Stare domy pożerają pieniądze seniorów

National Reverse Mortgage Lenders Association (NRMLA), czyli największa amerykańska organizacja zrzeszająca podmioty oferujące produkty hipoteki odwróconej na tamtejszym rynku opublikowała wyniki badania dotyczące wrażliwości, podatności na zagrożenia finansowe seniorów. Określiła osiemnaście czynników, które wpływają na tę wrażliwość, wymieniając wśród najważniejszych problemy zdrowotne, brak dostępu do bezpłatnej opieki medycznej i pomocy opiekuńczej oraz mieszkanie w starym domu, który ma ponad 25 lat i wymaga ciągłych napraw lub remontów.[1] Podała też najczęstsze przyczyny, dla których tamtejsi seniorzy decydują się na hipotekę odwróconą. Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM twierdzi, że na polskim rynku jest podobnie.

NRMLA określiła 18 źródeł podatności na zagrożenia finansowe, które możemy obserwować w amerykańskich gospodarstwach domowych osób w wieku 62+. Wśród najważniejszych jest pogarszający się stan zdrowia oraz związane z tym wydatki i ograniczenia, zwłaszcza gdy osoba starsza nie ma dostępu do bezpłatnej (socjalnej) pomocy medycznej i opiekuńczej. Kolejnym są zmiany w życiu osobistym takie jak chociażby śmierć współmałżonka, rozwód lub niemożność opiekowania się osobą bliską oraz konieczność umieszczenia jej w domu opieki, co generuje dodatkowe koszty. Następnym - codzienne wydatki związane z zakupem żywności, opłatami za media, ale również kosztami utrzymania coraz starszego i wymagającego okresowych napraw domu.

- Podobne czynniki obserwujemy w Polsce. Niskie emerytury, rosnąca inflacja, szalejące ceny. Z naszych badań opinii, które prowadzimy cyklicznie od lat wynika, że seniorzy większą część swoich przychodów wydają na opłaty za media, leki oraz leczenie. Oszczędzają natomiast na jedzeniu, wyjazdach, przyjemnościach. Warto jednak zatrzymać się przy kosztach utrzymania starego domu. Amerykańska organizacja NRMLA wskazuje, że utrzymywanie domu, który ma ponad 25 lat generuje dodatkowe koszty, zwłaszcza gdy osoba starsza traci współmałżonka i zostaje ze wszystkim sama. W Polsce obserwujemy podobne zjawisko, dlatego od niedawna uświadamiamy polskim seniorom, że hipoteka odwrócona jest usługą nie tylko dla właścicieli mieszkań, ale również domów. Świadczenia pienieżne z tytułu renty dożywotniej w przypadku właścicieli domów są naprawdę wysokie i mogą wynosić kilka tysięcy złotych miesięcznie, bo zależą m.in. od wartości nieruchomości – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Jakie czynniki powodują, że amerykańscy seniorzy rozważają skorzystanie z produktów hipoteki odwróconej? Przede wszystkim niestabilność finansowa, zadłużenie hipoteczne lub inne zobowiązania finansowe, pożyczki, kredyty, karty kredytowe. Wśród przyczyn są też niskie emerytury.  

- Z naszych badań opinii wynika, że ponad 60 proc. seniorów decyduje się na rentę dożywotnią z powodu rosnącego zadłużenia. Mowa o wszystkich zobowiązaniach, z którymi osoby starsze od dłuższego czasu nie dają sobie rady. Polscy seniorzy raczej rzadko mają zadłużenie hipoteczne, zaciągają jednak przeróżne pożyczki na bieżące potrzeby, nie zawsze regulują też w terminie płatności związane z posiadaną nieruchomością. Z danych KRD wynika, że statystyczny senior zalega ze spłatą różnych zobowiązań na kwotę 18 tys. zł. Renta dożywotnia, a więc regularne wpływy do jego budżetu są czasem jedynym ratunkiem na to, by spłacić zobowiązania, a w przyszłości funkcjonować normalnie – podsumowuje Robert Majkowski.

[1] https://www.ncoa.org/article/how-home-equity-and-cash-flow-impact-aging-in-place