Rekordowa wiosenna Operacja Czysta Rzeka

Tegoroczna wiosenna edycja największej w Polsce akcji społecznego sprzątania rzek i okolic była rekordowa pod kątem liczby wolontariuszy i akcji oraz co się z tym wiąże - ogromną liczbą zebranych śmieci. Ponad 280 ton zaraportowano z 70% akcji, których odbyło się niemal 600. Najbardziej zaangażowane okazały się tradycyjnie 3 województwa - mazowieckie, lubelskie i podlaskie. Najczęstszymi obszarami porządków były tereny położone nad rzekami, jeziorami, lasy i miejscowości. Zakończyła się wiosenna edycja i rozpoczyna letnia.

Największa akcja społecznego sprzątania rzek i okolic w Polsce pod hasłem „Operacja Czysta Rzeka” rozpoczęła się po raz piąty 14 marca w Światowym Dniu Działań na Rzecz Rzek. Jej kumulacja miała miejsce w weekend z okazji przypadającego 22 kwietnia Dnia Ziemi – wtedy odbyło się 176 akcji. Ostatnie wiosenne akcje odbyły się 6 maja.

W trakcie wiosennej edycji zorganizowano prawie 600 akcji w całej Polsce, w ramach których zebrano ponad 280 ton śmieci.

„Kolejne porządki na łonie natury za nami. Choć na razie mamy dane z 70% wszystkich sztabów, to niestety znów pod kątem zebranych odpadów pobiliśmy rekord. Pocieszeniem jest to, że z roku na rok jest nas coraz więcej, widać, że świadomość ekologiczna rośnie, a troska o przyrodę dla wielu z nas staje się codziennym nawykiem. Dziękujemy za zaangażowanie, zwłaszcza tym najmłodszym, bo to od nich zależy nasza przyszłość. W tym roku w naszym systemie zarejestrowano ponad 18 tysięcy osób, z czego 10 tysięcy nieletnich. Z pewnością jest to też efekt dotarcia z naszą inicjatywą do szkół – 87 akcji odbyło się właśnie pod opieką nauczycieli” – mówi Daniel Parol, pomysłodawca akcji i organizator Sztabu Głównego Operacji Czysta Rzeka.

Wiosenna edycja Operacji Czysta Rzeka dotarła do wszystkich województw. Najwięcej zaangażowanych, podobnie jak w latach ubiegłych, było na Mazowszu. W tym roku 3301 osób wzięło tutaj udział w 138 akcjach i zebrało ponad 64 tony śmieci. Województwo lubelskie uplasowało się także kolejny rok z rzędu na drugiej pozycji, notując 2532 wolontariuszy, 91 akcji oraz ponad 46,6 ton odpadów. Trzecie miejsce też tradycyjnie zajęło Podlasie – 43 akcje i ponad 16 ton śmieci oraz 1162 uczestników. Na czwartej pozycji pod kątem akcji – tylko o jedną mniej niż Podlaskie – uplasowało się Podkarpacie, ale za to z większą niż poprzednie województwo liczbą zaangażowanych osób – 1897, które uprzątnęły ponad 14 ton. Nie mniej aktywne okazał się region Warmia i Mazury, organizując 39 akcji, raportując blisko 20 ton odpadów, dzięki obecności ponad 1000 uczestników. Sporo śmieci zebrano także w Wielkopolsce (prawie 23 tony) i na Pomorzu (ponad 20 ton).

Najczęstszymi obszarami, w których organizowano akcje sprzątania okazały się tereny nad rzeką – ponad 369 akcji, miejscowości – 60, wokół jeziora – 41, lasy – 40. Odbyło się także 40 akcji kajakowych.

Pełne wyniki etapu wiosennego zostaną opublikowane 1 czerwca.

Więcej niż sprzątanie

Pomysł akcji społecznego sprzątania narodził się nad Bugiem z chęci troski o tamtejszą przyrodę, ale idea szybko rozprzestrzeniła się na całą Polskę.

„Jako Operacja Czysta Rzeka troszczymy się szczególnie o rzeki, choć angażujemy się w szeroko pojętą edukację na temat odpowiedzialnego zachowania na łonie natury przy każdej okazji. 11 maja obchodzimy Dzień bez Śmiecenia, który będzie okazją, by rozejrzeć się wokół, czy gdzieś po majówce nie zostały ślady po turystach w postaci odpadów, ale także dobrym pretekstem, by zastanowić się nad generowaniem przez nas samych śmieci, np. w postaci opakowań czy pomyśleć o przestawieniu się na mniej konsumpcyjny tryb życia” – przypomina Izabela Sałamacha, rzeczniczka prasowa akcji Operacji Czysta Rzeka.

Zmiana nawyków i czujność ekologiczna wpisują się w działania prośrodowiskowe. Operacja Czysta Rzeka to już nie tylko akcja sprzątania, ale programy edukacyjne.

W marcu ruszył pilotażowy program dla szkół podstawowych „Rok nad rzeką”, w ramach którego podczas autorskich zajęć uczniowie poszerzą swoją wiedzę na temat form ochrony przyrody, poznają rodzaje odpadów oraz szkodliwość niektórych z nich, ale również zasady segregacji i wtórnego wykorzystania.  Więcej informacji o programie na https://operacjarzeka.pl/rok-nad-rzeka/.

W maju startuje program „Przystań Czysta Rzeka”. Na mapie interaktywnej na stronie  https://operacjarzeka.pl/przystan-ocr/ można znaleźć miejsca, które zajmują się wypożyczaniem sprzętu wodnego, jednocześnie dbając o piękno oraz czystość otoczenia, w którym funkcjonują. Aktualnie pojawia się tam kilkanaście punktów - wypożyczalni kajaków czy agroturystyk, które od lat angażują się w akcje sprzątania w ramach Operacji Czysta Rzeka, ale zainteresowane podmioty mogą się zgłaszać.

„Wierzymy w odpowiedzialną i zrównoważoną turystykę, pomagającą zachowywać i odnawiać naturalne zasoby, dlatego niezwykle cenimy sobie współpracę z działającymi w pobliżu rzek podmiotami, które podzielają te same wartości. Rozpoczynając projekt Przystań Czysta Rzeka, chcemy promować firmy dbające o swoje otoczenie oraz współtworzyć społeczność opartą na szacunku dla przyrody. Wierzymy, że przyszłość należy do tych, którzy potrafią docenić nasze wspólne bogactwo i stawiają na konkretne prośrodowiskowe działania. Dołącz do nas i spotkajmy się nad rzeką – w całej Polsce!” – zachęca Daniel Parol.

Jednocześnie z programem rusza edycja letnia, w której można rejestrować akcje sprzątania z poziomu kajaków na https://system.operacjarzeka.pl/.

Operacja Czysta Rzeka

To pierwsza w historii skoordynowana akcja społecznego sprzątania rzek na całej ich długości, z uwzględnieniem dopływów, a także brzegów i okolicy. Ma na celu zaangażowanie lokalnych społeczności, samorządów, organizacji pozarządowych, a także turystów do posprzątania rzek i terenów wokół, a w ciągu roku do utrzymania tam czystości. To także akcja edukacyjna i społeczna zakładająca w długiej perspektywie wpływanie na zachowania i postawy obywateli wyrażające dbałość o środowisko lokalne, w którym na co dzień żyją, z którego korzystają, i z którego w przyszłości będą korzystać następne pokolenia. Początkowo miała dotyczyć jedynie rzeki Bug, ale szybko okazało się, że są chętni do propagowania idei w całej Polsce. Dzięki temu w 4 edycjach ponad 15 000 wolontariuszy zebrało ponad 500 ton śmieci w całej Polsce.

Co roku akcję wspierają samorządy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, największe wypożyczalnie sprzętu pływającego oraz lokalni liderzy i media. W ubiegłych latach wsparcie okazali także przedstawiciele życia publicznego tacy jak: Jacek Kleyff, Andrzej Stasiuk, Adam Nowak i Raz Dwa Trzy, Stanisław Soyka, Urszula Dudziak, Kayah, Marek Kamiński, Anna Maruszeczko, o. Tomasz Dostatni, prof. Stanisław Baj, dr Andrzej Kruszewicz, o. Leon Knabit, Justyna Steczkowska, Beata Sadowska czy śp. Aleksander Doba. 

Pomysłodawcą i organizatorem Operacji Czysta Rzeka jest Wydawnictwo 5 Strona - wydawca magazynu Kraina Bugu.

Piąta edycja Operacji Czysta Rzeka wspierana jest przez sponsorów i partnerów.  Głównym Partnerem Edycji jest Fundacja Inter Cars. Marka Dafi jest Sponsorem Strategicznym.  Sponsorem Oficjalnym jest Intel Technology, a wśród Sponsorów Wspierających znalazły się firmy: Epson, Forte Plus oraz PepsiCo. Firma Prologis jest Sponsorem Sztabu Głównego, a firma Segro Partnerem Oficjalnym. W gronie Partnerów Wspierających są: Arche, Bank Ochrony Środowiska, Servier Polska, Egis, Anpharm Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne, Dobra Energia Dla Olsztyna oraz Ecol-Unicon. Marka 4F jest Partnerem Sztabu Głównego. Partnerem Merytorycznym jest Asekol PL Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego. Partnerem Logistycznym została Toyota Auto Podlasie. Oficjalnym Ubezpieczycielem Edycji jest Generali, Oficjalnym Dostawcą Paliwa – sieć stacji paliw Moya, a firma Remondis otrzymała status Oficjalnego Odbiorcy Odpadów. Partnerem Technologicznym zostało Autenti, Partnerem Analitycznym – CUX Research, Partnerem DOOH – Jet Line, Partnerem Reklamowym – BeDigital, a Partnerem Informatycznym dhosting.pl.