News powiązane z zielona transformacja

Po prawie trzech latach oczekiwania polskie samorządy mogą się już ubiegać o fundusze z Krajowego Planu Odbudowy. Do pozyskania mają prawie 40 mld zł w formie preferencyjnych pożyczek, z przeznaczeniem na zazielenianie, transport, transformację energetyczną i wszystkie inwestycje, dzięki którym duże metropolie i mniejsze miasteczka mają się stać ekologiczne i bardziej zielone. Co istotne, z tych środków można finansować projekty, które już się toczą. – Ponieważ wyzwania klimatyczne są priorytetowe dla miast, to myślę, że te inwestycje będą prowadzone sprawnie i że na ich efekty nie będzie trzeba długo czekać – mówi Tomasz Robaczyński z Banku Gospodarstwa Krajowego, instytucji odpowiedzialnej za wdrażanie Instrumentu Zielonej Transformacji Miast.

Przepisy chroniące gospodarstwa domowe przed wyższymi rachunkami za prąd prawdopodobnie przestaną obowiązywać z końcem czerwca. Bez tych działań osłonowych podwyżki sięgnęłyby nawet kilkudziesięciu procent, choć – jak podkreślają eksperci – nawet połowa kwoty z rachunku zależy od innych czynników niż koszty wytwarzania energii. Wysokość dodatkowych opłat dystrybucyjnych jest w dużej mierze zależna od tego, ile energii zużywamy w gospodarstwach domowych, więc eksperci PKEE zalecają własne domowe działania osłonowe. Kampania „Liczy się energia” ma pomóc odbiorcom racjonalnie wykorzystywać prąd w domach, począwszy od zmiany nawyków, na wyborze sprzętu RTV i AGD skończywszy.

Dotychczas raportowanie działań ESG nie było zbyt popularne w branży transportowej. Raporty zrównoważonego rozwoju, o ile powstawały, nierzadko były zestawem informacji, którymi firmy chciały się pochwalić i które nie były poddawane zewnętrznej weryfikacji. Niedługo zmieni to unijna dyrektywa CSRD, która znacząco rozszerza zakres i wymogi dotyczące raportowania ESG. – Nowe prawo nie pozostawi żadnych wyjść awaryjnych. Wśród firm zobligowanych do przygotowania raportów będą główni gracze rynku TSL w Polsce – mówi Jolanta Zwolińska. DB Schenker jako lider branży i pionier w tej dziedzinie publikuje właśnie już swoje siódme opracowanie.

W biznesie, wśród menedżerów i kadry zarządzającej, cały czas rośnie świadomość wyzwań klimatycznych i środowiskowych, do czego przyczyniają się m.in. globalne i unijne regulacje. – Ta świadomość cały czas jest jednak zbyt mała w stosunku do wyzwań – ocenia Maria Krawczyńska-Kaczmarek, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Jak wskazuje, polskie przedsiębiorstwa wciąż wymagają w tym zakresie edukacji – zwłaszcza że dbałość o aspekty ESG i dostosowywanie się do nowych regulacji z zakresu zrównoważonego rozwoju to dla nich nie tylko wyzwanie i obciążenie administracyjne, ale również szansa na budowanie swojej konkurencyjności.

Transformacja w kierunku zrównoważonego rozwoju nie ominie sektora MŚP. Małe i średnie przedsiębiorstwa napotykają jednak na tej ścieżce o wiele więcej barier niż duże podmioty. Zalicza się do nich m.in. brak wystarczających środków, wyspecjalizowanej kadry i know-how związanego z wdrażaniem w swojej działalności aspektów ESG. Aby pomóc firmom w tym zakresie, Bank Gospodarstwa Krajowego i Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości przygotowały wspólnie bezpłatny kurs „Zrównoważony rozwój w MŚP”, dostępny w pełni online na stronie internetowej Akademii PARP. Przedsiębiorcy dowiedzą się z niego m.in., czym jest ESG i jakie są najważniejsze regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju, które będą mieć w kolejnych latach przełożenie na ich działalność.

Transformacja energetyczna i związane z nią wyzwania będą w tym roku jednym z głównych tematów XXXII Forum Ekonomicznego, które będzie się odbywać 5–7 września w Karpaczu. – Obok wojny, która toczy się za naszą wschodnią granicą, to dziś największe wyzwanie, które przed nami stoi i które dotknie każdego Europejczyka – podkreśla Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej tego wydarzenia. Jak ocenia, realizacja założeń transformacji energetycznej i klimatycznej w pierwszym okresie osłabi konkurencyjność europejskiej i polskiej gospodarki. Biorąc pod uwagę liczbę wyzwań, które UE będzie musiała pokonać na drodze do neutralności, przyjęty przez nią harmonogram może się okazać zbyt ambitny.

Branża IT, która generuje kilka procent globalnych emisji gazów cieplarnianych, przykłada coraz większą wagę do efektywności energetycznej. – Chmura obliczeniowa jest tego bardzo dobrym przykładem: jej rozwój jest kluczowy, aby firmy mogły zarządzać swoimi danymi efektywniej i bardziej optymalnie z punktu widzenia ESG – mówi Sławomir Soszyński, wiceprezes ING Banku Śląskiego. Jak wskazuje, jednym z wiodących trendów staje się green coding, czyli podejście do programowania skupiające się na tworzeniu aplikacji i systemów informatycznych, które minimalizują ich negatywny wpływ na środowisko naturalne. Dlatego rośnie zapotrzebowanie na programistów, którzy będą uwzględniać cele prośrodowiskowe.

Jedna trzecia Polaków ocenia, że tempo transformacji energetycznej kraju jest wystarczające – wynika z badania agencji YOTTA dla Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej. Oczekiwania co do konieczności jej przyspieszenia, zdaniem ekspertów, wynikają z obserwowanych od ponad roku skutków zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę oraz embarga na rosyjskie surowce. Badani są podzieleni w kwestii tego, kto powinien w największym stopniu sfinansować proces zielonej transformacji – Polska we własnym zakresie czy Unia Europejska. Branża energetyczna wskazuje jednak, że tak ogromny proces będzie potrzebował zaangażowania środków ze wszystkich możliwych źródeł.

Polskie ciepłownictwo czeka w nadchodzących latach zwrot ku rozwiązaniom nisko- i zeroemisyjnym. Skala związanych z tym potrzeb inwestycyjnych sektora jest szacowana na kilkadziesiąt miliardów euro. Jednak bez tych inwestycji ciepłownictwo wciąż będzie ponosić wysokie koszty paliw kopalnych i zanieczyszczenia środowiska, a także konsekwencje związane z niewypełnieniem unijnych wymogów klimatycznych. – Technologia, technologia i jeszcze raz technologia plus odejście od węglowodorów. Na bazie tego musimy zmienić polskie ciepłownictwo – mówi Paweł Orlof, prezes zarządu Veolia Energia Warszawa.

Polska jest jednym z krajów UE o najmniejszych zasobach wody pitnej, które dodatkowo sukcesywnie się kurczą za przyczyną postępujących zmian klimatu i działalności człowieka. – Chcemy zaangażować nowe technologie do rozwiązania tego problemu – mówi Joanna Erdman, wiceprezes zarządu ING Banku Śląskiego, który w nowej, trzeciej edycji swojego Programu Grantowego przeznaczy 1 mln zł na najlepsze rozwiązania związane z ochroną zasobów wodnych i ich efektywnym wykorzystaniem. Start-upy i naukowcy, którzy chcą wziąć w nim udział, mogą zgłaszać się do 10 maja br.

W Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej pojawia się coraz więcej start-upów z branży climate tech, które wspierają walkę ze zmianami klimatycznymi. Zajmują się m.in. alternatywnymi źródłami energii, recyklingiem, dostępem do wody, agritechem czy kwestiami związanymi z odpowiedzialną konsumpcją. Są też coraz istotniejszą częścią rynku venture capital. – To jest temat świeży. Projektów climate-techowych jest coraz więcej, ale one dopiero się rozwijają. Nie ma jeszcze zbyt wielu start-upów, które byłyby faktycznie działającymi, dochodowymi firmami. Stąd potrzebna nam współpraca akceleracyjna – zauważa Konrad Ozdowy, ekspert ds. innowacji w PKO Banku Polskim.

Polska produkcja ciepła jest najbardziej w Europie uzależniona od węgla – ciepłownie systemowe spalają co roku ok. 14,5 mln t tego surowca. Dlatego w najbliższych latach ten sektor nieuchronnie czeka transformacja i przechodzenie na technologie nisko- i zeroemisyjne. Tego typu inwestycje od lat były odkładane na później, przez co dziś skala potrzeb inwestycyjnych w tym obszarze jest ogromna, liczona w dziesiątkach miliardów złotych. – Przedsiębiorstwa ciepłownicze potrzebują wsparcia, same sobie z tym nie poradzą – podkreśla Krzysztof Skowroński z KAPE. Jak wskazuje, w tej chwili nie radzą sobie również z zabezpieczeniem odpowiednich ilości surowca do produkcji ciepła przed nadchodzącą zimą.

Nowe technologie z jednej strony same generują emisję CO2 i rosnące zapotrzebowanie na energię. Z drugiej mają ogromny potencjał wspierania zielonej transformacji w innych branżach i dziedzinach życia. Natomiast Polska już w tej chwili jest hubem dla technologicznych eko start-upów, których rozwiązania są ukierunkowane właśnie na walkę ze zmianami klimatu i zrównoważony rozwój. Ten potencjał chcą zwiększyć OVHcloud i InnoEnergy, które uruchomiły program akceleracyjny dedykowany takim spółkom.

Prawie dwie trzecie górników ocenia, że Polska jest nadmiernie uzależniona od węgla. To z kolei – a także zaniedbania w sektorze energetycznym – powoduje, że ich zdaniem gospodarka nie jest przygotowana na zieloną transformację – wynika z raportu Instytutu Spraw Publicznych. Jednocześnie górnicy popierają ten kierunek zmian, podkreślając, że może on unowocześnić krajową gospodarkę, a także zwiększyć bezpieczeństwo przyszłych pokoleń. Chcieliby także mieć większy wpływ na zmiany zachodzące w górnictwie i plany przekształcania górniczych regionów.

Polska staje się „zielonym” hubem technologicznym Europy Środkowo-Wschodniej. Na tutejszym rynku działa prawie połowa start-upów pozytywnego wpływu, których działalność wiąże się z Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ – wynika z danych PFR i Dealroomu. Najlepszych tego typu rozwiązań – w ramach swojego Programu Grantowego – poszukuje ING Bank Śląski, który zapewnia im zastrzyk finansowania, wsparcie eksperckie i pomoc w znalezieniu inwestorów. Pierwsza trójka została już wybrana. – Te rozwiązania mają pozytywny wpływ na środowisko i są naprawdę unikalne na skalę światową – podkreśla Małgorzata Jarczyk-Zuber, odpowiedzialna za obszar ESG i innowacje w ING Banku Śląskim.