Seniorze, uważaj na przedświąteczne pożyczki

Z najnowszego badania Związku Banków Polskich pt. „Świąteczny portfel Polaków” wynika, że przeciętna czteroosobowa rodzina wyda w tym roku na organizację świąt 3739 zł.[1] Największą część świątecznych wydatków będą stanowiły zakupy spożywcze, następnie prezenty oraz podróże i dojazdy. Trzeba pamiętać, że osoby w wieku produkcyjnym oraz czynne zawodowo nieźle radzą sobie z przedświątecznymi wydatkami, ale seniorzy – już niekoniecznie. Z danych BIK wynika, że w grudniu Polacy biorą więcej kredytów (aniżeli w trzecim kwartale) a liczba zadłużonych seniorów wciąż rośnie. Jak nie dać się omamić świątecznym promocjom pożyczek?

Aż 98 proc. rodaków odczuwa skutki inflacji i wzrostu cen – tak wynika z najnowszego badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023” zrealizowanego przez Fundację GPW i Warszawski Instytut Bankowości. Większość społeczeństwa (85 proc.) przyznaje, że musi ograniczać wydatki, a 82 proc. twierdzi, że nie ma w tej sytuacji ani możliwości oszczędzania ani inwestowania. Ponad 25 proc. ma problem ze spłatą zobowiązań.[2] Mimo to grudzień bywa miesiącem konsumpcjonizmu, gdy kupujemy rzeczy, które – w rozsądnej perspektywie – są nam zupełnie niepotrzebne. Wszystko przez „świetne okazje” i grudniowe promocje. A później zostajemy z kredytem, który trzeba spłacać. W tym roku Revolut zapytał Polaków jaki prezent finansowy chcieliby dostać na gwiazdkę. Co ciekawe 23 proc. rodaków marzy o całkowitej spłacie kredytów.[3]

– Pamiętajmy, że świąteczne oferty nie zawsze są korzystne dla naszego portfela, a bożonarodzeniowe reklamy i promocje często bazują na emocjach. Jedną z najbardziej zadłużonych grup społecznych są seniorzy. Na co dzień borykają się z problemami finansowymi, a przedświąteczny szał jest dodatkowym obciążeniem dla ich domowego – zazwyczaj skromnego – budżetu. Wielu seniorów zaciąga zatem nowe pożyczki i wpada w spiralę zadłużenia – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Z danych tej instytucji wynika, że blisko 60 proc. seniorów, którzy zdecydowali się na rentę dożywotnią w funduszu chciało w ten sposób spłacić swoje długi i inne zobowiązania finansowe.

Co warto sprawdzić zanim weźmiemy „świąteczną” pożyczkę lub kredyt?

– Wśród najpopularniejszych form finansowania jest kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, kredyt ratalny, kredyt gotówkowy, pożyczka, karta kredytowa, czy kredyt konsolidacyjny, którego celem jest skonsolidowanie wcześniej zaciągniętych pożyczek i ich spłata. Seniorzy, by wesprzeć swój domowy budżet coraz chętniej wybierają również rentę dożywotnią. Niezależnie od decyzji, pamiętajmy, by wybrać narzędzie finansowe dopasowane do naszych możliwości i potrzeb – podkreśla Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Zanim zdecydujemy się na pożyczkę warto zebrać oferty różnych kredytodawców, przeanalizować je, przeczytać regulaminy oraz przejrzeć taryfy opłat i prowizji. Warto porównać wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, sprawdzić czy istnieje możliwość wynegocjowania niższej marży lub daty płatności rat, a także zweryfikować jakie dokumenty będą potrzebne do zbadania zdolności kredytowej i zawarcia umowy. Warto sprawdzić również wysokość oprocentowania, nie tylko nominalnego, ale tzw. RRSO, czyli Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania. To dzięki niemu łatwiej nam będzie określić jaki jest realny koszt kredytu czy pożyczki. Warto upewnić się jakie są inne koszty związane z udzieleniem pożyczki, czy ubezpieczenie jest obowiązkowe i ile kosztuje rezygnacja z niego. Przeważnie najlepsze warunki kredytu dostaniemy w banku, z którego usług stale korzystamy, który zna już naszą historię.

Ostrożnie w przypadku ofert łączonych

Przed świętami pożyczkodawcy kuszą nas ofertami dodatkowymi np. prezentami, które można otrzymać w zamian za podpisanie umowy, zakupem dodatkowego produktu za połowę ceny, założenie rachunku osobistego lub karty kredytowej „w pakiecie”, czy możliwością rozpoczęcia spłaty pożyczki dopiero za kilka miesięcy. Warto zapoznać się z takimi promocjami, ale ostrożnie. Zanim się zdecydujemy, odpowiedzmy sobie na pytanie, jaka jest korzyść dla nas? Pytajmy o miesięczne koszty związane z dodatkowym kontem czy opłatą za kartę. Dla firmy pożyczkowej czy banku każdy dodatkowo sprzedany produkt to zysk i lepsze statystki, ale czy dla nas to niezbędne rozwiązanie?  

[Poradnik]

Co możemy zrobić, by nie zadłużać się niepotrzebnie?

• Planujmy comiesięczne wydatki z wyprzedzeniem. Starajmy się odkładać jakąś kwotę miesięcznie, by pokryć przedświąteczne wydatki
• Weźmy pod uwagę, że wcześniej czy później każdy kredyt trzeba spłacić, a to oznacza dodatkowy wydatek w przyszłości
• Jeśli potrzebujemy finansowania, zacznijmy od debetu w rachunku osobistym lub kredytu odnawialnego w swoim banku. Zwykle jesteśmy wieloletnim klientem danego banku, a nasza wiarygodność jest potwierdzona w tej instytucji, chociażby przez comiesięczne wpływy. Bank dysponuje też danymi na temat naszych transakcji, wie na co wydajemy pieniądze, jak często przychodzą do nas przelewy czy mamy dodatkowe źródło dochodów. A taka wiedza jest nie do przecenienia. Debet w koncie jest zazwyczaj lepiej oprocentowany, aniżeli typowa pożyczka, a w okresie przedświątecznym wiele banków oferuje takie rozwiązanie bez prowizji za uruchomienie, więc jedyny koszt jaki ponosimy  to odsetki. Z kredytu odnawialnego korzystamy elastycznie tylko w stopniu, w jakim są nam potrzebne pieniądze
• Jeżeli posiadamy kartę kredytową lub nasz bank bezpłatnie taką oferuje, warto wykorzystać tzw. grace period, czyli okres bezodsetkowy, który może dochodzić nawet do dwóch miesięcy. Bądźmy jednak zdyscyplinowani i nie nadużywajmy takiego rodzaju karty
• Zbierzmy rekomendacje od przyjaciół i znajomych. Może ktoś z nich w ostatnich latach korzystał z pożyczki, spłacił ją i poleci konkretną firmę? A może, na podstawie własnego doświadczenia, podpowie, na co jeszcze zwrócić uwagę? Przed ostatecznym podjęciem decyzji warto poprosić o radę kogoś z bliskich
• Porównajmy różne oferty, udajmy się do konkurencji. Zbierzmy propozycje kilku banków i firm pożyczkowych, sprawdźmy na czym polegają podobieństwa, a czym różnią się te propozycje. Wiele informacji na ten temat znajdziemy również w Internecie
• Rozważmy, czy nie warto zainteresować się rentą dożywotnią i spieniężyć kapitał zamrożony w posiadanej nieruchomości. W zamian za przekazanie prawa własności do mieszkania można otrzymywać comiesięczną rentę (aż do śmierci) i jednocześnie wciąż mieszkać w swoim domu.

Zanim zaciągniemy pożyczkę na nowy telewizor lub zrobimy dwanaście potraw, zastanówmy się, czy kredyt na święta jest nam faktycznie potrzebny. Czasem nie ma wyjścia i trzeba zaciągnąć nowe zobowiązanie, a czasem warto odpuścić. Bo w święta to czas na wyciszenie i radowanie się nowym życiem, a nie konsumpcjonizm.

[1] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ile-Polacy-wydadza-na-swieta-Bozego-Narodzenia-Niektorzy-beda-musieli-skorzystac-z-pozyczki-8659119.html

[2] Badanie „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023” przeprowadzone przez CBM Indicator na zlecenie i przy współpracy merytorycznej z Fundacją Warszawski Instytut Bankowości oraz Fundacją GPW w dniach 10-20 lutego 2023. Metodologia CATI, próba = 1000. Szczegóły: https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/PDF/KEFiP_2023.pdf

[3] https://mojebankowanie.pl/informacje-prasowe/informacje-prasowe-bankowosc/revolut-money-report-o-czym-marza-polacy-na-gwiazdke