Klątwa jednorazowego plastiku
Mimo, że przepisy dyrektywy SUP funkcjonują w Polsce już ponad półtora roku, większość Polaków nie dostrzegła żadnej istotnej zmiany w kwestii opakowań, redukcji plastiku czy dostępności alternatyw dla jednorazówek – wynika z najnowszych danych przedstawionych w pierwszej części raportu „W pułapkach jednorazowości”, zatytułowanej „Klątwa jednorazowego plastiku”, opracowanego przez Interzero.
Rewolucja przeszła i mało kto ją zauważył – tak, w kilku żołnierskich słowach, można byłoby podsumować skutki wejścia w życie tzw. ustawy o jednorazowych plastikach (dalej też: „ustawy SUP” – od Single-Use Plastic). Tylko 13 proc. badanych, zadeklarowało, że wie czym jest dyrektywa SUP, jakie są jej założenia i stawiane przed nią cele, a także – jakimi narzędziami będą one realizowane.
Nie o samą świadomość Polaków jednak chodzi, tylko o niską skuteczność wdrożonych w Polsce mechanizmów, które miały sprzyjać przeciwdziałaniu powstawaniu odpadów i ponownemu użyciu produktów. Jednym z nich jest obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. obciążenie opakowań plastikowych dodatkową opłatą, co miało – podobnie jak w przypadku reklamówek, za które od kilku lat płacimy – zachęcić nas do wykorzystania wielorazowych opakowań na napoje i żywność.
Sęk w tym, że 42 proc. badanych nigdy tych dodatkowych opłat nawet nie zauważyło. Z kolei aż 56 proc. je systematycznie ignoruje, bo najczęściej są na tyle niskie względem sumy na paragonie (średnio kilkadziesiąt groszy, najwięcej – ok. 2 zł za sztukę), że nie zachęcają do zrezygnowania z wygody, jaką zdecydowana większość badanych dostrzega w opakowaniach jednorazowych. „Nie trzeba ich myć, oddawać do jakiegokolwiek punktu czy zwracać do restauracji, ani nosić ze sobą na wypadek spontanicznych decyzji o zamówieniu posiłku na wynos” – wskazywali też ankietowani w trakcie pogłębionych badań focusowych przeprowadzonych niezależnie przez Opinia24.
Wielokrotne użycie – wciąż mało zachęt
Niestety, fikcją z perspektywy respondentów jest także oferowanie alternatywnego rodzaju opakowania w placówkach gastronomicznych. Okazuje się, że obowiązek ten realizowany jest bardziej w teorii, niż w praktyce – zdecydowana większość badanych (79 proc.) nigdy nie spotkała się z możliwością wybrania innego, bardziej ekologicznego opakowania w restauracji czy przy zamówieniach na wynos. Tylko jeden na czterech konsumentów kiedykolwiek napotkał informację o prawnie gwarantowanej (właśnie na mocy dyrektywy SUP) alternatywie w postaci opakowania wielorazowego.
Potwierdzali to bezpośrednio sami badani – „Tylko wybór co do sztućców, czy chcesz dodatkowe plastikowe. To jedyny wybór, który mam w aplikacji. Jak przychodzę i zabieram na wynos, to też się mnie nikt nie pyta. Ewentualnie czy dać siatkę, czy wziąć w rękę” – mówił jeden z uczestników badań jakościowych.
– „Zazwyczaj nie ma takiej opcji, to jest po prostu jedna opcja dostępna w danym miejscu. Na przykład „chińczyk” ma swoje pojemniki, pizzeria – kartony na pizzę i nikt nie pyta o to, czy chcemy coś innego. Nie spotkałam się z wyborem” – wtórował drugi.
– „[…] powiem szczerze, że od 1 lipca, zamawiałem wielokrotnie, ponad 15 razy albo i więcej, i nikt ani w lokalu, ani przez telefon nie proponował mi czegoś takiego” – wskazywał kolejny z badanych.
Co mówią o nas wyrzucane opakowania?
W pierwszej części raportu „W pułapkach wielorazowości”, zatytułowanej „Klątwa jednorazowego plastiku” przeczytamy też wiele o nawykach żywieniowych Polaków: co zamawiają najczęściej, gdzie i jak składają zamówienia (przez telefon, aplikacje, osobiście), na co zwracają uwagę, gdy patrzą na oferowane im opakowania, a także, co myślą o opakowaniach wielorazowych.
A to tylko część wniosków z badań jakościowych i ilościowych, które miały pomóc zdiagnozować i opisać stan wdrożenia dyrektywy o jednorazowych plastikach w Polsce. Badania jakościowe objęły wywiady z 24 osobami, badania ilościowe CAWI zostały przeprowadzone na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1000 osób. Z całością publikacji możesz zapoznać się tutaj: https://ekobezkantow.pl/raporty/w-pulapkach-jednorazowosci/
Zachęcamy do kontaktu!

Amazon 5. rok z rzędu największym na świecie korporacyjnym nabywcą energii odnawialnej

Poznaliśmy zwycięzców globalnego konkursu "Go Green with Taiwan"

Polacy coraz mniej zainteresowani zmianą klimatu
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Transport

Autostrada A4 może być rozbudowana o trzeci pas ruchu szybciej niż planowano. Jej zarządca proponuje niezwłoczne rozpoczęcie prac
O przyspieszenie prac związanych z rozbudową A4 na odcinku Kraków – Katowice o trzeci pas ruchu apeluje spółka Stalexport Autostrady do przedstawicieli strony publicznej. Według zarządcy autostrady projektowanie mogłoby się zacząć niezwłocznie, co znacząco skróciłoby czas realizacji całego przedsięwzięcia. W innym wypadku już za dwa lata użytkownicy trasy będą musieli mierzyć się z problemem korków.
Prawo
Tylko co piąty nakaz powrotu migranta do kraju pochodzenia jest realizowany. UE chce wprowadzić nowe skuteczne procedury

Obecnie w Unii Europejskiej obowiązuje 27 różnych systemów odsyłania migrantów. W efekcie tylko co piąty nakaz powrotu jest faktycznie realizowany. Komisja Europejska zaproponowała wspólny europejski system powrotów, który ma na celu szybsze, prostsze i skuteczniejsze procedury. Nowe przepisy uzupełnią pakt o migracji i azylu przyjęty w zeszłym roku. – Nie rozwiązuje to jednak wszystkich problemów. Konieczna jest restrykcyjna kontrola i wsparcie krajów, żeby zapobiec dalszej migracji – ocenia europoseł Arkadiusz Mularczyk.
Handel
Rekordowy eksport polskiej żywności. Koszty produkcji będą jednak rosły z powodu zmieniających się norm wraz z wprowadzaniem Zielonego Ładu

W 2024 roku eksport polskich produktów i przetworów rolno-spożywczych wzrósł w porównaniu z rokiem poprzednim do rekordowej wartości w euro. Pozytywną dynamikę odnotował handel zarówno z krajami Unii, jak i spoza wspólnoty. Dalsze sukcesy polskich eksporterów będą zależały m.in. od zwiększania udziału produktów wysokoprzetworzonych w zagranicznej sprzedaży. Wszystko zależeć jednak będzie od popytu i międzynarodowych regulacji.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.