Deep tech, czyli Europa w biegu o niezależność technologiczną

Deep tech opracowuje najbardziej innowacyjne i technologicznie zaawansowane rozwiązania, oparte o wiedzę z wielu dziedzin. To często  projekty, które zmieniają rynek. I chociaż wymyka się jednoznacznym definicjom, to nikt nie ma wątpliwości, że jest przyszłością Europy w biegu o niezależność technologiczną. Do 2025 roku, kiedy zrealizowany zostanie jeden z celów EIT Deep Tech Talent Initiative, Stary Kontynent zyska milion specjalistów z tego obszaru.  W gronie tym znajdą się również Polacy. 

Europa w globalnym wyścigu technologicznym 

Najnowsze dane Eurostatu nie pozostawiają wątpliwości – Europa pozostaje w tyle w globalnym biegu o niezależność technologiczną. Aż 78 proc. firm w Polsce i UE zostało zakwalifikowanych do kategorii niskiego zaawansowania technologicznego. Sytuacja taka stwarza nie tylko ryzyko dla bezpieczeństwa, ale także plasuje nasz kontynent w gorszej sytuacji ekonomicznej niż USA i Chiny. Tworzącą się lukę wyjaśnić można, między innymi, niewystarczającymi inwestycjami w nowe technologie. Doskonałym przykładem ilustrującym tę sytuację jest wykorzystanie generatywnej sztucznej inteligencji. ChatGPT osiągnął 100 milionów nowych użytkowników w ciągu zaledwie dwóch miesięcy – co czyni to rozwiązanie pierwszą technologią, która osiągnęła tak spektakularny wynik. Jednak w 2023 r. Europa zainwestowała 1,7 miliarda dolarów w sztuczną inteligencję, podczas gdy amerykański kapitału wysokiego ryzyka i private equity, które trafiły do tych technologii wyniosły 23 miliardy dolarów[1]. Inną przyczyną tej sytuacji są niskie wydatki na prace badawczo-rozwojowe. W tym obszarze prym również wiodą Stany Zjednoczone i Chiny, które jak wynika z bazy danych MSTI (OECD Main Science and Technology Indicators), mimo niekorzystnej sytuacji gospodarczej w ostatnich latach, odnotowały szczególnie intensywny wzrost inwestycji w B+R[2]. 

Europa potrzebuje talentów

Receptę na nadążanie Europy za trendami współczesnej gospodarki podaje McKinsey. Wskazuje m.in. na: podwojenie wydatków prywatnych i publicznych związanych z innowacjami w zakresach takich jak sztuczna inteligencja, zwiększenie skali głównych europejskich championów gospodarczych na wzór amerykański, oraz przyspieszenie przekwalifikowania i przenoszenia pracowników oraz przyciąganie talentów[3]. Szybka zmiana kompetencji oraz doskonalenie nowych umiejętności  zgodnych z ewolucją  gospodarki ma  kluczowe znaczenie w procesie przyspieszenia przyjęcia technologii. Doskonale ilustrują to badania OECD dotyczące wpływu sztucznej inteligencji na rynek pracy w sektorach finansów i produkcji w siedmiu krajach OECD[4]. Około połowa użytkowników AI deklaruje, że jej wdrożenie obniżyło wartość niektórych z ich umiejętności (51% użytkowników AI w sektorze finansowym  oraz 45% w sektorze produkcyjnym). Odsetek ten był jeszcze wyższy wśród pracowników, którzy zgłosili, że niektóre z ich zadań zostały zautomatyzowane (56% w sektorze finansowym i 51% w produkcyjnym)[5]. Zatem, aby Europa mogła w pełni wykorzystać potencjał nowych technologii w zakresie zwiększania produktywności, konieczne są zmiany w rolach i czynnościach zawodowych.

EIT Deep Tech Talent Initiative – krok do budowania konkurencyjności

Zaspokojeniu tych potrzeb służy między innymi działalność utworzonego w 2008 roku Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT). W ramach EIT przedstawiciele szkolnictwa wyższego, instytucji badawczych, biznesu i inwestorów oraz organizacji non-profit pracują nad nowymi modelami innowacji, mogącymi stać się źródłem inspiracji dla innych. Obecnie EIT realizuje pionierski program Deep Tech Talent Initiative, którego celem jest przeszkolenie do końca 2025 roku miliona Europejczyków w dziedzinie deep tech. Zainteresowani mają do dyspozycji ponad 130 szkoleń, oferowanych przez 3 200 partnerów EIT – firmy, uczelnie, władze publiczne oraz partnerów finansowych, spośród których 12 ma polskie korzenie. Dotychczas z oferty szkoleń skorzystało ponad pół miliona mieszkańców Europy. Rozwijali oni swoje kompetencje między innymi w obszarze: informatyki kwantowej, biotechnologii, cyberbezpieczeństwa, czy robotyce. (Pełna lista szkoleń dostępna jest TUTAJ). 

W ramach EIT Deep Tech Talent Initiative, w dniach 12-13 listopada 2024 r. w Warszawie, odbędzie się EIT Deep Tech Skills Days 2024. To spotkanie liderów i innowatorów w obszarze głębokich technologii oraz rozwoju talentów, którzy będą rozmawiali o perspektywach rozwoju tego fascynującego rynku. Tematem dyskusji uczestników planowanych sesji będą kwestie związane z kształtowaniem przyszłych talentów, ujęte z różnych perspektyw. Paneliści, wśród których znajdą się: Katarzyna Chojnacka (Politechnika Wrocławska), Michał Dżoga (Intel), Pamela Krzypkowska (Ministerstwo Cyfryzacji) i Marta Materska-Samek (Uniwersytet Jagielloński), będą zastanawiali się nad rolą sztucznej inteligencji oraz technologii kwantowych w procesie kształtowania talentów, znaczeniem kobiet w branży deep tech oraz możliwościami współpracy i finansowania rozwoju umiejętności w tym obszarze. Rejestracja na wydarzenie trwa do 4 listopada i jest dostępna pod tym LINKIEM.

Deep tech – koło zamachowe europejskiej gospodarki 

Innowacje deep tech są przyszłością Europy. To najnowocześniejsze rozwiązania, których fundamentalnym założeniem jest wykorzystanie badań naukowych. W efekcie powstają przełomowe rozwiązania, oferujące znaczny postęp w stosunku do tych już istniejących. Startupy działające w tym obszarze są liderami rozwiązań niektórych z najpilniejszych wyzwań świata, od zmian klimatycznych i zrównoważonej energii, po opiekę zdrowotną i transport. Mogą one stworzyć silny europejski ekosystem, który napędzi gospodarkę, a równocześnie zmieni świat na lepszy. Do tego potrzebni są jednak specjaliści, a tych brakuje. Jak wynika z  raportu Fundacji Startup Poland, aż 52 proc. polskich startupów ma problem z pozyskaniem pracowników. Sektor deep tech doświadcza tych braków szczególnie, ponieważ wymaga on wysoko wykwalifikowanej kadry.  Rozwiązaniem tego problemu może być EIT Deep Tech Talent Initiative. 

[1] https://www.mckinsey.com/mgi/our-research/accelerating-europe-competitiveness-for-a-new-era

[2] https://www.oecd.org/en/data/datasets/main-science-and-technology-indicators.html

[3] https://www.mckinsey.com/mgi/our-research/accelerating-europe-competitiveness-for-a-new-era

[4]  Lane, Williams i Broecke, 2023

[5] https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/08785bba-en.pdf?expires=1727769241&id=id&accname=guest&checksum=417287B7A79EAB890794DFDA23920AE7