Poznaliśmy najlepszych młodych innowatorów w Polsce

Pierwsza na świecie programowalna klawiatura dla osób z niepełnosprawnością, innowacyjne odkrycie w miRNA czerwonego wina oraz drogocenne właściwości propolisu w leczeniu trądziku – oto projekty zdobywców nagród głównych w Explory najważniejszym w Polsce konkursie dla młodych innowatorów.

Na tydzień Gdynia stała się stolicą młodych talentów! Po dwóch latach wydarzeń zdalnych Fundacja Zaawansowanych Technologii wróciła na Pomorze, by zorganizować Gdynia Explory Week. Była to okazja do poznania najlepszych innowacyjnych projektów badawczych przygotowanych przez młode talenty w ramach finału Konkursu Explory oraz  spotkania młodzieży z naukowcami w ramach Festiwalu Nauki i Technologii Explory. Jak co roku, młodzi naukowcy spotkali się w Pomorskim Parku Naukowo- Technologicznym. ­–W młodych przyszłość narodu, więc my bardzo chcemy by ci najlepsi młodzi zjeżdżali właśnie do Gdyni – tutaj stawiali swoje pierwsze kroki, z tym miejscem mieli swoje fantastyczne wspomnienia– mówi Katarzyna Gruszecka -Spychała, Wiceprezydent Gdyni –Jestem przekonana, że młodzi ludzie są obdarzeni naturalnym darem innowacyjności, ponieważ znacznie łatwiej niż dorosłym przychodzi im myślenie „out of the box” – dodaje.

Największą kreatywnością i innowacyjnością wykazał się piętnastolatek z Jarosławia, Filip Piękoś, który stworzył pierwsze na świecie programowalne klawiatury do smartfonów, tabletów i komputerów, które są dostosowane dla osób z niepełnosprawnością lub brakiem kończyn. Projekt ZHELTA K6 został przygotowany pod naukowym kierownictwem Artura Tutki w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu. Rozwiązanie zwycięzcy Explory już ma pierwsze wdrożenia – sprzęt działa i spotyka się z wielkim entuzjazmem osób z niepełnosprawnościami. Filip jest już w trakcie patentowania swojego pomysłu.

Pozostałe pozycje na podium należały w tym roku do projektów biologicznych tworzonych przez innowatorki! Drugie miejsce zajęły Agata Kozajda i Julia Świerczyńska z łódzkich szkół: XII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego oraz Publicznego Liceum Ogólnokształcącego UŁ im. Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, które badały miRNA w czerwonym winie i jego pozytywny wpływ na krążenie człowieka. Ich metoda badań i hipotezy, które postawiły są nowatorskie na skalę światową. Odkrycie dziewczyn może pomóc w naukowym uzasadnieniu tzw. paradoksu francuskiego – czyli zagadce dotyczącej niskiej zachorowalności Francuzów na miażdżycę mimo częstego spożywania czerwonego wina i tłuszczy zwierzęcych. Opiekunami naukowymi innowatorek zostali Jędrzej Chrzanowski i Wojciech Fendlar.

Trzecią nagrodę główną wygrała Katarzyna Furmanek i jej projekt „Wpływ propolisu na Cutibacterium acnes w aspekcie leczenia trądziku”. Uczennica XIV LO im. S. Staszica w Warszawie pod naukową opieką dr n. med. Jolanty Nawrockiej-Furmanek i Bogusławy Kijewskiej badała ósmą na świecie pod kątem popularności chorobę- jaką jest trądzik, najczęściej leczony antybiotykami. Katarzyna po wielu godzinach w laboratorium doszła do nowatorskich wniosków dotyczących propolisu – naturalnej substancji pochodzącej z pracy pszczół. Propolis działa przeciwbakteryjnie i ma pozytywny wpływ na wszystkie skutki uboczne antybiotykoterapii. Ten na pozór prosty pomysł szesnastolatki już wkrótce może zrewolucjonizować farmakoterapię.

Twórcy trzech najlepszych projektów otrzymali nagrody w wysokości 10 000, 7 000 i 5000 zł ufundowane przez Mecenasa Programu, PKN Orlen. – Gdynia Explory Week to prawdziwe święto nauki. Z dumą od dekady wspieramy Program Explory i młode talenty, których projekty wpływają na rozwój polskiej nauki. Cieszymy się, że młodzi chcą się rozwijać oraz, że PKN ORLEN, jako lider innowacji, wspiera programy które im w tym pomagają. Rokrocznie młodzi zaskakują nas kreatywnością i dociekliwością swoich projektów. Jesteśmy pewni, że Konkurs Explory, spotkania z mentorami z biznesu i świata nauki oraz programy wsparcia to impulsy, które pozwalają młodym naukowcom rozwinąć skrzydła międzynarodowej kariery – mówi Agata Pniewska,  Dyrektor Biura Marketingu Sportowego, Sponsoringu i Eventów, PKN ORLEN – Mecenasa Explory.

Wyjazdy zagraniczne

Zdobywcy nagród głównych otrzymali także nagrody specjalne- akredytacje do udziału w zagranicznych inicjatywach. Agata Kozajda i Julia Świerczyńska wezmą udział w prestiżowej, miesięcznej Szkole Letniej w Instytucie Weizmanna w Izraelu.  Ich projekt, metody pracy a także osiągnięcia szkolne i osobowość zadecydowały, że zdaniem jury i zespołu Explory to one rozpoczną prestiżową ścieżkę rozwoju w jednym z najważniejszych instytutów badawczych na świecie.  

Konkurs Explory to jedyna w Polsce „furtka” do najważniejszej inicjatywy dla młodych talentów naukowych na świecie – konkursu Regeneron ISEF w USA. Już w maju 2023, w Dallas Polskę reprezentować będą Filip Piękoś, Katarzyna Furmanek oraz autorki projektu „Jak się żyje zwierzętom planktonicznym” Karolina Markiewicz i Oliwia Górska.

Deszcz nagród od Partnerów

Spośród 33 finałowych projektów swoich faworytów wybrali również partnerzy Explory, firmy i instytucje, które angażują się we wspólne wspieranie Młodych Talentów.  –My jako firma chcemy wspierać innowatorów i pasjonatów nauki na każdym szczeblu ich rozwoju. Fantastyczne jest, że spotykamy ich właśnie tutaj, ten genialny narybek, który mam nadzieję w przeciągu kilku lat będzie zmieniał rzeczywistość w Polsce – mówi Magdalena Rzeszotalska, Dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej i CSR w Grupie Polpharma. Firma przyznała nagrodę za projekt „Zastosowanie zużytych fusów kawy do otrzymywania biodegradowalnych kompozytów polimerowych” autorstwa Patrica Domenico Fassero Gamby.

Prezydent Miasta Gdynia przyznał nagrodę dla projektu „Wpływ allomonów i związków allelopatycznych, występujących w naturze na hamowanie wzrostu i rozwoju chwastów” Marceliny Chillińskiej, Szymona Obolewicza oraz Pauliny Okniańskiej, , Kancelaria patentowa Patpol przyznała nagrodę „Rzecznicy patentowi młodym wynalazcom” dla projektu Patryka Górskiego, Gabrieli Rutkiewicz i Kamila Leonika „Wyrzutnia ratownicza Life-gun”, ”, DPD Polska wybrała projekt „Aqua Box- gromadź i testuj deszczówkę” Michała Gonczaruka, Przemysława Nowakowskiego, Michała Bainczyka oraz Łukasza Nowakowskiego. Po raz pierwszy w historii swoje nagrody wręczyła także Fundacja Empiria i Wiedza, za rozwiązania dotyczące celów zrównoważonego rozwoju, w gronie tych nagrodzonych znaleźli się ponownie twórcy „Aqua Box”, Michał Łukasiak, twórca projektu „Kinetyczno-solarna ładowarka WATcharge-wszechstronna ładowarka, badania nad ładowaniem smartphonów”, Julia Topiłko, Kaper Jakubowski i Michał Koterba za „Od pancerzy krewetek do czystych wód - chitozanowy filtr przyszłości” oraz Jakub Nowak, Filip Kubecki i Kamil Badowicz za projekt „GreenWhale – nowoczesne podejście do oczyszczania wód”.

Swoją nagrodę przyznali także internauci. Najwięcej głosów otrzymała „Wyrzutnia ratownicza Life Gun” Patryka Górskiego, Gabrieli Rutkiewicz i Kamila Leonika.