Komunikacja w czasach wojny

Tocząca się od ponad stu dni wojna w Ukrainie, a także towarzysząca jej niepewność, zawirowania gospodarcze oraz napływ do Polski uchodźców, to czas szczególnych wyzwań dla firm i instytucji. Aż 9 na 10 organizacji uczestniczących w specjalnej edycji badania „Kryzysometr” miało od czasu inwazji Rosji na Ukrainę do czynienia z różnego rodzaju trudnościami, które wymagały wprowadzenia specjalnych działań komunikacyjnych. W co drugiej firmie i instytucji były to aktywności odpowiadające na rosnącą niepewność i  poczucie zagrożenia wśród pracowników. Dużym wyzwaniem jest również walka z fake newsami i hejtem, z którymi mierzy się co trzecia z badanych organizacji.

Niepewność i nagłe zmiany sytuacji związane z agresją Rosji na Ukrainę w bardzo konkretny sposób przełożyły się na funkcjonowanie największych polskich firm, organizacji i instytucji, w szczególności na prace ich działów komunikacji. Specjalizująca się w projektach antykryzysowych i strategicznych agencja Alert Media Communications w drugiej połowie maja 2022 r. przeprowadziła wśród rzeczników, managerów i dyrektorów odpowiedzialnych za komunikację ponad 100 największych polskich firm, instytucji i NGO[1] specjalną edycję badania „Kryzysometr”. Uzyskane odpowiedzi i opinie dały kompleksowy obraz obecnej sytuacji komunikacyjnej, pokazały skalę problemów oraz przewidywania praktyków na najbliższe miesiące.

Problemy są powszechne i coraz częściej „implodują”

Aż 9 na 10 ankietowanych organizacji (88%) w związku z wojną i towarzyszącymi jej zmianami społeczno-gospodarczymi miało do czynienia z różnym rodzajem trudności, wymagających wdrożenia specjalnych działań komunikacyjnych. Najczęściej, bo w ponad połowie przypadków (51%), dotyczyły one problemów wewnętrznych, związanych z ogólnym poczuciem zagrożenia i niepewności wśród pracowników. Wyzwania w obszarze HR dotyczyły także między innymi problemów wewnętrznych związanych z dezorganizacją pracy (wymienianych przez 18% ankietowanych organizacji), wzrostu problemów rekrutacyjnych (16%) czy pojawiania się konfliktów między pracownikami i napięć w organizacji (15%[2]).

„Wyniki ostatniej, specjalnej edycji Kryzysometru dają nam niezwykle aktualny obraz wyzwań, jakie stają obecnie przed branżą komunikacji. Dane, które zebraliśmy, to kolejny dowód na to, że począwszy od pandemii Covid-19, kryzysy „implodują” i coraz częściej przenoszą się do wnętrza organizacji. Potwierdza to również nasza praktyka biznesowa i doradcza, w ramach której obserwujemy, że  Public Relations staje się coraz większym wsparciem dla aktywności w obszarze zarządzania Zasobami Ludzkimi”  - skomentował Adam Łaszyn, CEO  Alert Media Communications

Druga grupa aktualnych wyzwań dla organizacji związana jest z internetem oraz koniecznością radzenia sobie z hejtem i negatywnymi komentarzami w mediach społecznościowych.  Stanowiły one problem dla 37,5% badanych, a prawie co trzeci ankietowany (28%) musiał mierzyć się z fakenewsami i niepotwierdzonymi informacjami dotyczącymi działań swojej organizacji. Znacząca jest również skala problemów wizerunkowych związanych z obecnością w Rosji, z którymi na różnych poziomach mierzyło się 30% uczestniczących w badaniu firm.

Duże problemy to duże zaangażowanie działów komunikacji

Rozmiar wyzwań stojących przed branżą potwierdzają wskaźniki wpływu obecnej sytuacji na codzienną pracę. Eksperci ds. komunikacji oceniają go jako wysoki – średnia ocen to 7. w 10-stopniowej skali. Dla porównania na samym początku pandemii Covid-19, w trakcie pierwszego lockdwonu, odpowiedzi ankietowanych w Kryzysometrze były tylko niewiele wyższe i dały  średni wynik na poziomie 8 punktów.

W bezpośredni sposób przekłada się to na zwiększoną aktywność komunikacyjną. Tylko 5% organizacji zadeklarowało, że w odpowiedzi na wyzwania wynikające z wojny i towarzyszących jej zawirowań, komunikuje się w ten sam sposób, jak dotychczas. Pozostali wdrożyli różnego rodzaju nowe działania, zarówno z obszaru komunikacji zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Najczęściej – bo w przypadku dwóch na trzy (65%) –  z ankietowanych organizacji, aktywnie komunikowano działania pomocowe dla Ukrainy i jej mieszkańców.

Równocześnie wyzwania związane z problemami pracowniczymi i „implozją” kryzysów przełożyły się na wzrost popularności różnego rodzaju kanałów komunikacji wewnętrznej. 60% organizacji wprowadziło specjalne spotkania dla pracowników z Prezesem, Zarządem lub Dyrektorami, poświęcone aktualnej sytuacji, a 53% włączyło również tę tematykę na wewnętrzne platformy społecznościowe, takie jak Yammer, Workplace lub do newsletterów.

W powszechnym użyciu były również inne narzędzia komunikacji kryzysowej, jak tworzenie dopasowanych do sytuacji dokumentów Pytań i Odpowiedzi (Q&A) – wdrażanych w 44% organizacji. Na dalszych miejscach zestawienia znalazły się bardziej kompleksowe i rozbudowane rozwiązania antykryzysowe, takie jak specjalne manuale kryzysowe (wprowadzone w co trzeciej organizacji), czy szkolenia dla pracowników mających styczność z klientami (np. infolinie, przedstawiciele handlowi), wdrożone co czwartej badanej firmie.

Co będzie dalej?  Dominuje umiarkowany optymizm, zwłaszcza wśród kadry kierowniczej

Wśród ankietowanych praktyków PR przeważa optymizm dotyczący rozwoju sytuacji. Zdaniem 47% badanych w najbliższych miesiącach nastąpi uspokojenie w pracy działów komunikacji, a tylko 10% badanych uważa, że sytuacja w nadal będzie się rozwijać w negatywnym kierunku. Zdaniem pozostałych 43% - pozostanie bez zmian. Co ciekawe im wyższe stanowisko w organizacji, tym bardziej optymistyczne nastawienie. Uspokojenie sytuacji zakłada 54% Dyrektorów, 50% Managerów, i tylko 36% ankietowanych specjalistów.

„Taki rozkład odpowiedzi pokazuje, że im wyższa pozycja w firmie, a co za tym idzie większa wiedza o jej planach, wynikach i działaniach – tym lepsze nastawienie. To kolejny  argumentem pokazujący znaczenie usprawniania komunikacji wewnątrz organizacji, a nawet wewnątrz działów PR. Odpowiednie prowadzenie komunikacji wewnętrznej, będzie jednym z głównych wyzwań i kierunków w tym roku, a pewnie także i w kolejnych potencjalnych kryzysach” – podsumował Krzysztof Tomczyński, Partner i Account Director w Alert Media Communications.

O badaniu

Kryzysometr – to cykliczne badanie dotyczące komunikacji kryzysowej wiodących polskich firm, instytucji i organizacji pozarządowych. W specjalnej edycji badania „Kryzysometr – komunikacja w czasach wojny” wzięło udział 110 specjalistów, managerów i dyrektorów komunikacji oraz rzeczników prasowych. Badanie przeprowadzone jest przez agencję Alert Media Communications specjalizującą się w komunikacji antykryzysowej i strategicznym PR. Badanie „Kryzysometr czasu wojny” zostało zrealizowane w dniach 18-30 maja 2022 roku.

Więcej informacji udziela:

Krzysztof Tomczyński, tel.  22 546 11 00, e-mail: krzysztof.tomczynski@alertmedia.pl

[1] W badaniu respondentami byli wyłącznie specjaliści PR tzw. in house, czyli zatrudnieni w korporacjach lub instytucjach. Nie brali w nim udziału usługodawcy PR, czyli konsultanci agencji PR.

[2] W odpowiedzi na pytanie można było wskazać więcej niż jedną odpowiedź dlatego wyniki nie sumują się do 100