Środowisko regenerujące – nowy standard przestrzeni publicznej OECD

Środowisko regenerujące – OECD określiło standard miejsca odprężenia, odmłodzenia i redukcji stresu

Krótsze dni, niższe temperatury i brak słońca powodują, że zaczynamy mocniej tęsknić za słońcem i letnią energią. Nie wszyscy mamy możliwość organizacji choćby krótkich wypadów do ciepłych krajów, warto zatem poszukać rozwiązań, które jesienią i zimą pozytywnie wpłyną na nasze samopoczucie i przywrócą dobrą energię.

Wyniki badań przeprowadzonych w 2021 roku przez OECD pokazują jak wielkie znaczenie dla człowieka ma zapewnienie w miastach przestrzeni korzystnie wpływających na samopoczucie oraz pobudzających interakcje międzyludzkie. Z badań wynika, że jedną z możliwości wspierania przez nasze miasta zdrowia psychicznego i dobrostanu społecznego jest realizacja polityki ulic regeneracyjnych. Ten stosunkowo nowy termin określa ulice i przestrzenie miejskie, które wspierają społeczny dobrostan, wpływają na zdrowie psychiczne i pobudzają interakcje społeczne. Niezobowiązujące rozmowy z nieznajomymi w kolejce do sklepu spożywczego lub zwykłe, codzienne pogawędki z lokalnym baristą w kawiarni przyczyniają się do dobrego samopoczucia i większego zadowolenia z życia. Potwierdziły to również badania przeprowadzone przez takich socjologów miejskich jak Jane Jacobs, William Whyte, oraz urbanistów, takich jak Kevin Lynch i Jan Gehl, wg których ulice i przestrzenie miejskie, pozytywnie oddziałujące na społeczny dobrostan wyróżniają się następującymi cechami:

• Zapewniona jest mieszanka zróżnicowanych w swoim poziomie form zamieszkania, miejsc pracy, sklepów, kawiarni i restauracji, które przyciągają ludzi o każdej porze dnia
• Projektowane są gęstsze, lepiej połączone sieci uliczne obejmujące szerokie chodniki, ograniczające dostęp dla pojazdów w celu zwiększenia bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów oraz integrujące rynki, parki kieszonkowe i zewnętrzne przestrzenie społeczne (ławki i stoły piknikowe) i projekty małych bloków,
• Projektowane są uliczne drzewa, które poprawiają estetykę, filtrują powietrze i zanieczyszczenia hałasem, zmniejszają stres cieplny, a równocześnie zmniejszają częstość występowania depresji i stresu,
• W ciągach ulic projektowane są „fascynujące” i intrygujące fasady witryn sklepowych oraz inne elementy estetyzacji, które pobudzają ciekawość i zachwyt (takie jak sztuka publiczna, zielone ściany, malowidła ścienne),
• Zapewniona jest czytelność komunikacyjna z jasno zdefiniowanymi skrzyżowaniami i węzłami integracyjnymi oraz punktami orientacyjnymi, które ułatwiają odnajdywanie się w przestrzeni, łatwe odnajdywanie drogi,
• Obiekty komunalne takie jak biblioteki, ogrody społeczne, lokalne kluby (polityka „otwartych drzwi”).

Zrealizowany przez OECD projekt Naprawiane miasta: Planowanie przestrzenne dla zdrowia psychicznego i dobrostanu człowieka z 2021 r. pokazuje dowody na ważne związki między wieloma z powyższych atrybutów ulic a zmniejszonym ryzykiem depresji i stresu oraz zwiększoną serdecznością, przynależnością i altruizmem, nawet wśród nieznajomych.  Projekt zrealizowany na zlecenie OECD badał w jaki projektowanie miast i ulic może wspierać budowanie społecznych więzi i wpływać na dobre samopoczucie człowieka. Mamy nadzieję, że urbanistyka regeneracyjna nie tylko poprawi indywidualne zdrowie psychiczne i dobrostan społeczny, ale także podniesie zbiorową świadomość w zakresie empatii i zaufania – tak istotne w czasie, gdy po pandemii świat przyzwyczaja się do poczucia niepewności zdrowia publicznego, wyzwań w zakresie równości, ekonomii, i klimatu oraz polaryzacji politycznej – piszą w komentarzu do badań ich autorki: Jenny Roe i Layla McCay[1].

Trójmiasto ma wiele do zaoferowania

Analizami środowisk regenerujących w Polsce zajmują się naukowcy z Zakładu Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Dr hab., prof. GUM-ed Łukasz Balwicki tak opisuje obszar swoich badań: Postępująca urbanizacja i negatywne wpływy nieprzemyślanych projektów architektonicznych skłaniają wielu naukowców do badania ich wpływu na zdrowie człowieka oraz tworzenia koncepcji mogących odwrócić te skutki. Kontakt z naturą wpisuje się w ideę zielonych miast i jest jednym z elementów, które są badane w ramach koncepcji środowisk regenerujących. O prospołecznej i prozdrowotnej funkcji architektury i urbanistyki w Polsce wciąż zbyt mało się mówi. Tym bardziej, gdy w okresach jesienno-zimowych tak bardzo łakniemy każdej chwili w słońcu i poszukujemy miejsc, które mogą sprawić, że chociaż na chwilę poczujemy uderzenie pozytywnej energii, którą tak cenimy wiosną i latem. I oczywiście miejsc, które pozwolą pobudzenie interakcji społecznych opisywanych w analizach OECD. Dr hab. Łukasz Balwicki, jako jedno z miejsc doskonale wpisujących się w wyniki badań z 2020 roku wymienia przygotowany w Olivia Centre ogólnodostępny ogród Olivia Garden. W opinii naukowca miejsce to, korzystnie wpływa na dobrostan człowieka i idealnie sprawdza się jako przestrzeń pobudzenia i budowania dobrych relacji między ludźmi niezależnie od pogody przez 365 dni w roku. Jak zauważa dr hab. Łukasz Balwicki Olivia Garden realizuje w praktyce koncepcję środowiska regenerującego, czyli miejsc, które odmładzają, redukują stres emocjonalny i psychofizjologiczny, odbudowują wyczerpane zasoby uwagi. Takie miejsca są bardzo potrzebne w przestrzeni miejskiej czy biurowej, gdyż pozytywnie wpływają na zdrowie psychiczne. Pozwalają oderwać się od codziennej rutyny, sprzyjają kontemplacji i odpoczynkowi. Tym samym wpływają pozytywnie na zdolności do podejmowania codziennych wyzwań związanych z pracą zawodową. Sprzyjają także dobrym relacjom społecznym tworząc przestrzeń do spotkań.

Zdobywca European Property Awards, CIJ Awards w zakresie interior design ogród to prawdziwa oaza natury wypełniona tysiącami majestatycznych roślin, sprowadzonych z 5 kontynentów, dobranych i zaaranżowanych w sposób, który również w opinii naukowców sprzyja dobremu poczuciu gości. Olivia Garden została wyposażona w specjalne oświetlenie adaptacyjne, które nie tylko zapewnia doskonałe warunki do wzrostu roślin niezależnie od pogody panującej poza ogrodem, ale również korzystnie wpływa na człowieka, zapewniając fototerapię w okresie, gdy tak brakuje słońca. Ogród zimowy został zaprojektowany w sposób, który zapewnia bardzo różnorodne możliwości spędzania czasu – od spotkań towarzyskich przy doskonałej egzotycznej kuchni, po pracę i spotkania integracyjne w czasie tygodnia pracy. Na antresoli o powierzchni ponad 100 m2 wydzielone zostały strefy deep work - specjalne przestrzenie, sprzyjające koncentracji i skupieniu, co w otoczeniu roślin, światła i dźwięków natury bardzo korzystnie wpływa na człowieka i efekty jego pracy. Stoliki i miejsca wypoczynku zostały tak rozplanowane na obszarze całego ogrodu, że zapewnią zarówno kameralną atmosferę i spokój, jak i miejsca do wieloosobowych rodzinnych spotkań. 

Olivia Garden to także uwielbiany przez pasjonatów fotografii instaspot – przestrzeń, gdzie można wykonać pięknie prezentujące się fotografie, ale również przez cały rok szkolić swoje umiejętności uwieczniania natury w obiektywie profesjonalnego aparatu bądź telefonu komórkowego i dzielić się efektami sesji w mediach społecznościowych.