwestycje w maszyny i automatyzację
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
![](/files/11111/n-innowacje.png)
Jedynka Newserii
![](/files/11111/n-lifestyle.png)
Prawo
![](https://www.newseria.pl/files/11111/jakub-zerdzicki-ip7gfn5jqx8-unsplash,w_274,_small.jpg)
Na rynku kapitałowym brakuje indywidualnych inwestorów. Nowe regulacje UE mają pobudzić ich zaangażowanie
– Rola rynku kapitałowego w rozwoju polskiej gospodarki jest nie do przecenienia – podkreśla Tomasz Orlik, członek zarządu PFR TFI. Jak wskazuje, obecnie kluczowy jest wzrost poziomu inwestycji, a w najbliższych latach przed nami duże wyzwanie w postaci zielonej transformacji. Rynek kapitałowy ma w tym procesie do odegrania ważną rolę, ale do tego potrzebuje aktywnych inwestorów, także indywidualnych. Dlatego pilnie potrzebne są działania, które pobudziłyby ich aktywność i zachęciły do lokowania na rynku oszczędności gospodarstw domowych. Pomóc w tym mają nowe regulacje unijne.
Ochrona środowiska
Rośnie liczba producentów ekologicznych zarówno w Polsce, jak i innych krajach Unii. Wciąż jednak jest to ułamek produkcji rolnej
![](https://www.newseria.pl/files/11111/rolnictwo-transformacja-foto,w_133,r_png,_small.png)
Rolnictwo i hodowla zwierząt to jedna z głównych przyczyn wycinki lasów na świecie, utraty bioróżnorodności i największy emitent metanu. Sektor ten pochłania ogromne zasoby wody i odpowiada w dużym stopniu za zanieczyszczenie gleby. Ekspansja rolnictwa przyczynia się więc do zmian klimatu, a jednocześnie sektor boleśnie odczuwa ich skutki, co odbija się na produkcji rolnej. Zdaniem naukowców transformacja ekologiczna rolnictwa jest dziś koniecznością w walce z postępującymi niekorzystnymi zmianami klimatycznymi.
Transport
Firmy budowlane wyczekują na harmonogram największych krajowych inwestycji. Problemem mogą być terminy i brak rąk do pracy
![](https://www.newseria.pl/files/11111/furgalski-inwestycje-srodki-foto,w_133,r_png,_small.png)
W kolejnych latach z jednej strony napłynie do Polski strumień funduszy europejskich z nowej perspektywy oraz Krajowego Planu Odbudowy, z drugiej strony w przygotowaniu są wielkie projekty infrastrukturalne związane z budową Centralnego Portu Komunikacyjnego, kolei dużych prędkości, elektrowni jądrowej czy infrastruktury w obszarze bezpieczeństwa. – Mamy do czynienia z analizą programów po poprzednim rządzie, weryfikacją niektórych inwestycji. Firmy chcą, żeby został podany harmonogram prac – co, kiedy i w jakiej części kraju będzie realizowane, bo one też muszą się do tego przygotować – mówi Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Wyzwaniem w realizacji tych inwestycji mogą się okazać braki kadrowe.
Partner serwisu
Szkolenia
![](https://www.newseria.pl/files/11111/ramka-prawa-akademia-newser_1,w_274,_small.jpg)
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.