Hipoteka odwrócona: Europa z nowymi standardami etycznymi

Brytyjska organizacja European Pensions and Property Asset Release Group (EPPARG), zrzeszająca największe podmioty oferujące produkty typu equity release (hipoteki odwróconej), wdraża nowe standardy, które mają wpłynąć na promocję i dynamiczny rozwój branży w całej Europie. Podmioty zrzeszone w EPPARG reprezentują ponad 75 proc. rynku hipoteki odwróconej na Starym Kontynencie. Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM zasiada w zarządzie organizacji wraz z przedstawicielami z Włoch, Portugalii, Szwecji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii.

Nowe standardy zostały nazwane „Dziesiątką EPPARG”. To zbiór norm i wymogów, które definiują w jaki sposób powinny działać europejskie podmioty oferujące hipotekę odwróconą. Zarząd EPPARG opracował dokument w Madrycie we wrześniu 2019 roku i ratyfikował go w Londynie na początku grudnia 2019 roku. Wdrożenie standardów w krajach zrzeszonych w EPPARG, w tym w Polsce, zaplanowano na rok 2020. W zapisach określono szereg minimalnych cech produktu m.in. to, że hipoteka odwrócona musi być dożywotnia i gwarantować konsumentowi dożywotnie prawo do korzystania z nieruchomości. Standardy obejmują również zestaw warunków dotyczących ochrony konsumentów, zapewnienia profesjonalnej i etycznej obsługi poprzez przekazywanie informacji przez kompetentne, wykwalifikowane i należycie upoważnione osoby. Uregulowano również aspekty dotyczące umowy, warunków spłaty, swobody klientów w zakresie przeniesienia „kredytu” na inną odpowiednią nieruchomość, prawa do wcześniejszego wykupu itd. Jednym ze standardów dla uczestników rynku w całej Unii Europejskiej będzie przeprowadzenie z klientem zainteresowanym hipoteką odwróconą wywiadu znajomości produktu.

- Cieszę się, że przyjęto normy „EPPARG 10”. Uważam, że będą one odgrywać kluczową rolę w pobudzeniu wzrostu na rynku zarówno z perspektywy rynku finansowego, jak i klientów. Państwa europejskie mierzą się z problemami demograficznymi i jesteśmy zdania, że odwrócona hipoteka może stanowić częściowe rozwiązanie „luki emerytalnej". Pamiętajmy, że hipoteka odwrócona zapewnia konsumentom znaczące korzyści społeczne i ekonomiczne, a nowe standardy pomogą zagwarantować, że będzie ona dla seniorów bezpiecznym rozwiązaniem finansowym zapewniającym dodatkowy dochód na emeryturze – mówi Steve Kyle, Sekretarz Generalny EPPARG.

Polska świeci przykładem w zakresie norm etycznych

W Polsce hipoteka odwrócona w modelu sprzedażowym działa od 2008 roku. Jeszcze we wczesnym stadium rozwoju rynku wypracowano zbiór norm etycznych określających profesjonalne praktyki, które powinna stosować branża. Zasady Dobrych Praktyk Związku Przedsiębiorstw Finansowych, stworzone wspólnie z największymi funduszami hipotecznymi, są stosowane przez profesjonalne firmy.

– Europejskie normy, które stworzyliśmy w ramach EPPARG, są kolejnym krokiem na drodze do sukcesywnego rozwoju zdrowego i profesjonalnego rynku. Mam nadzieję, że takie działanie wpłynie pozytywnie na budowanie zaufania do hipoteki odwróconej w Polsce i Europie, ale przede wszystkim zapewni, że polscy seniorzy będą mogli w bezpieczny sposób poprawić jakość swojego życia na emeryturze – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. 

- Istnieje ogromny potencjał dla rozwoju rynku hipoteki odwróconej w Europie w czasie, w którym populacja kontynentu starzeje się, a krajowe systemy emerytalne znajdują się pod presją. W krajach, w których produkt stał się powszechny, takich jak Szwecja, widzimy już, że może on poprawić jakość życia seniorów, poprzez uzupełnienie dochodów tych osób, które posiadają nieruchomość, ale którym brakuje środków na bieżące wydatki. Dzięki EPPARG zwiększają się szanse pojawienia się na rynku europejskim nowych podmiotów finansujących i inwestorów, zważywszy na fakt, że podmioty oferujące hipotekę odwróconą w Europie są obecnie niedofinansowane. Mamy nadzieję, że standardy EPPARG zachęcą inwestorów finansowych do zaangażowania się w przedsiębiorstwa w tym sektorze – podsumowuje Lennart Grabe, Zastępca Sekretarza Generalnego EPPARG.

[Kalendarium]

Hipoteka odwrócona. Kilka faktów historycznych dotyczących rozwoju etyki w branży:

• Rok 2005 - powstają Zasady Dobrych Praktyk powołane do życia przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych (dawniej KPF). Jest to zbiór zasad oraz norm etycznych, które powinny być stosowane przez firmy członkowskie zrzeszone w organizacji. Normy te wyznaczają najwyższe standardy obsługi;
• Rok 2009 - pierwszy fundusz hipoteczny (Fundusz Hipoteczny DOM) wstępuje do Związku Przedsiębiorstw Finansowych (dawniej KPF);
• Rok 2012 - w ramach Zasad Dobrych Praktyk powstaje specjalna księga dotycząca rynku hipoteki odwróconej. Powstanie dokumentu jest zainicjowane przez fundusze hipoteczne zrzeszone w ZPF i wypracowane w ramach tejże organizacji; 
• Rok 2013 - Fundusz Hipoteczny DOM otrzymuje pierwszy Certyfikat Etyczny przyznawany przez Komisję Etyki ZPF. Później otrzymuje go rok do roku, aż do dziś. W tym samym roku Robert Majkowski (decyzją walnego zgromadzenia ZPF) zostaje członkiem Komisji Etyki. Od tej chwili będzie reprezentował fundusze hipoteczne w KE;
• Rok 2013 – Fundusz Hipoteczny DOM zostaje zaproszony do grona członków European Pensions and Property Asset Release Group (EPPARG), organizacji zrzeszającej największych usługodawców hipoteki odwróconej w Europie;
• Rok 2015 - Robert Majkowski obejmuje funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Etyki ZPF w Polsce;
• Rok 2018 – EPPARG przenosi swoją siedzibę z Brukseli do Londynu i jednocześnie Robert Majkowski zostaje wybrany do Zarządu EPPARG
• Rok 2019 –EPPARG opracowuje w Madrycie tzw. "Dziesiątkę EPPARG" czyli zbiór zasad i norm dla krajów europejskich zrzeszonych w organizacji, a następnie ratyfikuje go w Londynie. Polska jest jednym z pierwszych krajów, który przyjmuje europejskie normy etyczne;
• Rok 2020 - planowane wdrożenie zasad w krajach członkowskich EPPARG.