Polacy przypisują osobom z autyzmem głównie negatywne cechy. Prawie połowa sprzeciwia się zawieraniu przez nich małżeństw i nauce w tradycyjnej szkole

Zdecydowana większość Polaków zaakceptowałaby osobę z autyzmem jako sąsiada, współpracownika lub szkolnego kolegę swego dziecka – wynika z badania przeprowadzonego dla Fundacji JiM. Ponad 60 proc. uważa, że osoby ze spektrum powinny mieć prawo do edukacji i pracy zawodowej. Jednocześnie prawie 40 proc. nie wierzy, że dzieci z autyzmem poradzą sobie w tradycyjnej szkole, a ponad połowa sprzeciwia się zawieraniu małżeństw przez osoby z autyzmem. Wynika to głównie z powierzchownej wiedzy Polaków na temat tego zaburzenia.

Autyzm jest to zaburzenie neurologiczne związane z nieprawidłową pracą mózgu. Pierwsze symptomy pojawiają się już we wczesnym okresie dziecięcym – rodziców powinny zaniepokoić takie zachowania jak izolowanie się od otoczenia, trudności w wyrażaniu emocji, napady agresji, brak reakcji na polecenia. Według szacunków w Polsce autyzm ma 30 tys. osób. Jak pokazuje raport Fundacji JiM, sporządzony na podstawie badań Maison & Partners, świadomość istnienia tego zaburzenia jest w Polsce wysoka, zetknięcie z autyzmem deklaruje bowiem 55 proc. społeczeństwa. Znacznie niższy jest jednak poziom wiedzy na temat przebiegu choroby i ich codziennego funkcjonowania.

– Polacy nie potrafią dokładnie wyjaśnić, czym jest autyzm, i kojarzą go głównie z brakiem emocji i sympatii do ludzi, z problemami z nawiązywaniem przyjaźni, kontaktów. Najczęściej jest kojarzony z negatywnymi cechami, co rzutuje potem na budowanie relacji i kontaktów z osobami z autyzmem i ich rodzinami – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Paulina Kaczmarek z Fundacji JiM.

Wyjaśnienia, czym dokładnie jest autyzm, nie potrafiło udzielić 95 proc. ankietowanych. Raport pokazuje, że Polacy nie są świadomi częstotliwości występowania tego zaburzenia oraz jego objawów, przypisując osobom z autyzmem cechy wyłącznie negatywne. 20 proc. respondentów uznało, że nie mają one takich pozytywnych cech charakteru, jak życzliwość czy zdolność do zawierania i podtrzymywania przyjaźni. Dużym problemem było dla ankietowanych również zdefiniowanie przyczyn występowania autyzmu – 74 proc. badanych nie wiedziało bądź wskazało nieprawidłową odpowiedź.

– Co dziesiąty Polak wierzy, że szczepionki powodują autyzm, co jest bardzo kontrowersyjnym przekonaniem. Sami byliśmy zaskoczeni, że aż taki odsetek Polaków nadal w to wierzy. Tak naprawdę nie znamy genezy, nie wiemy, co dokładnie powoduje autyzm i z czego wynika – mówi Paulina Kaczmarek.

Powierzchowna wiedza sprawia, że stosunek Polaków do osób z autyzmem jest niejasny. Zdecydowana większość uważa, że osoby ze spektrum powinny mieć możliwość podejmowania pracy zawodowej oraz dostępu do edukacji, nie tylko specjalnej, lecz także prowadzonej w zwykłych szkołach. 68 proc. badanych nie miałoby nic przeciwko uczęszczaniu dzieci autystycznych do jednej klasy z ich dziećmi. Jednocześnie 40 proc. nie wierzy, że będą one w stanie poradzić sobie w placówce, w której uczą się zdrowe maluchy.

– Polacy ogólnie nie mieliby nic przeciwko, gdyby osoba z autyzmem była ich sąsiadem albo współpracownikiem, jednak nadal głównie kojarzą ich tylko z takimi negatywnymi cechami, jak brak odpowiedniego odczytywania emocji, brak chęci zawierania przyjaźni i mocno wierzą w to, że osoby z autyzmem są skryte, nie mają emocji, co jest błędnym przekonaniem – mówi Paulina Kaczmarek.

Osoby z autyzmem są w stanie prowadzić normalne życie zawodowe i społeczne. Przeprowadzone przez Fundację JiM badanie pokazało, że 52 proc. z nich chciałoby założyć rodziny, co negatywnie ocenia jednak znaczna część Polaków. Tylko 52 proc. respondentów uznało, że osoby z autyzmem powinny mieć prawo do zawierania małżeństw, 38 proc. natomiast przyznaje im prawo do posiadania dzieci. Ponad połowa badanych nie była też pewna, czy zaakceptowałaby małżeństwo krewnego z osobą z autyzmem.

– To bardzo często są osoby, które funkcjonują wśród nas, często w ogóle nie wiadomo, że osoba ma autyzm, bo jest bardzo wysoko funkcjonująca i świetnie sobie radzi. Mimo to Polacy uważają, że nie powinna wchodzić w związek małżeński, nie powinna budować związku czy mieć dzieci, a tak naprawdę może być świetnym rodzicem, który wychowa swoje dziecko na fajnego, mądrego człowieka – mówi Paulina Kaczmarek.

Polacy chcą wspierać osoby z autyzmem. Zdecydowana większość badanych zadeklarowała chęć dofinansowania organizacji zajmującej się tą grupą, np. poprzez przekazanie 1 proc. podatku. Ponad 80 proc. wybrałoby jednak fundację opiekującą się dziećmi, a nie osobami dorosłymi. Świadomość Polaków z zakresu autyzmu i funkcjonowania osób nim dotkniętych zwiększać mają coraz liczniejsze kampanie społeczne jak np. „Polska na niebiesko” prowadzona przez Fundację JiM.

– W tym roku udało nam się dotrzeć do ponad 3 mln Polaków, co oceniamy jako nasz ogromny sukces, bo sporej grupie osób mogliśmy powiedzieć o tym, że autyzm jest na całe życie, i trochę uwrażliwić, że autyzm dotyka nie tylko dzieci, lecz także osób dorosłych, a przede wszystkim rodzin. Często te rodziny potrzebują dodatkowego wsparcia – mówi Paulina Kaczmarek.