Które kraje są najbardziej podatne na niepokoje w następstwie Covid-19?

• Wszystkie rozwinięte gospodarki znajdują się wśród 35 krajów o najniższym ryzyku społecznym. Pierwsze miejsce zajmuje Dania, przed Finlandią i Szwecją. Niemcy są 5, USA – 23, a Włochy – 30.
• W gospodarkach wschodzących sytuacja jest bardziej zróżnicowana. W Europie najbardziej podatna na niepokoje społeczne jest Turcja, na Bliskim Wschodzie – Iran.
• Najwyższe ryzyko społeczne obowiązuje obecnie w Ameryce Łacińskiej i Afryce, gdzie prawie wszystkie kraju otrzymały bardzo niski wskaźnik IRS.
• Zdaniem Euler Hermes w 2021 r. możemy spodziewać się umiarkowanego wzmocnienia ryzyka społecznego w Zjednoczonym Królestwie, w Stanach Zjednoczonych i Belgii oraz wysokiego wzmocnienia ryzyka społecznego w Ameryce Łacińskiej i w niektórych krajach afrykańskich i na Bliskim Wschodzie. 

W każdym kwartale, Allianz i Euler Hermes – światowy lider w sektorze ubezpieczeń należności, ocenia ryzyko danego kraju prezentując swój indeks ryzyka społecznego (IRS) wskazujący, które kraje są podatne na systemowe ryzyka społeczne (niezadowolenie społeczne, demonstracje i protesty), mające wpływ na kierunek polityczny i politykę danego kraju, jego przedsiębiorstw, jak również zdolność generowania i przyciągania inwestycji. W tym roku, aby mieć bardziej precyzyjny i kompletny obraz w obliczu pandemii Covid-19, dodał do swoich analiz ryzyko środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem. 
Wskaźnik IRS klasyfikuje kraje w skali od 0 (najwyższe ryzyko społeczne) do 100 (najniższe ryzyko społeczne). Zdefiniowany został w oparciu o 12 wskaźników, obejmujących m.in. wzrost realnego PKB per capita, aktywność zawodową ludności w wieku produkcyjnym, nierówności w dochodach, wydatki publiczne na cele społeczne czy zaufanie do rządzących. W ten sposób, Euler Hermes obliczył Indeks Ryzyka Społecznego (IRS) dla 102 krajów za 2020 r.
Niskie ryzyko społeczne w gospodarkach zaawansowanych
Jak można się było spodziewać, wszystkie zaawansowane gospodarki znajdują się wśród 35 krajów o najniższym ryzyku społecznym. Pierwsze miejsce w rankingu z wynikiem IRS 82,5 zajmuje Dania, przed Finlandią (81,3) i Szwecją (78,1). Niemcy (76,5) plasują się na 5. miejscu, za nimi Austria (76,9).
W tej grupie krajów najgorzej wypadają Włochy (30. miejsce - 63,9) i Grecja (35. miejsce - 61,4). Pomimo swojego rankingu wynik Grecji odzwierciedla poprawę o +6,2% w stosunku do sytuacji obserwowanej pięć lat wcześniej, kiedy kraj znajdował się w samym środku kryzysu związanego z długiem państwowym. Podobnie Włochy odnotowały poprawę o +2%. W obu krajach poprawa wynikała w części z większego wzrostu realnego PKB per capita w ostatnich trzech latach i lepszych warunków zatrudnienia. Pomimo, iż analitycy Euler Hermes, spodziewają się pogorszenia IRS dla obu krajów w następstwie Covid-19, to nie powinien on spaść poniżej poziomów z 2015 r., również dlatego, że lokalne i unijne środki stymulacyjne powinny złagodzić niekorzystne skutki gospodarcze.
USA znajduje się na 23. miejscu z IRS z wynikiem 66,4, gdyż mocno zauważalne są słabe strony w zakresie (niskiej) aktywności zawodowej, równości dochodów, wydatków publicznych i zaufania do rządu. Z drugiej strony kraj cieszy się dobrą oceną w zakresie stabilności politycznej, skuteczności rządu, postrzegania korupcji, wzrostu per capita i niskiego udziału importu towarów w PKB.
Rynki wschodzące: regionalne zróżnicowanie ryzyka społecznego
W gospodarkach wschodzących sytuacja jest bardziej zróżnicowana. W europejskich krajach rozwijających się ryzyko społeczne jest umiarkowane: IRS 12 spośród 18 krajów wynosi powyżej 50, a wynik 9 krajów powyżej 60. Krajem najbardziej podatnym na niepokoje społeczne w regionie jest Turcja z IRS wynoszącym zaledwie 38,8. Zdaniem ekspertów Euler Hermes, wśród czynników, które przyczyniają się do tej sytuacji, utrzymująca się deprecjacja waluty, niski udział siły roboczej, niestabilność polityczna i nierówności w dochodach.
W azjatyckich krajach rozwijających się IRS 7 spośród 14 krajów wynosi poniżej 50, w tym Chin (49,3). Często kraje te mają niekorzystne warunki zatrudnienia i dochodów, oraz słabe postrzeganie instytucji publicznych. Sugeruje to na znaczącą podatność na systemowe niepokoje społeczne w przyszłości.
Na Bliskim Wschodzie sytuacja nie jest jednolita. Niektóre kraje wykazują bardzo wysokie systemowe ryzyko społeczne, takie jak Iran (28,7), podczas gdy inne wydają się mniej na nie narażone, takie jak Katar (66,9).
Na końcu, w Afryce i Ameryce Łacińskiej, ryzyko społeczne jest szczególnie wysokie. Prawie wszystkie kraje otrzymują zły IRS w tych regionach. Analitycy Euler Hermes, spodziewają się fali protestów publicznych w Afryce od drugiej połowy 2020 r. do 2021 r., a w Ameryce Łacińskiej mniej więcej w ciągu następnych 18 miesięcy.
Epidemia Covid-19 dodatkowe źródło ryzyka społecznego w 2020 i 2021 r.?
Już 2019 był rokiem przybrania na sile ryzyka społecznego w wielu krajach i regionach. Można oczekiwać, że w 2020 i 2021 r. tendencja ta utrzyma się, głównie ze względu na epidemię Covid-19.
„Wraz ze środkami ograniczającymi rozprzestrzenianie się epidemii (roz)ruchy społeczne zmniejszyły się, co jest logiczne, mimo że widzimy pewien ‘szum społeczny’ w wielu krajach. Jednak z drugiej strony epidemia Covid-19 zwiększyła według naszych badań nierówności społeczne. Jej skutki finansowe są t bardzo negatywne dla wielu gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na całym świecie, co może doprowadzić do nowej fali niezadowolenia społecznego. Możemy zatem obawiać się w tym roku znacznego wzrostu ryzyka społecznego w wielu krajach” - analizuje Ana Boata, Dyrektor Badań Makroekonomicznych w Euler Hermes.
Według Euler Hermes w 2021 r. powinniśmy spodziewać się umiarkowanego wzrostu ryzyka społecznego w Wielkiej Brytanii, w Stanach Zjednoczonych i Belgii oraz wysokiego poziomu ryzyka społecznego w Ameryce Łacińskiej i w niektórych krajach afrykańskich i na Bliskim Wschodzie.
Więcej o metodologii tworzenia Indeksu ryzyka społecznego (IRS) i o szczegółowych wynikach badań (z wynikami dla poszczególnych krajów): https://www.eulerhermes.com/en_global/economic-research/insights/social_risk_index_2020.html