Newsy

Komisja Europejska pracuje nad pakietem wodorowo-gazowym. Ważą się także losy wsparcia finansowego dla projektów gazowych

2021-11-16  |  06:25
Mówi:Sara Piskor
Funkcja:dyrektor strategii, komunikacji i public affairs
Firma:ENTSOG – Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu Ziemnego
  • MP4
  • Gaz – jako paliwo przejściowe w okresie transformacji – będzie odgrywać coraz ważniejszą rolę w polskim miksie energetycznym. Zwłaszcza w ciepłownictwie, które kogenerację opartą na paliwie gazowym postrzega jako najlepszą obecnie alternatywę dla węgla. Eksperci prognozują, że do 2040 roku polska energetyka będzie już w dość dużym stopniu oparta na gazie, tymczasem w UE rośnie liczba przeciwników zastosowania tego paliwa do produkcji energii. – Trend jest jasny: chodzi o zdekarbonizowanie gazu – mówi Sara Piskor z Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu Ziemnego. Komisja Europejska pracuje nad nową strategią wodorowo-gazową, która ma być znana jeszcze w tym roku.

     Gaz był postrzegany jako baza dla odnawialnych źródeł energii, jako najczystsze z paliw kopalnych, które ma najmniejszy ślad węglowy. Natomiast w tej chwili – ponieważ CO2 stał się w Unii Europejskiej pewną walutą – mamy sytuację, w której ten ślad węglowy gazu okazuje się nadal zbyt wysoki, nie mieści się w coraz ambitniejszych wymogach – mówi agencji Newseria Biznes Sara Piskor, dyrektor ds. strategii, komunikacji i public affairs w ENTSOG – Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu Ziemnego.

    Gaz jest postrzegany jako alternatywa w kontekście odchodzenia od węgla, ponieważ charakteryzuje się około dwukrotnie niższą emisyjnością. Z drugiej strony w UE rośnie liczba przeciwników tego paliwa jako nieekologicznego i – drugiego po węglu – najbardziej emisyjnego. Trend ograniczania roli tego surowca w produkcji energii jest coraz silniejszy, co potwierdza m.in. to, że Europejski Bank Inwestycyjny zamierza zaprzestać finansowania projektów gazowych po 2021 roku. 

    – Myślę, że pewną przesadą jest jednak stwierdzenie, że gaz jest paliwem schyłkowym. Sytuacja takich krajów jak Polska, które mają przed sobą dużą transformację i będą zastępować gazem inne paliwa kopalne, jest widoczna dla decydentów europejskich, europejska polityka klimatyczna to widzi. Natomiast trend jest jasny – chodzi o zdekarbonizowanie gazu – wyjaśnia ekspertka.

    Według danych Agencji Rynku Energii w 2020 roku udział gazu w produkcji energii elektrycznej w Polsce wynosił ok.10 proc. (węgla kamiennego i brunatnego 69,9 proc., a OZE – 17,1 proc.). Jednak zużycie gazu w odpowiedzi na stopniowy spadek zużycia węgla ma rosnąć z każdym rokiem.

    – W Unii Europejskiej gaz stanowi dzisiaj ok. 22 proc. całości miksu energetycznego. To też jest duży udział do zastąpienia – mówi Sara Piskor. – Specyficzną rolę gaz odgrywa w sektorze ciepłownictwa. Dlatego ważne, aby tę transformację postrzegać przez pryzmat tego, na ile gotowi są na nią użytkownicy i w jaki sposób zastępować funkcję, jaką dzisiaj spełnia gaz, kolejnymi mocami, które będą bardziej zielone.

    Polska dysponuje jedną z najbardziej rozwiniętych w Europie sieci ciepłowniczych, z której jest ogrzewane w sumie ok. 40 proc. zasobu mieszkaniowego Jednak krajowe ciepłownictwo opiera się głównie na węglu, rokrocznie zużywając go ok. 26 mln ton. Emituje przy tym około 68 mln ton CO2 rocznie, czyli aż 1/4 całej, krajowej emisji. Branża wskazuje, że szybkie przejście na OZE jest w jej przypadku niemal niemożliwe – chociażby z braku odpowiedniej technologii, a alternatywą jest dla niej kogeneracja oparta właśnie na paliwie gazowym.

    To, jak będzie wyglądać przyszłość gazu, zależy od tego, na ile będziemy umieli opowiedzieć historię o tym, że gaz da się zdekarbonizować, że są technologie i projekty, które to umożliwiają. Mam tu na myśli biogaz i wodór, których rola będzie proporcjonalnie rosnąć wtedy, kiedy rola gazu będzie się kończyć, a nowe moce wytwórcze wodorowe i biogazowe będą instalowane w systemie – mówi dyrektor ds. strategii, komunikacji i public affairs w ENTSOG. – Moim wycinkiem prac jest to, aby sieci, które mamy bardzo bogate, sprawne i dobrze zorganizowane, tworzyły wartość dla klientów również po tej dekarbonizacji.

    Jak wskazuje, w kolejnych latach rola gazu będzie prawdopodobnie stopniowo ograniczana, ustępując miejsca wodorowi produkowanemu z OZE (np. w procesie elektrolizy wody). Z opublikowanej w lipcu ub.r. unijnej strategii wodorowej wynika, że udział wodoru w koszyku energetycznym Europy wzrośnie do 2050 roku do poziomu 13–14 proc. (w 2018 roku było to ok. 2 proc.). Rozpoczęcie wykorzystywania czystego wodoru na dużą skalę i w szybkim tempie będzie mieć kluczowe znaczenie dla osiągnięcia przez UE bardziej ambitnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 50–55 proc. do 2030 roku.

    Dyrektor w ENTSOG zauważa, że bardziej niepewna przyszłość czeka natomiast wodór szary i niebieski. Ten pierwszy jest wytwarzany w procesie reformingu metanu lub zgazowania węgla. W produkcji drugiego, mniej emisyjnego niebieskiego wodoru stosuje się natomiast metody wychwytu CO2, a następnie jego składowania lub ponownego wykorzystania. Szary i niebieski wodór stanowią obecnie przeważającą większość globalnej produkcji.

    Jak będzie wyglądała rola tych gazów, jest w tej chwili nieprzesądzone. One nie zostały ujęte w rewizji dyrektywy RED II o odnawialnych źródłach energii, ale mają być ujęte w grudniowym pakiecie wodorowo-gazowym. Czekamy na decyzję odnośnie do tego, w jaki sposób będzie zachowana możliwość handlowania certyfikatami, handlowania gwarancjami pochodzenia tych gazów niskoemisyjnych dla całości systemu, czy one będą traktowane dokładnie tak samo jak źródła odnawialne, czy jednak trochę inaczej – podkreśla Sara Piskor.

    Druga istotna kwestia to finansowanie gazowych projektów infrastrukturalnych. Wycofywanie się z takiego wsparcia przewiduje m.in. projekt rozporządzenia o transeuropejskich sieciach energetycznych.

    Dzisiaj w UE mamy otwartych mnóstwo legislacji, m.in. rozporządzenie o transeuropejskich sieciach energetycznych, w którym został zaproponowany bardzo krótki okres przejściowy. Widzimy trochę obawy ze strony operatorów, czy te projekty zdążą się wpisać i dostać dofinansowanie, bo mówi się o 2027, maksymalnie 2029 roku dla projektów wspierających low-carbon gases. Przed decydentami i całym łańcuchem wartości jeszcze dużo dialogu odnośnie do tego, jak te ramy finalnie będą wyglądać – mówi ekspertka ENTSOG.

    Jak podkreśla, dziś rynki energii elektrycznej i gazu są ściśle połączone, bo to z gazu jest wytwarzana energia elektryczna. Tę silną korelację widać w dzisiejszej sytuacji w UE – kryzys na rynku gazowym przekłada się na dynamiczne podwyżki cen prądu w większości krajów członkowskich.

    W przyszłości będziemy mieć sytuację odwrotną – to elektryczność będzie produkować wodór, który będzie mógł funkcjonować w gospodarce, i tę zależność pomiędzy gazem a elektrycznością, synergię pomiędzy nimi trzeba dobrze uregulować – mówi Sara Piskor. 

    Czytaj także

    Kalendarium

    Więcej ważnych informacji

    Kongres MOVE

    Jedynka Newserii

    Jedynka Newserii

    Infrastruktura

    Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

    Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

    Ochrona środowiska

    Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

    Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

    Prawo

    Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

    Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

    Partner serwisu

    Instytut Monitorowania Mediów

    Szkolenia

    Akademia Newserii

    Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.