Seniorzy chcieliby pójść do pracy, ale nikt ich nie chce

Co trzeci senior myśli o tym, by zwiększyć swoje dochody, zwłaszcza w pandemii - wynika z badania opinii Funduszu Hipotecznego DOM.[1] Dodatkową pracę chciałoby w tym celu podjąć 81 proc. emerytów. Pozostali chcieliby pozyskiwać pieniądze np. z wynajmowania swojej nieruchomości lub pokoju (4 proc.) ewentualnie pożyczyć gotówkę z banku (4 proc.). Chęć seniorów do podjęcia dodatkowej pracy jest zrozumiała, zwłaszcza że polskie emerytury są jednymi z najniższych w Europie, a liczba osób pobierających świadczenia minimalne sukcesywnie rośnie. Tymczasem z najnowszy raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego nie pozostawia złudzeń. Wynika z niego, że polskie firmy nie zawsze są gotowe na zatrudnianie starszych kandydatów. Dlaczego?  

Analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego (na potrzeby prowadzonego badania) wysłali do pracodawców 1260 aplikacji fikcyjnych kandydatów. Do pracy aplikowali kobiety i mężczyźni, ale w różnym wieku: 28 i 52 lata. Okazało się, że osoby starsze były zapraszane na rozmowy kwalifikacyjne dwa razy rzadziej.[2] Najgorzej, w tym zakresie, wyglądała sytuacja w Warszawie, gdzie kandydatów młodszych zapraszano cztery razy częściej. Największa dyskryminacja dotyczyła kobiet w starszym wieku, bo to one otrzymywały najmniej odpowiedzi na swoją aplikację.  

Potrzeba pracy jest duża

Starsze osoby, które chcą podjąć pracę powinny mieć taką szansę nie tylko ze względów ekonomicznych, ale też społecznych. Z badania Funduszu Hipotecznego DOM wynika, że co trzeci senior narzeka, iż jego życie zmieniło się w pandemii. Emeryci czują się samotni, wyobcowani, mocno odczuwają izolację, niemożność spotkania się z rodziną i znajomymi, wyjścia do ludzi, zwykłej rozmowy „jak za starych czasów” (62 proc.).[3] Co dziesiąty podkreśla, że jego zdrowie jest coraz gorsze (11 proc.), a przyczyny upatruje również w mniejszej ilości ruchu, spacerów, wycieczek. Na brak wyjazdów narzeka zresztą co dziesiąty emeryt. Bardzo ważnym aspektem podjęcia pracy zarobkowej są zatem nie tylko względy ekonomiczne, ale również społeczne. Sytuacja finansowa emerytów pogarsza się w pandemii. Aż 94 proc. seniorów twierdzi, że dotkliwie odczuwają podwyżki.[4] Co trzeci wydaje o 100-500 zł więcej (miesięcznie) niż wcześniej. Problemy finansowe powodują, że rośnie liczba osób zadłużonych. Seniorzy oszczędzają nie tylko na wyżywieniu, ale również leczeniu.

Siła starszych kandydatów

Społeczeństwo starzeje się, nie tylko w Polsce, ale również na świecie. Z raportu PARP wynika, że już co piąta osoba w Unii Europejskiej ma 65 lat lub więcej.[5] Prognozy demograficzne GUS też nie pozostawiają złudzeń. W 2050 roku udział osób starszych (65+) w całej populacji wyniesie 32,7 proc.

– Wydaje się, że współczesny świat nie do końca unosi problemy starzejącego się społeczeństwa. Nie ma chociażby gotowych odpowiedzi na to, jak zarządzać systemem emerytalnym w taki sposób, by wraz ze wzrostem liczby osób starszych, nie malała wysokość świadczeń emerytalnych. Trudno znaleźć odpowiedzi na pytanie jak zapewnić osobom starszym dostęp do opieki medycznej, zwłaszcza, że już teraz jest on mocno utrudniony, a pandemia nie ułatwia sytuacji. Kolejne pytania dotyczą rynku pracy. Z jednej strony istnieje mnóstwo programów aktywizujących osoby w wieku 50+ i zachęcających ich do podejmowania pracy. Z drugiej strony widać, że pracodawcy nie zawsze są gotowi, by zatrudnić takie osoby – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Tymczasem osoby starsze chcą się uczyć, szkolić, poszerzać wiedzę. Są efektywne, nadążają za światem cyfrowym, znają języki obce, po wielu latach pracy mają duże doświadczenie i wewnętrzny spokój, którego niejednokrotnie brakuje młodszym kandydatom. Takie osoby mogą być inspiracją dla młodszych pracowników. Coraz częściej mówi się, że dobry zespół, to zdywersyfikowany zespół, który tworzą ludzie w różnym wieku i z różnym doświadczeniem. Warto o tym pamiętać.

[1] Badanie opinii przeprowadzone przez Fundusz Hipoteczny DOM we wrześniu 2021 roku na próbie 1325 osób w wieku 65+.

[2] „Ageizm w Polsce – podsumowanie eksperymentalnego badania terenowego”, Polski Instytut Ekonomiczny

[3] Badanie opinii przeprowadzone przez Fundusz Hipoteczny DOM we wrześniu 2021 roku na próbie 1325 osób w wieku 65+.

[4] Tamże.

[5] Raport PARP. „Starzenie się społeczeństwa – wyzwanie dla rynku pracy, aktywizacja pracowników 50+. Szczegóły: https://rada.wib.org.pl/wp-content/uploads/2021/02/Starzenie_sie_spoleczenstw_aktywizacja-pracownikow-50.pdf