Newsy

Wiele wyzwań polskiej prezydencji w UE. Jednym z kluczowym będą prace nad nowym budżetem

2024-10-17  |  06:30

Prezydencja Polski w Radzie UE przypadnie na pierwsze półrocze 2025 roku. Wśród jej głównych wyzwań i priorytetów wymienia się m.in. bezpieczeństwo i obronność, planowane rozszerzenie UE o Ukrainę i Mołdawię, dalszy kształt transatlantyckiej współpracy po wyborach w USA, a także dyskutowane zmiany traktatowe w UE, problemy związane z implementacją Zielonego Ładu i pakiet migracyjny. Jednak – jak podkreśla europoseł Janusz Lewandowski – zdecydowanie najtrudniejszym zadaniem będą prace nad nowym budżetem UE na lata 2028–2034. Poprowadzi je Piotr Serafin, polski kandydat na unijnego komisarza ds. budżetu.

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w połowie września br. przedstawiła kandydatów na nowych, unijnych komisarzy, którzy muszą jeszcze uzyskać akceptację Parlamentu Europejskiego. Polski kandydat na komisarza UE, Piotr Serafin, ma otrzymać tekę ds. budżetu, zwalczania oszustw finansowych i administracji publicznej. Będzie odpowiadać bezpośrednio przed szefową KE, co podniesie jego rangę wśród pozostałych komisarzy. Wysłuchanie polskiego kandydata na komisarza w Parlamencie Europejskim ma się odbyć 7 listopada br. Po objęciu teki jego najważniejszym zadaniem będzie przygotowanie kolejnego, długoterminowego budżetu UE na lata 2028–2034. Wniosek KE w sprawie nowych, wieloletnich ram finansowych jest spodziewany w I półroczu przyszłego roku.

– Nasz komisarz, czyli Piotr Serafin, będzie musiał się zmierzyć z dużym wyzwaniem i zaprezentować budżet europejski po 2027 roku, kiedy trzeba będzie również spłacać gigantyczny program pożyczkowy: co najmniej 421 mld zł bezzwrotnych grantów, które składają się na 27 Krajowych Planów Odbudowy. Stanie przed bardzo trudnym zadaniem: jak to spłacać bez nowych źródeł zasilania europejskiego budżetu. To będzie chyba najtrudniejsza część jego misji – mówi agencji Newseria Biznes Janusz Lewandowski.

Komentatorzy wskazują, że prace nad nową siedmiolatką będą dużym wyzwaniem m.in. w kontekście trwających negocjacji dotyczących zmiany sposobu funkcjonowania unijnej polityki spójności. Komisja Europejska chce, żeby wypłata tych środków została powiązana z wprowadzeniem w państwach członkowskich UE konkretnych reform, np. w zakresie prawa podatkowego czy systemu emerytalnego. Podobny mechanizm obowiązywał wcześniej przy wypłacie pieniędzy z krajowych planów odbudowy, jednak część państw zapowiada, że nie zamierza się zgodzić na jego przeniesienie do polityki spójności.

Na prace dotyczące nowego budżetu UE na lata 2028–2034 może mieć też wpływ wrześniowy raport Mario Draghiego, byłego szefa Europejskiego Banku Centralnego, dotyczący pogarszającej się konkurencyjności i sytuacji gospodarczej Wspólnoty. Jednym z głównych wniosków tego raportu jest konieczność zwiększenia europejskiego budżetu oraz znacznego podniesienia unijnych wydatków na inwestycje i innowacje, aby zapewnić Europie wzrost gospodarczy. Zdaniem zespołu Draghiego UE może je pozyskać m.in. poprzez emisję wspólnego europejskiego długu, na co jednak nie chce się zgodzić część państw, m.in. Niemcy, będących głównymi płatnikami do unijnego budżetu.

– Najważniejszym wyzwaniem będzie rzeczywiście sporządzenie porządnego, unijnego budżetu, broniącego kohezji, bo Polska powinna być ciągle największym beneficjentem budżetu Unii Europejskiej – ocenia europoseł PO.

Kadencja Komisji Europejskiej w nowym składzie ma się rozpocząć w listopadzie br., na krótko przed startem polskiej prezydencji w Radzie UE. To najważniejsza funkcja, jaką może pełnić państwo członkowskie Unii. Polska obejmie ją z początkiem stycznia i zakończy 31 czerwca 2025 roku. Przejmie tę rolę od Węgier i będzie ją sprawować po raz drugi (wcześniej było to w II połowie 2011 roku). Podobnie jak poprzednio trio prezydencji tworzyć będzie wspólnie z Danią i Cyprem.

Obok kształtu nowego unijnego budżetu jednymi z głównych wyzwań i priorytetów polskiej prezydencji w Radzie UE będzą też bezpieczeństwo, obronność i planowanie rozszerzenie UE o Ukrainę i Mołdawię (w połowie tego roku oficjalnie ruszyły negocjacje akcesyjne z obydwoma tymi krajami).

– Polska prezydencja będzie musiała poradzić sobie też m.in. z implementacją Zielonego Ładu, który będzie „rozmiękczany” pod wrażliwość publiczną, żeby w ogóle ten Zielony Ład ocalić. Trzeba to robić mądrze, z wyczuciem nastrojów społecznych. Tak samo nie można za bardzo galopować ze zmianami traktatowymi w Unii Europejskiej, czyli wyrzeczeniem się zasady jednomyślności w bardzo wrażliwych kwestiach polityki zagranicznej i obronnej. Będzie nacisk w stronę Parlamentu, żeby zmienić traktat i odchodzić od jednomyślności, ale to nie jest stanowisko większości krajów. Czeka nas więc sporo wyzwań – mówi Janusz Lewandowski.

Każde z państw członkowskich Wspólnoty kolejno przejmuje rotacyjną prezydencję w Radzie UE. Przewodniczy wtedy posiedzeniom tej instytucji na wszystkich szczeblach, nadzoruje przebieg unijnego procesu legislacyjnego i prowadzenie negocjacji w gronie państw członkowskich oraz reprezentuje Wspólnotę w kontaktach na zewnątrz. Komentatorzy wskazują, że w tym kontekście wyzwaniem dla polskiej prezydencji, przypadającej na I półrocze 2025 roku, może być również wynik listopadowych wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych i dalszy kształt transatlantyckiej współpracy. Z drugiej strony polska prezydencja przypadnie też w strategicznym momencie – na początku nowego cyklu instytucjonalnego w UE i na starcie kadencji nowych, unijnych komisarzy, co może otworzyć drogę do nawiązania nieformalnych kontaktów i rozmów o wspólnych priorytetach.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

IT i technologie

4 mld zł z KPO na e-zdrowie. Trafią m.in. na ucyfrowienie dokumentacji medycznej oraz narzędzia przyspieszające diagnostykę

Polska platforma e-zdrowia jest piątym najbardziej zaawansowanym systemem w UE – wskazuje unijny raport. Mimo że wiele cyfrowych usług w zakresie zdrowia już zostało wdrożone, wciąż są obszary, które wymagają dalszych nakładów i inwestycji. Należą do nich m.in. wdrażanie centralnej e-rejestracji, wykorzystanie danych medycznych i zapewnienie ich interoperacyjności. Teraz inwestycje mogą przyspieszyć dzięki dodatkowym miliardom złotych, które trafią z Krajowego Planu Odbudowy na e-zdrowie. Czas na ich wykorzystanie będzie jednak krótki, więc trzeba się do tego dobrze przygotować.

Ochrona środowiska

Wysokie ceny energii zagrażają konkurencyjności polskiego przemysłu. Firmy muszą zmienić podejście do zużycia energii

Polski przemysł, który wytwarza ok. 1/5 krajowego PKB, jest silnie energochłonny na tle innych krajów UE, a wysokie ceny energii elektrycznej w coraz większym stopniu wpływają na jego konkurencyjność. To zaś stawia sektor przemysłowy pod coraz silniejszą presją pilnej modernizacji i przechodzenia na zieloną energię. – Kluczowym elementem budowy przewagi konkurencyjnej będzie w szczególności zużycie energii, ilość i czas tego zużycia oraz świadome podejście do tego zagadnienia – podkreśla Michał Orłowski z Grupy Tauron.

Transport

Rośnie zapotrzebowanie na szkolenia z gaszenia elektryków. Wiedza na ten temat jest coraz szersza

Temat bezpieczeństwa przeciwpożarowego aut elektrycznych powraca wraz z rosnącą popularnością zeroemisyjnych napędów. Narosło wokół niego wiele mitów, co może wynikać z braku powszechnej wiedzy o metodach radzenia sobie z pożarem elektryków. Jak podkreślają eksperci, ćwiczenia z gaszenia takich pojazdów stają się niezbędnym elementem oferty szkoleniowej dla strażaków. Tym bardziej że dostępne metody i dobre praktyki stale ewoluują.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.