Hipoteka odwrócona też dla młodych?

Z raportu „Market Monitor” przygotowywanego cyklicznie przez Key Group wynika, że co trzeci brytyjski senior przeznacza pieniądze z hipoteki odwróconej na darowiznę – w większości przypadków dla swojej rodziny lub przyjaciół.[1] Osoby, które otrzymują te środki przeznaczają je z kolei na wkład własny do zakupu domu lub mieszkania (44 proc.) albo spłatę zadłużenia. - Raport Key Group wykazuje, że w Wielkiej Brytanii można wyróżnić dwie grupy beneficjentów „czerpiących” profity z tytułu hipoteki odwróconej – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Według niego pierwszą grupą są seniorzy, ale drugą – wszystkie osoby, którym emeryci pomagają finansowo.

Brytyjscy seniorzy, zapytani na co przeznaczają środki finansowe pozyskane dzięki hipotece odwróconej (można wskazać kilka odpowiedzi), w większości przypadków odpowiadają, że na remont domu lub mieszkania (63 proc. z nich) oraz na spłatę długów (48 proc.). W rzeczywistości najwięcej środków z hipoteki odwróconej, bo aż 25 proc., ankietowani przeznaczają na spłatę kredytów, a 17 proc. na remont.

Co ciekawe, blisko 30 proc. seniorów przyznaje, że pieniądze z hipoteki odwróconej przeznacza na darowiznę, podarunek. Większość osób, bo 21 proc. deklaruje, że ta darowizna trafia do ich najbliższych: rodziny i przyjaciół. Jak się okazuje – Key Group bada nie tylko to, w jaki sposób wydają pieniądze seniorzy, ale również „wtórni beneficjenci”, a więc osoby obdarowane. Aż 44 proc. obdarowanych przeznacza otrzymane od seniorów pieniądze na wkład własny przy zakupie mieszkania lub domu. Duża część środków jest przeznaczana również na spłatę zadłużenia członków rodziny seniora. 

Komentarz Roberta Majkowskiego, Prezesa Funduszu Hipotecznego DOM

W raporcie Key Group można zaobserwować ciekawe zjawisko. Okazuje się, że beneficjentami hipoteki odwróconej w Wielkiej Brytanii są nie tylko seniorzy, którzy korzystają z otrzymywanych środków finansowych, ale również osoby młodsze, najczęściej z rodziny lub bliskich, które również wydatkują te pieniądze i zaspokajają dzięki nim swoje potrzeby.

Analizując oraz porównując rynek brytyjski i polski widzimy dużą różnicę w podejściu do usługi jaką jest hipoteka odwrócona. Po pierwsze - w Polsce na hipotekę odwróconą decydują się zazwyczaj osoby bezdzietne, gdyż większość seniorów chce zostawić mieszkanie dzieciom lub wnukom. Mimo to, na przestrzeni lat zmienia się postrzeganie tej usługi i większość seniorów, którzy mają dzieci, a podpisali już umowę z funduszem hipotecznym przyznaje, że ich potomstwo nie zamierza jej podważać, ani unieważniać. Zrozumienie dla potrzeb rodziców staje się zatem w Polsce coraz bardziej zbliżone chociażby do brytyjskiego.

Po drugie – w Polsce odsetek seniorów, które spłacają dzięki rencie dożywotniej swoje zadłużenie jest znacznie wyższy niż w Wielkiej Brytanii. Tam spłatę zadłużenia deklaruje 48 proc. a w naszych badaniach opinii ponad 60 proc. Powodem jest trudna sytuacja finansowa polskich emerytów oraz świadczenia emerytalne, które są jednymi z najniższych w Europie. Na rodzimym rynku wciąż dość rzadko obserwujemy zatem, by senior, dzięki pieniądzom z hipoteki odwróconej pomagał swoim bliskim, a przecież mogłyby być to środki na wkład własny nie tylko na zakup mieszkania, ale również samochodu, czy rozpoczęcie własnego biznesu. Dokładnie tak jak w Wielkiej Brytanii. Zwłaszcza, że renta dożywotnia może być u nas dostępna nie tylko w formie świadczeń wypłacanych miesięcznie, ale również w formie jednorazowej, dużej wypłaty na samym początku, a później comiesięcznych rat.

W badaniu przeprowadzonym przez Gumtree.pl (na podstawie danych SW Research) [2] pada pytanie o to skąd Polacy mają pieniądze na wkład własny. Respondenci mieli możliwość wielokrotnego wyboru. Aż 55 proc. zadeklarowało, że odłożyło pieniądze, 32 proc. wzięła kredyt, a 31 proc. dostała pieniądze od rodziny. Szacuję, że gdyby ci sami rodzice lub dziadkowie mieli pieniądze z hipoteki odwróconej – mogliby pomóc dzieciom w znacznie większym stopniu, a te mogłyby zainwestować w swoje własne mieszkanie „tu i teraz” zamiast „czekać na spadek”.

[1] Raport Key Group „Market Monitor”, I kwartał 2020, strona 8 https://media.keyadvice.co.uk/mediacontainer/medialibraries/keyretirement/marketmonitor/2020_q1-market-monitor-final.pdf?ext=.pdf

[2] Badanie Gumtree.pl „Jak Polacy kupują mieszkania? Oczekiwania, motywacje, obawy”
https://blog.gumtree.pl/jak-polacy-kupuja-mieszkania-nowy-raport-gumtree/