Systemowe wsparcie efektywności energetycznej budynków w Polsce [KOMENTARZ]

Komentarz ekspercki

 Małgorzata Wiatrowska, Ekspert z Biura Akwizycji i Rozwoju ESG w VeloBanku

•  Co w wymiarze systemowym będzie ważne w najbliższej przyszłości dla poprawy efektywności energetycznej budynków w Polsce?
• Jak skutecznie pomóc jednostkom samorządu terytorialnego w realizacji programów modernizacyjnych?
• Jak oferta produktowa VeloBanku wspiera transformację energetyczną?

W latach 2020-2030 Ministerstwo Rozwoju i Technologii zaplanowało termomodernizację 236 tys. budynków rocznie, w kolejnych latach 2030-2040 – 271 tys. budynków, w latach 2040-2050 – 244 tys. budynków[1]. W sumie w latach 2021-2050 zostało zaplanowanych aż 7,5 mln termomodernizacji. Jest to jednak tylko jeden z elementów ogromnego przedsięwzięcia jakim jest zielona transformacja polskiej gospodarki. Jednym z kluczowych wątków tej dyskusji są zmiany systemowe, które umożliwiają skuteczne obniżenie zapotrzebowania na energię, między innymi dzięki dostępnym mechanizmom finansowania programów modernizacyjnych.

Temat finansowania poprawy efektywności energetycznej budynków mieliśmy okazję przedyskutować w szerszym gronie podczas wydarzenia organizowanego przez Stowarzyszenie Fala Renowacji oraz Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce. Wzięłam w nim udział wraz ze Sławomirem Stępniem, ekspertem Biura Akwizycji i Rozwoju ESG w VeloBanku. Fundamentem, wokół którego toczyły się rozmowy, były niezbędne zmiany systemowe, które usprawnią obniżanie zapotrzebowania na energię w budynkach, dzięki środkom dostępnym w krajowych i europejskich mechanizmach finansowania. W mojej ocenie ważnymi wątkami dyskusji i pożądanymi kierunkami zmian stają się obecnie potrzeba optymalizacji dostępnych programów grantowych, rewizja skali inwestycji oraz poprawa koordynacji współpracy między instytucjami państwa angażującymi się w obniżenie energochłonności budynków. 

Zielona energetyka zrozumiała dla wszystkich

Biorąc pod uwagę wyzwania stojące przed polską gospodarką w obszarze transformacji energetycznej za niezbędne uważam wdrożenie systemu klas energetycznych budynków, które sprzyjać będą skutecznej ocenie projektów realizowanych pod wspólnym mianownikiem poprawy efektywności energetycznej. Otoczenie instytucjonalne związane z zieloną transformacją oczekuje też systemowych rozwiązań ułatwiających mieszkańcom Polski dostęp do fachowej wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku energii, termomodernizacji i odnawialnych źródłach energii. Powinny u nas funkcjonować tzw. one stop shop, czyli miejsca, w których klienci dostaną cały pakiet – doradztwo, produkt i finansowanie. W VeloBanku rozumiemy tę potrzebę, dlatego nie jesteśmy tylko bankiem, który zapewnia środki na realizację inwestycji. Chcemy być partnerem naszych klientów, rozumieć i wspierać ich biznes, a jest to możliwe m.in. dzięki rozwijaniu współpracy ze sprawdzonymi dostawcami rozwiązań technicznych dla klientów przez  wyspecjalizowaną jednostkę banku, którą stanowi Biuro Akwizycji i Rozwoju ESG.  

Efektywne energetycznie samorządy

Zielona transformacja dotyczy wszystkich. Tak samo jak każdy Polak powinien mieć dostęp do jasnej i rzetelnej wiedzy o tym, jakie rozwiązania są najlepsze, to również jednostki samorządu terytorialnego wymagają skuteczniejszego wsparcia np. poprzez rewizję zasad dot. ESCO (Energy Service Company), czyli firm świadczących usługi energetyczne lub dostarczających innych środków poprawy efektywności energetycznej dla użytkownika/odbiorcy energii, biorąc przy tym na siebie pewną część ryzyka finansowego. Zwiększanie efektywności energetycznej budynków należy rozpisywać na projekty dające się skutecznie zrealizować etapami. Powinny one odpowiadać chociażby długości kadencji władz samorządowych. Reprezentant departamentu Ekologii i Klimatu miasta Łodzi (Dyrektor Maciej Riemer) podał przykłady problemów JST z wdrożeniem kontraktów ESCO. Dwie najczęstsze przyczyny leżą po stronie decyzyjnej – pierwsza to skomplikowana umowa i konieczność negocjacji wszystkich możliwych wariantów, które mogą się pojawić, a druga to długoterminowy charakter inwestycji i związane z tym zobowiązanie na kilka kadencji. Obecne tempo zmian nie jest satysfakcjonujące, a samorządy obawiają się podejmowania inicjatyw rozciągniętych w czasie, bo traktują je jako ryzykowne. Z punktu widzenia sektora bankowego niezmiennie liczymy też na zwiększenie gwarancji kredytowych, które stymulować będą rozwój produktów bankowych dla wspólnot mieszkaniowych i samorządów. W tym momencie wiadomo, że  Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska (NFOŚ) będzie wspierał Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) z programu Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FENIKS). Natomiast wszystkie programy ze środków dostępnych w ramach KPO ruszą dopiero z początkiem drugiego kwartału 2024 roku[2].

 Finansowanie zielonej zmiany

W VeloBanku posiadamy ofertę produktów wspierających zielona transformację. Wśród nich znajduje się np. kredyt konsumencki EKO (RRSO 12,0%) do 200 tys. zł, umożliwiający finansowanie lub refinansowanie zakupu, montażu urządzeń lub instalacji do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, takich jak panele fotowoltaiczne, panele słoneczne, pompy ciepła, magazyny ciepła czy kotły na biomasę.

Najbliższe lata będą istotne dla poprawy efektywności energetycznej budynków w Polsce choćby w związku z odmrożeniem środków Krajowego Planu Odbudowy, sprzyjającym zielonej transformacji. Do Polski wpłynęła kwota 5 mld EURO[3], a to dopiero zaliczka, która przypadła Polsce w ramach programu REPowerEU, będącego częścią KPO. Fundusz jest przeznaczony na tak bardzo potrzebną w Polsce transformację energetyczną. Jako VeloBank niezmiennie chcemy utrzymać kierunek rozwoju opartego o fundamenty ESG, angażując się w projekty sprzyjające zielonej zmianie.

Nota prawna: Kredyt EKO. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 12,0%. Kalkulacja na 24.11.2023 r. na reprezentatywnym przykładzie. Oferta dostępna w placówkach własnych banku, udzielenie i wysokość kredytu uzależnione jest od wyniku badania i oceny zdolności kredytowej oraz od relacji klienta z Bankiem. Szczegółowe warunki oferty, w tym opłaty i prowizje, dostępne są w placówkach własnych Banku i na velobank.pl.

[1] https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/polska-przyjela-strategie-w-zakresie-renowacji-budynkow

[2] https://nowedotacjeunijne.eu/programy-2021-2027/feniks/

[3] https://www.gov.pl/web/planodbudowy/o-kpo