Polki mają mniej czasu na życie zawodowe

W niemal połowie domów panuje partnerski model łączenia życia zawodowego z domowym, w którym mężczyzna i kobieta dzielą się po równo obiema sferami. Co piąte gospodarstwo domowe przyjęło model mieszany, w którym mężczyzna więcej czasu spędza w pracy, a kobieta częściej zajmuje się domem. Z kolei w co 10. domu  zawodowo pracuje wyłącznie mężczyzna. Tylko 3 proc. Polaków wskazało na sytuację, w której kobieta ma więcej czasu na sprawy zawodowe. Socjologowie zwracają uwagę również na pozytywną zmianę pokoleniową. Dzisiaj mężczyźni częściej biorą na siebie część obowiązków domowych niż ich ojcowie, a kobiety mają więcej czasu na realizację zawodową niż ich matki.

Jak wynika z badania Grupy INCO, w 46 proc. domów realizowany jest partnerski model łączenia pracy i domu, w którym kobieta i mężczyzna poświęcają podobną ilość czasu na obie sfery życia. Co ciekawe, na tę opcję częściej wskazywali panowie (55 proc.) niż panie (38 proc.). W co piątym gospodarstwie domowym dominuje model mieszany męski, w którym mężczyzna więcej pracuje, a kobieta częściej zajmuje się domem. Tutaj to kobiety częściej zaznaczyły tę odpowiedź (26 proc. vs. 15 proc. wśród mężczyzn). Co dziesiąty respondent zadeklarował tradycyjny, stereotypowy, podział ról, w którym tylko mężczyzna pracuje zawodowo, a kobieta w domu. Tylko 3 proc. Polaków wskazało na modele, w ramach których kobieta więcej czasu spędza w pracy, a mężczyzna zajmuje się przede wszystkim domem.

– Wyniki badania Grupy INCO wskazują na zmianę pokoleniową. Dzisiaj kobiety i mężczyźni częściej dzielą się obowiązkami domowymi niż ich rodzice. Jednak odczucia kobiet i mężczyzn dotyczące wspólnego wykonywania obowiązków różnią się od siebie. Mężczyźni częściej uważają, że obowiązki pełnią wspólnie. A kobiety częściej uznają, że to one są głównie za nie odpowiedzialne. Ma to kilka przyczyn. Po pierwsze, zaangażowanie mężczyzn w obowiązki domowe jest często postrzegane jako pomoc, a nie obowiązek. Mężczyźni są dumni z tego, że pomagają w domu, ale jednocześnie mają możliwość wyboru tych obowiązków, które bardziej lubią, a także wycofania się z nich. Kobiety częściej niż mężczyźni nie mają szansy ucieczki od tych obowiązków, bo one są na stałe do nich przypisane. Po drugie, kobiety pełnią rolę menedżerek codziennego życia. Oznacza to, że są one mentalnie obciążone odpowiedzialnością za to, żeby wszystkie domowe zadania zostały wykonane i lepiej wiedzą, co realnie jest do zrobienia. Po trzecie, zarówno kobiety, jak i mężczyźni porównują się do swoich rodziców, którzy funkcjonowali w tradycyjnym modelu. Mężczyźni pod tym względem nie mają najlepszych wzorców, więc każde, nawet okazjonalne, zaangażowanie w prace domowe stawia ich w dobrym świetle – mówi dr hab. Katarzyna Suwada, adiunktka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Warto jednak zwrócić uwagę, że w młodszych kategoriach wiekowych modele mieszany męski i tradycyjny zyskują na sile. Wśród osób w wieku 18-24 lata, 25-34 lata i 35-44 lata odpowiednio 54 proc., 45 proc. i 38 proc. wskazało łącznie na te modele. Wśród starszych respondentów  większą aktywność zawodową mężczyzn podkreśliło mniej osób – 30 proc. w grupie 45-54 lata oraz 23 proc. w grupie wiekowej 55+. Może to być związane z inną częścią życia Polaków, czyli z powiększeniem rodziny, kiedy to na kobiecie spoczywa więcej obowiązków związanych z opieką nad potomstwem. Potwierdzają to dane GUS, z których wynika, że mężczyźni przeznaczają więcej czasu na pracę zawodową niż kobiety. Średnia wynosi 37,1 godzin wśród matek z najmłodszym dzieckiem w wieku 1-9 lat i 42,3 godziny wśród ojców dzieci w tym samym wieku.

Im młodszy, tym ma mniej czasu na hobby

Z badania Pracuj.pl wynika, że zdecydowana większość Polaków, bo aż 87 proc., posiada hobby. Najczęściej wskazywanymi są czytanie, podróże i sport. A ten obszar funkcjonowania Polaków od kilku lat nabrał szczególnego znaczenia, co potwierdza raport enel-med „Łączy nas zdrowie”. Respondenci, którymi byli pracownicy w wieku 18-64 lata, na pytanie „Co robisz, aby polepszyć swoje samopoczucie” najczęściej (50% odpowiedzi) wskazali na realizację swoich pasji.

– Jak wskazuje nasz raport, w niemal połowie domów mężczyźni i kobiety przeznaczają mniej więcej tyle samo czasu tygodniowo na realizację swoich zainteresowań. W co szóstym to panowie częściej znajdują czas na odpoczynek od obowiązków domowych i uprawianie ulubionej dyscypliny sportowej lub inny rodzaj pasji. W co dziewiątym domu na taki „luksus” częściej może pozwolić sobie kobieta – wyjaśnia Agnieszka Augustyniak, Dyrektor Marketingu i Rozwoju Produktowego, Grupa INCO S.A.

Niepokojący jest fakt, że aż 12 proc. respondentów nie ma w ogóle czasu na swoje hobby. Tym bardziej, że ta grupa osób jest zdecydowanie bardziej liczna wśród najmłodszych respondentów. Spośród osób od 18. do 44. roku życia około jedna piąta nie ma chwili na zajęcie się swoimi pasjami, a u osób po 45. roku życia ten odsetek spada do 7 proc.

METODOLOGIA BADANIA

Badanie do raportu Grupa INCO „Czy obowiązki domowe mają płeć? Jak Polki i Polacy dzielą się zajmowaniem domem” zostało przeprowadzone na panelu Ariadna na reprezentatywnej ogólnopolskiej próbie liczącej N=613 respondentów, którzy pozostają w związkach (formalnych bądź nieformalnych) i wspólnie zamieszkują z partnerem. Kwoty zostały dobrane wg reprezentacji w badanej populacji osób dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 19 – 22 lutego 2024. Metoda: CAWI.