Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego z nagrodami German Design Awar

Nowe siedziby Muzeum Historii Polski oraz Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej zdobyły dwie nagrody German Design Awards 2025 w kategorii „Excellent Architecture”. Prestiżowe, międzynarodowe wyróżnienie przyznawane jest przez słynną German Design Council, Niemiecką Radę Wzornictwa, która co roku nagradza wybitne osiągnięcia projektowe. Rok po oficjalnym otwarciu zaprojektowanych przez pracownię WXCA muzeów, architektura reprezentacyjnego kompleksu muzealnego w Warszawie zbiera wyrazy uznania światowej społeczności architektonicznej.

Nagrody Niemieckiej Rady Wzornictwa dla Kompleksu Muzealnego w Warszawie

Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego, rok po oficjalnym otwarciu swoich nowych siedzib dla publiczności, przyciągają spojrzenia całego świata. W ostatnich miesiącach zaprojektowany przez pracownię WXCA kompleks muzealny w Warszawie zdobył szereg renomowanych, międzynarodowych nagród architektonicznych – stając się tym samym nową architektoniczną wizytówką stolicy Polski.

Z końcem roku praca projektowa polskich architektów została ponownie doceniona zagranicą, wieńcząc okres pełen sukcesów o światowym zasięgu. Polskie muzea otrzymały jedno z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych wyróżnień w dziedzinie architektury i projektowania – nagrody German Design Awards 2025. Nagrody te od ponad 10 lat wręczane są przez German Design Council, czyli Niemiecką Radę Wzornictwa – organizację powołaną przez niemiecki parlament w 1953 r., która aktualnie jest jednym z najbardziej uznanych globalnych ośrodków specjalizujących się w popularyzacji wiedzy z dziedziny designu.

Co roku German Design Council we współpracy z międzynarodowym gronem niezależnych ekspertów nagradza najwyższej jakości design w trzech kategoriach projektowych: „Excellent Product Design”, „Excellent Communications Design” oraz “Excellent Architecture”. Zwycięzcy wybierani są w kilkuetapowym procesie podczas dwudniowego posiedzenia jury, przy uwzględnieniu kryteriów oceny takich jak koncepcja projektowa, jakość wykonania, funkcjonalność, kontekst i zrównoważenie. W jury tegorocznej edycji znaleźli się zarówno architekci i projektanci, jak i przedstawiciele edukacji, nauki i biznesu (łącznie reprezentujący 16 narodowości), w tym m.in. Nguyen Henriksen, Partner w pracowni Dorte Mandrup, Tina Kortmann, Zastępca Dyrektora w pracowni UNStudio, Julie Hjort, Dyrektor ds. Zrównoważonej Transformacji w Danish Design Centre czy Juliet Kavishe, Zastępczyni Prezesa International Council of Design. Jak podają organizatorzy konkursu, do wszystkich kategorii konkursowych tegorocznej edycji zgłoszone zostały projekty z 59 różnych państw.

Zaprojektowane przez pracownię WXCA siedziby Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego otrzymały nagrody w kategorii „Excellent Architecture”, zdobywając uznanie jury dla kunsztu architektury i wielofunkcyjności każdego z obiektów, a także społecznego i symbolicznego wymiaru przedsięwzięcia, jakim jest realizacja reprezentacyjnego kompleksu muzealnego w Warszawie. W zamyśle autorów obie siedziby stanowią bowiem jedną kompozycyjną i funkcjonalną całość – zespół obiektów kultury o ogólnopolskim znaczeniu w historycznej przestrzeni Cytadeli Warszawskiej.

Wręczenie nagród będzie miało miejsce 07.02.2025 r. we Frankfurcie nad Menem, gdzie swoją siedzibę ma German Design Council.

Jedno z najpiękniejszych muzeów świata

Nagrody German Design Awards to nie pierwsze wyróżnienie o globalnej randze, które zostało przyznane w tym roku polskim muzeom. Przed kilkoma miesiącami Komitet Selekcyjny Prix Versailles (Nagrody Wersalskiej) umieścił Muzeum Historii Polski na liście „World’s Most Beautiful Museums 2024”. Z początkiem grudnia w siedzibie UNESCO w Paryżu reprezentanci pracowni WXCA wspólnie z przedstawicielami instytucji oficjalnie przyjęli ten prestiżowy tytuł z rąk jury. W Komitecie Selekcyjnym nagrody zasiadały takie sławy architektury jak Daniel Libeskind czy Sou Fujimoto. Na liście laureatów znalazło się 7 nowo otwartych „najpiękniejszych muzeów świata”, z Muzeum Historii Polski jako jedynym obiektem muzealnym z regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Jurorzy docenili autorską koncepcję architektoniczną WXCA z jej intrygującą, wielowarstwową symboliką, a także perfekcję wykonania samej bryły, przez autorów określaną mianem „kamiennego monolitu historii”:

„Misja muzeum została subtelnie wyryta na ścianach kamiennego monolitu Muzeum Historii Polski. Koncepcja pracowni WXCA zakładała pokrycie fasady płytami marmuru ułożonymi w poziome pasma, które podkreślają warstwową strukturę kamienia i zróżnicowanie poszczególnych kompozycji poprzez zmiany tonalności i faktury” – napisali w uzasadnieniu jurorzy Prix Versailles, podkreślając, że dzięki reliefom symbolicznie odnoszącym się do motywów z tradycji architektonicznej, goście mogą „wyczytać misję muzeum na jego fasadzie”.

Komitet Selekcyjny docenił również fakt tożsamościowej i wspólnototwórczej rangi otwarcia nowej siedziby Muzeum Historii Polski na Cytadeli Warszawskiej, oraz powstałego w przestrzeni zabytkowej fortyfikacji kompleksu muzealnego:

„Dzięki lokalizacji Muzeum Historii Polski na Cytadeli Warszawskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Katyńskiego, instytucja jeszcze mocniej splata się z historią kraju, stanowiąc jeden z największych i najnowocześniejszych kompleksów muzealnych w Europie”.

Przestrzeń celebrowania wspólnoty

Z końcem listopada w Barcelonie architekci WXCA odebrali zaś renomowaną nagrodę ULI Global Awards for Excellence 2024. Przyznawana od 1979 r. przez organizację Urban Land Institute nagroda jest jednym z najbardziej prestiżowych wyróżnień w branży nieruchomości. Jury konkursu ocenia nie tylko architektoniczną i urbanistyczną jakość realizacji, ale również takie aspekty inwestycji jak funkcjonalność i „user experience”, korzyści dla lokalnej i ponadlokalnej społeczności, parametry proekologiczne oraz ostateczny ekonomiczny „market performance” obiektu. Do tegorocznej edycji ULI Global Awards for Excellence zgłoszono 109 projektów z trzech regionów: Ameryk, Europy oraz Azji i Pacyfiku. Spośród nich jury wybrało 27 finalistów regionalnych, z których ostatecznie 7 zwyciężyło na poziomie globalnym – w tym Muzeum Historii Polski, które było jedyną inwestycją kultury w tym gronie.

„Muzeum Historii Polski wykazuje się doskonałością we wszystkich obszarach: od wyrazistej, a zarazem inkluzywnej architektury, poprzez świadome zastosowanie strategii zrównoważonego rozwoju, aspekt regeneracyjny i „placemaking”, po szeroki program edukacyjny instytucji. A co ważniejsze i tak istotne współcześnie, to jego znaczenie dla kultury i misja, której skala wykracza poza Warszawę i jest potężnym wektorem zmian” – można przeczytać w werdykcie.

Odnotowanym przez jury „potężnym wektorem zmian” jest historyczny moment otwarcia terenu Cytadeli Warszawskiej, który nastąpił w zeszłym roku wraz z otwarciem zaprojektowanych przez WXCA siedzib Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego. Tym samym zamknięty przez 200 lat teren XIX-wiecznej fortyfikacji powrócił na mapę Warszawy jako miejsce dedykowane kulturze i pamięci, przestrzeń prowadzenia społecznego dialogu i celebrowania wspólnoty, a także publiczny park służący codziennej rekreacji mieszkańców miasta wśród zrewitalizowanej zieleni. Wydarzenie to zostało docenione przez krytykę architektury i opinię publiczną również na polskim gruncie. W tym roku Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego – właśnie jako jeden zespół muzealny – zostały jednym z laureatów Nagrody Architektonicznej POLITYKI. Dodatkowo Muzeum Wojska Polskiego zostało zwycięzcą Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy w kategorii „Architektura użyteczności publicznej” oraz otrzymało istotne wyróżnienia budowlane – Nagrodę Główną w konkursie Polski Cement w Architekturze i Nagrodę Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w konkursie Budowa Roku & Modernizacja XXI w. Nagrody te są wyrazem uznania nie tylko dla sięgającej do symboliki militarnej architektury, ale również rzemieślniczej precyzji wykonania fasady z betonu architektonicznego oraz technologicznego nowatorstwa (zbrojenie betonu nie prętami, a włóknem szklanym, co umożliwiło osiągnięcie niespotykanych dotąd wymiarów ścian).