Rok 2021 na rynku farmaceutycznym

Jakie aspekty rynku farmaceutycznego w Polsce najbardziej się rozwinęły? Czy rok 2021 był korzystny dla branży? Co wpływa na zwiększenie wiedzy w zakresie bezpieczeństwa lekowego Polaków? Jak po niespełna trzech latach funkcjonowania wyglądają statystyki Systemu PLMVS? Na te pytania odpowiadamy wraz z Iwoną McManus – Prezes Krajowej Organizacji Weryfikacji Autentyczności Leków.

Intensywny 2021

Rok 2021 okazał się dla branży farmaceutycznej bardzo dynamiczny. Aptekarze przyczynili się do znacznego wzrostu osób zaszczepionych przeciwko COVID-19 (do nawet 16 000 osób dziennie). Znacznie wzrosło zaufanie społeczeństwa do farmaceutów – pacjenci, którzy w trakcie pandemii nie zawsze mogli liczyć na konsultację lekarską, częściej zwracali się o pomoc do farmaceutów. Zostało również opublikowane rozporządzenie Ministra Zdrowia ws. pilotażu przeglądów lekowych, które są zaczątkiem opieki farmaceutycznej. Niektóre projekty budzą emocje, zarówno farmaceutów, jak i organów takich jak NIA. Szykują się kolejne zmiany. A jak branża farmaceutyczna wygląda z perspektywy pacjenta?

Okiem pacjenta

Już analizy z 2020 roku sygnalizowały umocnienie się i wzrost rynku farmaceutycznego w Polsce, kolejne miesiące 2021 tylko potwierdziły trend rozwojowy tego sektora, ale również zwiększenie świadomości pacjentów. Świadczą o tym wyniki badania „Opinie Polaków na temat rynku farmaceutycznego”. Ankietowani pacjenci uważają, że na polskim rynku powinny dominować produkty lecznicze polskich producentów, a także dostrzegają w rozwoju rynku farmaceutycznego szansę na poprawę kondycji polskiej gospodarki. Polacy uważają, że leki wyprodukowane w kraju są wysokiej jakości i wybierają je chętniej niż leki importowane z Europy Zachodniej czy USA, jeżeli są w takiej samej lub niższej cenie. Rynek farmaceutyczny rozwija się także pod kątem badań nad innowacyjnymi rozwiązaniami terapeutycznymi oraz opracowywaniem leków innowacyjnych.

Bezpieczne leki

„Jeżeli wyniki ankiety przekładają się na decyzje zakupowe polskich pacjentów, to mogą mieć one pozytywne skutki również pod względem bezpieczeństwa przyjmowanych przez nich leków” – komentuje Iwona McManus, Prezes Krajowej Organizacji Weryfikacji Autentyczności Leków. Wzrasta świadomość pacjentów odnośnie zakupu leków w aptekach stacjonarnych i wyznaczonych aptekach internetowych, dodatkowo każdy zakup może zostać skonsultowany z farmaceutą, który podpowie i doradzi. Wystrzeganie się produktów niewiadomego pochodzenia to dobry krok w kierunku naszego bezpieczeństwa lekowego. W przeszłości polskie służby odnotowały ponawiające się próby wprowadzenia na rynek podrobionych preparatów leczniczych pochodzących z nieznanych źródeł. Leki niepewnego pochodzenia transportowane do Polski to potencjalne zagrożenie, którego polski pacjent powinien unikać. Nie ma wątpliwości, że produkcja fałszowanych leków odbywa się na całym świecie, również w Polsce, ale dzięki staraniom, jakich dokładają apteki i hurtownie podczas procesu weryfikacji opakowań, pacjenci mogą czuć się bezpiecznie. 

Polacy świadomymi klientami aptek 

Według danych statystycznych 88% Polaków kupuje leki w aptekach stacjonarnych, a 8% decyduje się na zakup leków bez recepty w aptece internetowej. Internet w przeciwieństwie do aptek i certyfikowanych aptek internetowych, nie jest bezpiecznym miejscem na zakup leków. Konsument niejednokrotnie jest tam narażony nie tylko na fałszywki, ale również na tzw. scam, który dotyczy głównie suplementów diety na odchudzanie. „Lepiej przejść się do lokalnej apteki i w kwestii suplementacji zasięgnąć rady farmaceuty lub udać się do lekarza specjalisty – apeluje McManus. – Serializacja obejmuje leki na receptę oraz Omeprazol (OTC). W kontekście bezpieczeństwa pozostałych leków OTC i suplementów diety musimy zdać się na zdrowy rozsądek. To, że Polacy wolą kupować leki w aptekach, jest bardzo dobrą informacją. To gwarancja pozyskania produktów leczniczych z legalnego łańcucha dystrybucji” – dodaje prezes KOWAL. Od prawie 3 lat to właśnie Krajowa Organizacja Weryfikacji Autentyczności Leków czuwa nad systemem wspierającym bezpieczeństwo lekowe w Polsce. Jak wygląda jej działalność w liczbach? 

Mniej alertów niż zakłada EMVO 

Niedługo upłynie trzeci rok funkcjonowania Systemu PLMVS. Fundacja KOWAL podsumowała ten rok pracy. Średnia liczba skanowań na tydzień to prawie 36 milionów w całej Polsce. Liczba wszystkich paczek znajdujących się w systemie od dnia jego uruchomienia w lutym 2019 roku wynosi powyżej 2 miliardów 300 milionów! Od początku tego roku liczba alertów znacznie spadła – przez zdecydowaną większość tygodni alerty utrzymywały się poniżej poziomu oczekiwanego przez Europejską Organizację Weryfikacji Leków EMVO (Wykres 1.). „To oznacza, że podmioty, które biorą czynny udział w serializacji leków, dobrze zapoznały się z działaniem systemu, jego obsługa stała się bardziej intuicyjna. Jest coraz mniej błędów, które tworzą fałszywe alerty. Prognozy na 2022 rok przewidują, że całe środowisko farmaceutyczne czekają jeszcze bardziej dynamiczne zmiany” – mówi Iwona McManus.