Gwarancja dachu nad głową, czyli służebność osobista w umowie o dożywocie
Służebność osobista mieszkania to jedno z najczęstszych zabezpieczeń stosowanych przez fundusze hipoteczne w umowach o dożywocie. Jakie prawa daje dożywotnikowi? Jak ją ustanowić? Czy można ją przenieść na inną osobę? Czy ktoś może ją odziedziczyć? Kiedy wygasa? Przybliżamy kluczowe aspekty prawne wraz z Małgorzatą Rosińską, Kierowniczką Działu Prawnego Funduszu Hipotecznego DOM.
Gdy właściciel nieruchomości przekazuje swoje mieszkanie lub dom w zamian za opiekę, wsparcie, albo świadczenia pieniężne (tzw. rentę dożywotnią) ważne jest, by skutecznie zabezpieczyć prawo do zamieszkiwania w dotychczasowym lokum. Służebność osobista mieszkania daje taką możliwość i jest stosowana nie tylko w przypadku hipoteki odwróconej. Kolejnym przykładem jest sytuacja, w której rodzice chcą sprzedać nieruchomość lub przekazać ją (jeszcze za życia) dzieciom, a jednocześnie zapewnić sobie prawo do korzystania z lokalu do końca życia.
– Służebność osobista mieszkania, jest jednym z ograniczonych praw rzeczowych, które daje określonej osobie (czyli uprawnionemu) prawo do korzystania z nieruchomości (lub jej części) w zakresie potrzebnym do zapewnienia jej osobistych potrzeb mieszkaniowych. Warto podkreślić, że jest to prawo niezbywalne i niedziedziczne, nie można też przenieść uprawnienia do jego wykonywania na inną osobę. Można jednak ustalić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania będzie przysługiwać jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi. Prawo to wygasa dopiero wraz ze śmiercią osoby uprawnionej z tytułu służebności – mówi Małgorzata Rosińska, prawniczka z Funduszu Hipotecznego DOM.
Umowa o dożywocie i służebność
Umowa o dożywocie, zawierana często przez fundusze hipoteczne z seniorami, opiera się o przepisy 908-916 Kodeksu cywilnego. Taki kontrakt zobowiązuje nabywcę nieruchomości (fundusz) do zapewnienia zbywcy (seniorowi) określonych świadczeń np. wypłacania określonej kwoty co miesiąc. – Podpisując umowę o dożywocie z funduszem hipotecznym, czy osobą prywatną i ustanawiając służebność osobistą musimy zawrzeć kontrakt przed notariuszem. Warto też dopilnować by służebność została wpisana do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości – mówi Małgorzata Rosińska. Zapewni to jej skuteczność wobec osób trzecich. Innymi słowy, służebność wpisana do księgi wieczystej obowiązuje każdego potencjalnego nabywcę tej nieruchomości, a to oznacza że jeśli dom lub mieszkanie zmieni kiedykolwiek właściciela, to osoba uprawniona nadal będzie mogła tam mieszkać. Takie przepisy zapewniają dożywotnikowi większe bezpieczeństwo prawne.
Jak ustanowić służebność i co musi znaleźć się w umowie?
Służebność osobistą mieszkania można ustanowić za pomocą umowy między stronami (i jest to najczęstszy sposób) albo poprzez orzeczenie sądu. Umowa ustanowienia służebności zawierana jest przed notariuszem (co istotne, zachowanie formy aktu notarialnego jest niezbędne wyłącznie dla oświadczenia właściciela nieruchomości. Uprawniony z tytułu służebności może złożyć oświadczenie w dowolnej formie). Po sporządzeniu aktu notarialnego notariusz składa wniosek o wpis służebności do księgi wieczystej nieruchomości. Wpis ten ma kluczowe znaczenie, bo chroni uprawnionego m.in. w przypadku zmiany właściciela nieruchomości. W umowie ustanowienia służebności muszą znaleźć się oczywiście strony umowy (właściciel nieruchomości ustanawiający służebność i uprawniony), dokładne oznaczenie nieruchomości wraz z adresem, numerem działki, numerem księgi wieczystej itd., konkretne prawa przysługujące uprawnionemu, czas trwania służebności (tu warto podkreślić, że co do zasady ustanawia się ją na czas życia uprawnionego, ale strony mogą ustalić inne warunki), obowiązki właściciela (np. zapewnienie dostępu do określonych pomieszczeń) oraz uprawnionego (np. utrzymanie porządku).

Rada Przedsiębiorców apeluje o pilne zmiany prawne likwidujące nieformalny mechanizm prywatyzacji majątku przedsiębiorców

Dlaczego lektura DORA przypomina bieg z przeszkodami?

Sztuczna inteligencja na sali rozpraw. Narzędzie czy ryzyko?
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Handel

Polskie MŚP otrzymają większe wsparcie w ekspansji międzynarodowej. To cel nowej inicjatywy sześciu instytucji
Firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw otrzymają kompleksowe wsparcie na potrzeby zwiększania konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Taki jest cel wspólnej inicjatywy instytucji zrzeszonych w Grupie PFR pod szyldem Team Poland. Obejmuje ona zarówno wsparcie kapitałowe, w postaci gwarancji, pożyczek czy ubezpieczenia, jak i doradztwo oraz wsparcie promocyjne i informacyjne, dzięki czemu mikro-, małym i średnim firmom łatwiej będzie podjąć decyzję o ekspansji zagranicznej. Pierwszy projekt dotyczy wsparcia dla firm zainteresowanych uczestnictwem w odbudowie Ukrainy.
Bankowość
RPP zgodna co do potrzeby obniżania stóp procentowych. Trwają dyskusje dotyczące tempa tych decyzji

W lipcu Rada Polityki Pieniężnej po raz drugi w tym roku obniżyła stopy procentowe, określając swój ruch mianem dostosowania. W kolejnych miesiącach można oczekiwać kolejnych obniżek, ale ich tempo i termin będą zależeć od efektów dotychczasowych decyzji i wzrostu płac. Docelowo główna stopa procentowa ma wynosić 3,5 proc. Te okoliczności sprzyjają kredytobiorcom.
Handel
Umowa z krajami Mercosur coraz bliżej. W. Buda: Polska nie wykorzystała swojej prezydencji do jej zablokowania

– Polska podczas prezydencji w Radzie UE nie wykorzystała szansy na obronę swoich interesów w sprawie umowy z krajami Mercosur – ocenia europoseł PiS Waldemar Buda. W jego ocenie polski rząd, mimo sprzeciwu wobec zapisów umowy, nie zbudował w UE sojuszy niezbędnych do jej odrzucenia. Porozumienie o wolnym handlu spotyka się przede wszystkim z protestami europejskich rolników, którzy obawiają się zalania wspólnego rynku tańszą żywnością z krajów Ameryki Południowej. Według europosła wszystko może się rozegrać w najbliższych tygodniach.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.