Nadchodzi renta dożywotnia w nowej odsłonie. Usługodawcy chcą zróżnicować ofertę

Hipoteka odwrócona w Polsce może być dostępna w dwóch modelach. Pierwszy to renta dożywotnia oferowana m.in. przez fundusze hipoteczne, z która jako profesjonalna usługa pojawiła się 2008 roku. Drugi to odwrócony kredyt hipoteczny, czyli usługa, którą mogłyby oferować banki, gdyby zdecydowały się wprowadzić to rozwiązanie. Za granicą np. w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych seniorzy mogą wybierać z przeróżnych narzędzi finansowych opartych na hipotece odwróconej.  Największy i najstarszy fundusz hipoteczny w Polsce chce iść tropem zagranicy i zróżnicować oferowaną rentę dożywotnią pod kątem potrzeb senioralnych. Na razie zaczyna szereg badań konsumenckich. Pierwsze z nich przyniosło ciekawe wnioski. Po pierwsze – seniorzy chcieliby otrzymywać świadczenia w wysokości kilku tysięcy miesięcznie. Po drugie – interesuje ich jednorazowa duża wypłata pieniężna „na start”. Po trzecie – są zainteresowani dodatkowymi benefitami np. pakietem darmowej opieki medycznej, ubezpieczeniem mienia, usługami typu assistance.

Z danych ZBP wynika, że blisko 90 proc. polskich seniorów posiada na własność nieruchomość np. mieszkanie lub dom. To dużo, zwłaszcza w porównaniu z Europą. W Polsce własne lokum wciąż stanowi o bezpieczeństwie materialnym. Mieszkanie może być też dobrym zabezpieczeniem na starość. Coraz większa liczba osób decyduje się na przekazanie prawa własności do nieruchomości w zamian za świadczenia pieniężne lub opiekę. Tylko w 2020 roku – jak wynika z najnowszych danych Ministerstwa Sprawiedliwości – zawarto ponad 13 tys. umów o dożywocie regulujących takie transakcje.

Przyszedł czas na zróżnicowanie oferty

W ciągu ostatnich 10 lat działalności fundusze hipoteczne zrzeszone w Związku Przedsiębiorstw Finansowych wypłaciły seniorom ponad 20 mln świadczeń pieniężnych z tytułu renty dożywotniej. To kropla w morzu senioralnych potrzeb. – Dotychczas większość naszych klientów stanowiły osoby zamieszkujące duże i średnie aglomeracje miejskie. W większości byli to właściciele mieszkań o średnim metrażu 45-55 m kw. Dziś dostrzegamy coraz większe zainteresowanie ofertą wśród właścicieli domów, a przecież to zupełnie inna grupa docelowa, która, de facto, może liczyć na dużo wyższe świadczenia pieniężne – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Przypomnijmy, że wysokość renty dożywotniej zależy nie tylko od płci i wieku beneficjenta, ale przede wszystkim od wartości posiadanej nieruchomości. – Aby zbadać oczekiwania właścicieli domów rozpoczęliśmy cykl badań konsumenckich. Okazało się, że są to osoby, które chciałyby otrzymywać świadczenia pieniężne w przedziale od 1 tys. do nawet 4 tys. złotych miesięcznie, pojawiały się nawet głosy wskazujące wyższe kwoty. Jednocześnie są to osoby posiadające bardzo duże nieruchomości, najczęściej domy jednorodzinne lub wielorodzinne, których wartość pozwala na otrzymywanie świadczeń w tych kwotach – dodaje Robert Majkowski.

Różne potrzeby

Z badania konsumenckiego przeprowadzonego w kwietniu br. przez Fundusz Hipoteczny DOM wynika, że tylko co dziesiąty senior byłby usatysfakcjonowany świadczeniami pieniężnymi w wysokości 500-800 zł. Aż 22 proc. respondentów chciałoby otrzymywać 1-2,5 tys. zł miesięcznie, a 16 proc. byłoby zadowolonych z wypłat w wysokości 3-4 tys. zł miesięcznie. Pojawiały się głosy za kwotą 5-7 tys. zł (5 proc. ankietowanych) a nawet 20 tys. zł (5 proc. ankietowanych). Jednocześnie aż 61 proc. badanych uznało, że ważniejsza jest dla nich większa wypłata jednorazowa, ale niższe wypłaty miesięczne.

– To może oznaczać, że ankietowani posiadają zadłużenie lub szereg innych zobowiązań, które chcieliby spłacić w pierwszej kolejności. Warto przytoczyć tutaj również dwie zmienne. Po pierwsze stopę zastąpienia czyli stosunek pomiędzy ostatnią pensją seniora, a jego obecną emeryturą. W Polsce stopa zastąpienia waha się w granicach 30 proc. a to oznacza, że seniorzy, którzy przeszli na emeryturę muszą nauczyć się żyć za 1/3 swojej ostatniej pensji. Tymczasem druga ważna zmienna to koszty utrzymania domu. Utrzymanie mieszkania jest również kosztowne, ale utrzymanie domu, remonty, ogrzewanie, rosnące stawki za wywóz śmieci, to wszystko powoduje, że osoby starsze zaczynają szukać dodatkowych źródeł przychodu – wyjaśnia Robert Majkowski.

Z najnowszego badania funduszu wynika, że badani są również zainteresowani dodatkowymi benefitami, które byłyby uzupełnieniem oferty renty dożywotniej. Aż 56 proc. wybrałoby darmową opiekę medyczną w ramach benefitu, 28 proc. zdecydowałoby się na pakiet „złota rączka”, 11 proc. chętnie przyjęłoby pomoc w sprzątaniu i porządkowaniu nieruchomości.

Wzorem zagranicy

Renta dożywotnia w Polsce funkcjonuje od ponad 10 lat. Za granicą usługa jest popularna m.in. w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Australii, Szwecji, Włoszech. Niektóre rynki, tak jak chociażby brytyjski, funkcjonują od ponad 30 lat, są dużo bardziej rozwinięte, zapewniają seniorom profesjonalne doradztwo dotyczące ich finansów na emeryturze, mają odpowiednie regulacje prawne stworzone na szczeblu państwowym, mnóstwo norm etycznych obejmujących branżę, ale przede wszystkim mnóstwo opcji produktowych dostępnych w ramach hipoteki odwróconej. – Usługodawcy i usługobiorcy zagraniczni wychodzą z słusznego założenia, że każdy beneficjent jest inny. Każdy ma inną sytuację materialną, doświadczenia życiowe i zawodowe, inne potrzeby. Dlatego warto zróżnicować ofertę w taki sposób, by była dopasowana do tych potrzeb. Chcemy iść w Polsce tropem najlepszych graczy zagranicznych – zapowiada Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.