Gminy zwlekają z uchwaleniem planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego. Może to spowodować przesunięcie terminu ich wejścia w życie

Reforma systemu planowania i zagospodarowania przestrzennego rozpoczęła się we wrześniu 2023 roku wraz z wejściem w życie większości przepisów nowelizacji ustawy z 27 marca 2003 roku. Uwzględniono w niej plany ogólne gminy (POG) – nowe dokumenty planistyczne, za których przygotowanie mają odpowiadać samorządy. Rada Ministrów w kwietniu br. uchwaliła jednak ustawę o zmianie ustawy z 7 lipca 2023 roku, a jej celem jest zmiana terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin na 30 czerwca 2026 roku. Wskazana data może nie być ostateczna z uwagi na to, że żadna z gmin nie uchwaliła jeszcze POG.

– Plan ogólny to dokument prawa miejscowego, który zgodnie z obowiązującą ustawą planistyczną muszą uchwalić do 30 czerwca 2026 roku wszystkie gminy, zastępuje on obowiązujące do tej pory studia uwarunkowań – mówi w rozmowie z agencją Newseria Wojciech Rynkowski, ekspert Extradom.pl.

Podkreśla, że uchwalenie planów ogólnych jest niezwykle ważne dla osób, które planują budowę domu jednorodzinnego. Jeśli ich działka nie została objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, powinni się zainteresować tym, czy gmina wkrótce uchwali POG i czy rozpoczęła już nad nim prace.

– Warto w tym miejscu powiedzieć, że zgodnie z dostępnymi danymi do tej pory żadna z gmin nie wypełniła jeszcze tego obowiązku, a skutki dla wszystkich, którzy planują budowę domu, są daleko idące. Jeśli ich działka nie będzie objęta MPZP, nie otrzymają oni po 30 czerwca 2026 roku warunków zabudowy, ponieważ gminy nie będą miały podstawy prawnej do ich wydawania – tłumaczy Wojciech Rynkowski.

Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii do końca stycznia 2025 roku prawie 75 proc. gmin zgłosiło zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych. Oznacza to, że przynajmniej tyle gmin przystąpiło do sporządzania planu ogólnego.

Procedura sporządzania planu ogólnego rozpoczyna się od przygotowania projektu, który następnie jest opiniowany i uzgadniany. Następnie poddawany jest konsultacjom społecznym. Końcowym etapem jest jego uchwalenie. POG ma rangę aktu prawa miejscowego, a opracowania planistyczne obejmują całą gminę i są sporządzane wyłącznie w formie cyfrowej. Ponadto jego ustalenia będą wiążące dla planów miejscowych oraz indywidualnych decyzji o warunkach zabudowy.

W planie ogólnym gminy muszą zostać uwzględnione m.in. strefy planistyczne – gminny katalog, a ponadto profil funkcjonalny stref planistycznych, jak również parametry zabudowy i zagospodarowania terenu. Obligatoryjne są również gminne standardy urbanistyczne.

Z kolei fakultatywne elementy planu ogólnego obejmują obszary uzupełnienia zabudowy, obszary zabudowy śródmiejskiej, a także gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej.

– Zatem jeśli ktoś szykuje się do budowy domu, powinien się już zająć uzyskaniem pozwolenia na budowę. Wkrótce w urzędach gminnych pojawi się wielu chętnych, którzy będą chcieli również uzyskać ten dokument – tłumaczy ekspert Extradom.pl.

Jak podkreśla, termin uchwalenia planów ogólnych został już przesunięty – pierwotnie był to 31 grudnia 2025 roku. Został jednak przesunięty o kolejne pół roku.

– Czy zostanie przesunięty dalej? Trudno powiedzieć, są takie głosy, że może się to wydarzyć, zwłaszcza że żadna z gmin do tej pory nie uchwaliła tego dokumentu – zaznacza Wojciech Rynkowski.