Bezpieczeństwo bankomatów: jak skutecznie chronić bankomat przed atakami?

Wysadzane, wyrywane i taranowane – bankomaty bywają nadal celem przestępców. Jak wynika z raportu Związku Banków Polskich, straty gotówki ukradzionej w wyniku skutecznych włamań tylko w III kwartale 2021 r. wyniosły co najmniej 1 132 000 zł. Dla wielu Polaków gotówka to nadal najbardziej powszechny, najłatwiejszy i najbezpieczniejszy instrument płatniczy, więc zadbanie o bezpieczeństwo bankomatów za pomocą różnorodnych rozwiązań jest niezbędne.

Odkąd tylko pojawiły się bankomaty, przestępcy próbowali dostać się do przechowywanej w nich gotówki. Z każdym rokiem producenci opracowywali coraz bardziej zaawansowane sposoby ochrony urządzeń, a przestępcy odpowiadali nowymi sposobami ich obejścia. Niektóre ataki mają na celu uzyskanie dostępu do danych kart użytkowników, podczas gdy inne próbują manipulować wewnętrznym działaniem terminala. Co chwilę pojawiają się nowe typy ataków na bankomaty, więc stała czujność i zapewnienie ich bezpieczeństwa jest niezwykle istotna.

W Europie liczba ataków fizycznych na bankomaty wzrosła o 60% od 2011 r. Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Bezpiecznych Transakcji (EAST) odnotowało straty w wysokości 22 mln euro w związku z fizycznymi atakami w 2020 r. – nie licząc szkody dla reputacji pośrednika finansowego oraz ryzyka, jakie próba fizycznego ataku może stanowić dla niewinnych osób postronnych. Z kolei, jak wynika z raportu Związku Banków Polskich, w Polsce tylko w III kwartale 2021 r. doszło do 32 napadów na bankomaty, a straty gotówki ukradzionej w wyniku 10 skutecznych włamań w wyniosły co najmniej 1 132 000 zł.

- Bez wątpienia każdy bankomat należy zabezpieczyć w maksymalny sposób, zarówno pod kątem bezpieczeństwa cybernetycznego, zabezpieczenia danych, ale i bezpieczeństwa fizycznego. Od ponad 160 lat, Diebold Nixdorf stale rozwija inteligentne, wielowarstwowe i dopasowane do potrzeb różnych organizacji rozwiązania, które zmniejszają ryzyko i równoważą potrzeby biznesowe z oczekiwaniami klientów w zakresie ochrony prywatności – mówi Tomasz Rokita, członek zarządu Diebold Nixdrof w Polsce.

Najpopularniejsze typy ataków fizycznych na bankomaty

Dwa główne typy ataków fizycznych na bankomaty to wysadzenie i wyrywanie bankomatu łańcuchami.

W ataku wybuchowym przestępcy używają gazu lub stałych materiałów wybuchowych oraz narzędzi, aby uzyskać dostęp do sejfu bankomatu. Po włożeniu materiału wybuchowego sejf zostaje wysadzony w powietrze, a przestępcy zabierają gotówkę. Tego typu ataki całkowicie lub częściowo niszczą bankomat czyniąc go bezużytecznym i mogą być niezwykle kosztowne, ponieważ banki muszą nie tylko wymienić zniszczony bankomat, ale także uporać się z dodatkowymi szkodami, które mogły powstać w jego otoczeniu. Nie należy zapominać również, że ataki wybuchowe mogą stanowić zagrożenie dla ludzi w okolicznych budynkach, a latające odłamki mogą stanowić zagrożenie dla przechodniów.

Z kolei w ataku z użyciem haka i łańcucha przestępcy próbują rozerwać bankomat przypinając go łańcuchami i mocując je hakiem do (często skradzionego) pojazdu. Po wyrwaniu osłony bankomatu ponownie zaczepiają łańcuch o otwory w drzwiach sejfu. Po otwarciu drzwi wyjmują kasety z gotówką. Zazwyczaj tego typu atak trwa mniej niż dwie minuty.

Sposoby na ochronę bankomatów przed atakami fizycznymi

Proponowane w przeszłości rozwiązania ochrony bankomatów to tzw. zestawy do otwierania sejfów, w których szczeliny w drzwiach sejfów są minimalizowane za pomocą zestawu doposażeniowego czy bramki bankomatów z dużym drążkiem, który zasłania front bankomatu. Oba rozwiązania posiadają pewne wady: pierwsza z nich jedynie opóźnia atak, więc nadal wymagane są dodatkowe środki bezpieczeństwa, a druga zwiększa koszty i złożoność procesów obsługi.

Aby zmniejszyć skuteczność ataków fizycznych na bankomaty, niezbędne jest podejście opierające się na najnowszych technologiach i na kilku rozwiązaniach jednocześnie. Pierwszym z nich jest wykorzystanie czujników, które wykrywają gwałtowne otwarcie rolety i obudowy bankomatu. Działanie czujników połączone z monitoringiem z kamery, daje policji więcej czasu na reakcję. W bankomatach DN Series zastosowany został system ActivGuard, który wykrywa i inteligentnie raportuje informacje z 12 różnych czujników.

Kolejnym działaniem jest opóźnienie ataku dzięki zastosowaniu wzmocnień obudowy i sejfu. Im więcej czasu przestępcy są zmuszeni spędzić na próbie dostania się do bankomatu, tym bardziej prawdopodobne jest, że zrezygnują z ataku. Systemy zastosowane w DN Series zapewniają ochronę nie tylko dzięki wzmocnieniu obudowy i sejfu, ale również poprzez zaawansowane mechanizmy blokujące, zaślepki otworów na kable, wzmocnione wsporniki podstawy i zabezpieczenia przed wierceniem.

- Projektując nowe bankomaty DN Series, za główny priorytet postawiliśmy sobie względy bezpieczeństwa. M.in. sejf i górny moduł gotówki są oddzielone od siebie, a droga transportu banknotu od shuttera do sejfu została zaprojektowana tak, aby była wyjątkowo trudno dostępna. Ponieważ zarówno ataki wybuchowe, jak i ataki z użyciem łańcucha wymagają dostępu do sejfu, ta funkcja jest niezwykle skuteczna w udaremnianiu fizycznych ataków – mówi Tomasz Rokita, członek zarządu Diebold Nixdrof w Polsce.

Trzecie rozwiązanie zastosowane w bankomatach DN Series i obecnie regulowane również nowelizacją rozporządzenia nałożonego na banki i operatorów, to neutralizacja celu ataku, czyli farbowanie gotówki w kasetach. Farbowanie banknotów sprawia, że stają się dla przestępców bezużyteczne, a już sama informacja o zastosowanym systemie farbowania może skutecznie zniechęcić do podjęcia próby obrabowania bankomatu.

Więcej informacji na temat rozwiązań DN Series dla banków można znaleźć na stronie www.dieboldnixdorf.com