Aukcja Bolesław Cybis. Odyseja Artysty

Prac Bolesława Cybisa na polskim rynku sztuki pojawiło się zaledwie ponad 20. Każde nowe, prezentowane na wystawie i aukcji dzieło tego artysty jest więc unikatowym wydarzeniem. Cybis studiował rzeźbę i rysunek w Petersburgu. Początki jego kariery charakteryzowały prace abstrakcyjne. Podczas wojny domowej w Rosji Bolesław Cybis uciekł do Turcji, gdzie przebywał do 1922 roku. W Stambule utrzymywał się z rysowania portretów i produkcji ceramicznych fajek, które też sam projektował. W 1923 roku zamieszkał w Warszawie. Wraz z grupą kilku malarzy założył jedno z najważniejszych ugrupowań artystycznych 20-lecia międzywojennego. Bractwo św. Łukasza, znane też pod nazwą „łukaszowcy”, zebrało uczniów popularnego profesora warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, Tadeusza Pruszkowskiego. To właśnie oni namalowali 7 dużych kompozycji historycznych wystawionych w Pawilonie Polskim Wystawy Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku.  Po wystawie obrazy „łukaszowców” już nigdy nie powróciły do kraju. Kurator polskiego pawilonu przejął je i umieścił w jezuickim kolegium Le Moyne w Syracuse w Stanach Zjednoczonych, gdzie był wykładowcą. Do dziś pozostają one bibliotece uczelni.

Okres międzywojenny spędzony w Polsce należał do najbardziej aktywnych artystycznie. Cybis wypracował wtedy swój własny, oryginalny styl. Eksperymentował w zakresie technik i technologii malarskich, wprowadzał do obrazów polerowane elementy złoceń, piasek czy tkaninę. To wówczas powstają jego najwybitniejsze prace stanowiące szczyt artystycznej kreacji twórcy. W pracach z tego okresu uwidaczniają się silne inspiracje i wpływy, jakie wywarła na sztuce Cybisa twórczość artystów z kręgu Neue Sachlichkeit. Jednym z przedstawicieli tej formacji był słynny malarz, grafik i karykaturzysta George Grosz. Ten kierunek w sztuce niemieckiej określony został mianem Nowej Rzeczowości. Artyści tego nurtu przedstawiali  rzeczywistość obiektywnie, często o zabarwieniu satyrycznym.

Jedną z najbardziej wyjątkowych prac Bolesława Cybisa prezentowaną na aukcji jest dzieło zatytułowane „Marynarz, kobieta i dziecko”. Stanowi ono wyjątkowy przykład inspiracji sztuką nowoczesną w twórczości młodego artysty. Stambuł jako ówczesna stolica Turcji i miasto o wielowiekowej i silnie zróżnicowanej kulturze dostarczało mu zarówno licznych „obrazków” z życia wielkiej metropolii, jak i niszowego półświatka. Zubożały twórca był stałym bywalcem portowych knajp i spelun, a także domów publicznych. Z właściwą sobie ciekawością zaczął przedstawiać otaczającą go rzeczywistość. Kompozycje z tego czasu zapełniają postacie prostytutek i marynarzy oddających się cielesnym przyjemnościom w miejskich przybytkach. 

Z kolei obraz „Postać kobiety w żółtym berecie” stanowi jedno z największych i jednocześnie najciekawszych dzieł Cybisa. W prezentowanej pracy widoczne są również młodzieńcze doświadczenia awangardy, które miał za sobą Cybis. Istotną rolę odgrywa tutaj geometryzacja i uproszczenie form. Tytułowa kobieta w żółtym berecie przedstawiona została w towarzystwie psa, a właściwie małej zabawkowej kukiełki. To właśnie ten element wnosi do pracy wręcz magiczną atmosferę. Artysta ciało modelki przedstawił jako syntetyczną formę, a jej postać sprawia wrażenie wciśniętej do małego pudełka. Z obrazu przebija atmosfera przepełniona tajemniczością, sprawiająca wrażenie umieszczenia postaci poza czasem i realną przestrzenią świata. 

Na aukcji pojawią się  również dzieła takie jak „Chłopiec siedzący na drzewie”, „Manekin wsparty na prawym ramieniu”, „Portret młodej dziewczyny”, „Wnętrze pokoju” czy „Pejzaż z parą i autem”. 

Aukcja „Bolesław Cybis. Odyseja Artysty”: 31 marca 2019, godz. 19.00, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

https://www.desa.pl/pl/aukcje/boleslaw-cybis-odyseja-artysty/