Mówi: | Andrzej Szczęśniak |
Funkcja: | ekspert rynku energetycznego |
A. Szczęśniak: polski rynek gazu rynkiem spekulacji
Handel gazem jest już możliwy na giełdzie. Wczoraj doszło już do pierwszej transakcji. Jednak zdaniem Andrzeja Szczęśniaka, eksperta ds. paliw, do prawdziwego rynku jeszcze daleka droga. Polski model liberalizacji może bowiem doprowadzić do spekulacji surowcem. Nie należy więc wprowadzać tzw. obliga giełdowego na poziomie 30 proc., jak postulują posłowie PO, ponieważ to leży w interesie finansistów, a nie przedsiębiorców kupujących gaz.
– Jest to rynek graczy finansowych, a nie towarowych. I to jest problem – mówi o uruchomionej w czwartek giełdzie gazu Andrzej Szczęśniak. – Jeżeli każdy dostawca i każdy odbiorca po zarejestrowaniu się będzie mógł uczestniczyć w tym rynku odbioru i dostaw gazu, i grać na giełdzie, to będzie to rynek naprawdę towarowy, a nie pośredników finansowych, jaki jest dzisiaj.
Wczoraj, podczas inauguracji giełdy gazu, doszło do pierwszej transakcji. Jej wartość wyniosła 116,57 MWh – poinformował Ireneusz Łazor, prezes Towarowej Giełdy Energii.
Nie wiadomo jednak, kto jest odbiorcą paliwa, ponieważ obecnie zawieranie i rozliczanie transakcji giełdowych możliwe jest wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich, będących członkami Towarowej Giełdy Energii oraz członkami Giełdowej Izby Rozrachunkowej, prowadzonej przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych (IRGiT). Pierwszymi domami maklerskimi, które podpisały stosowne umowy umożliwiające im działanie na rynku gazu są: Dom Maklerski BOŚ, Noble Securities oraz Trigon Dom Maklerski.
– Polska giełda gazu jest miejscem dla graczy finansowych, a nie graczy realnych – wyjaśnia w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria Andrzej Szczęśniak. – A powinna być otwarta dla tych realnych, którzy mogą między sobą według reguł gry wyceniać gaz. Ponieważ funkcją giełdy jest wycena gazu, a nie zmuszenie do obrotu całym surowcem. W Polsce zaczynamy od tej drugiej strony, od finansowej. To nie jest dobry model, bo prowadzi do bardzo poważnych napięć na rynku, np. bardzo dużej wahliwości cen, kiedy gracze finansowi dominują taki obrót.
Należałoby zatem zmienić przepisy, bo dzisiejsze powodują, że tylko uprawnione podmioty obrotu finansowego mogą uczestniczyć w tej grze rynkowej.
– Rynki finansowe to jest czysta spekulacja. Problem jest taki, czy ona doprowadza do właściwych celów. Czyli znalezienia równowagi cen między popytem a podażą. Często przy nadmiarze graczy finansowych i instrumentów pochodnych dochodzi do zjawiska, kiedy wycenia towar nie popyt i podaż realnego towaru, ale napływ albo odpływ inwestorów finansowych – wyjaśnia ekspert.
Tak się dzieje np. na rynku ropy, gdzie jedyna korelacja między zmianami cen a innymi czynnikami to współzależność właśnie z napływem albo odpływem inwestycji finansowych. To wszystko sprawia, że – w ocenie Andrzeja Szczęśniaka – nie należy zwiększać poziomu obliga giełdowego (ilości gazu, którą przedsiębiorstwo handlujące nim hurtowo ma obowiązek sprzedawać przez giełdę) do 30 proc. Tyle zostało zapisane w projekcie nowelizacji Prawa energetycznego, nad którym trwają prace w parlamencie. Z kolei prezes Urzędu Regulacji Energetyki postuluje, by był to poziom 70 proc.
– Nie wydaje się to rozsądne o tyle, że wszystkie rynki, na których takie operacje są dokonywane, grają na pewnych ułamkowych procentach obrotu. Natomiast zmuszenie przy pomocy prawa do znaczących obrotów gazem na giełdzie powoduje tylko, że pośrednicy, biura maklerskie, będą miały więcej obrotów i zysków – mówi Szczęśniak. – Plany 30 proc. czy 70 proc. są wyjątkowo ambitne, ale nienastawione na rynki i odbiorców, tylko na graczy finansowych, którzy zdobywają w ten sposób pole do inwestycji finansowych, a nie realnych.
Czytaj także
- 2024-04-16: Rekordowe notowania złota. Ryzyko eskalacji konfliktu na Bliskim Wschodzie będzie napędzać dalsze wzrosty
- 2024-04-03: Wielu Polaków od bankructwa po utracie pracy dzieli jedna pensja. 61 proc. uważa, że wydarzenia ostatniego roku powinny skłonić ich do regularnego oszczędzania
- 2024-04-08: GPW szuka możliwości przyciągnięcia zarówno nowych inwestorów, jak i spółek. Liczy na przełamanie stagnacji w debiutach
- 2024-04-09: Integracja energetyki i ciepłownictwa w Polsce może przynieść 4 mld euro oszczędności. Emisja CO2 w tych sektorach może spaść o 57 proc.
- 2024-03-13: Niski poziom wiedzy finansowej powstrzymuje Polaków przed inwestowaniem na giełdzie. Ruszają zapisy na bezpłatne szkolenia dla tysiąca chętnych
- 2024-02-13: Sprzedaż surowców energetycznych wciąż finansuje rosyjską machinę wojenną. Eksport trafia głównie do Chin, Indii i Turcji
- 2023-11-15: GPW wiąże duże nadzieje z nowymi liniami spoza rynku finansowego. Do końca roku będzie gotowa platforma obsługująca usługi logistyczne i spedycyjne
- 2023-10-10: Europejskim indeksom nie sprzyjają polityka gospodarcza i koniunktura. Firmy coraz mniej chętnie sięgają po źródła finansowania na rynek publiczny
- 2023-06-01: Polska spółka pracuje nad testem wykrywającym wcześnie raka trzustki z próbki moczu. Przełomowa technologia wchodzi w zaawansowany etap badań
- 2023-04-24: Andrzej Pągowski: Nasze społeczeństwo myśli o osobie po siedemdziesiątce jak o emerycie i nie wiadomo, czy wolno jej w ogóle żyć i uprawiać zawód. Ale w sztuce to nie ma znaczenia
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Konsument
T-Mobile startuje w Polsce z nowym konceptem. Pozwoli klientom przetestować i doświadczyć najnowocześniejszych technologii
T-Mobile już od kilku lat realizuje strategię, która mocno skupia się na innowacjach i doświadczeniach klienta związanych z nowymi technologiami. Połączeniem obu tych elementów jest Magenta Experience Center – nowoczesny koncept, który ma zapewnić klientom możliwość samodzielnego przetestowania najnowszych technologii. Format, z sukcesem działający już na innych rynkach zachodnioeuropejskich, właśnie zadebiutował w Warszawie. Będą z niego mogli korzystać zarówno klienci indywidualni, jak i biznesowi.
Problemy społeczne
W Polsce brakuje dostępnych cenowo mieszkań. Eksperci mówią o kryzysie mieszkaniowym
– Większość osób – nawet ze średnimi, wcale nie najgorszymi dochodami – ma problem, żeby zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe, ale też z tym, żeby po zaspokojeniu tych potrzeb, po opłaceniu wszystkich rachunków i opłat związanych z mieszkaniem, mieć jeszcze środki na godne życie – mówi Aleksandra Krugły z Fundacji Habitat for Humanity Poland. Jak wskazuje, problem stanowi nie tylko wysoki współczynnik przeciążenia kosztami mieszkaniowymi, ale i tzw. luka czynszowa, w której mieści się ponad 1/3 społeczeństwa. Tych problemów nie rozwiąże jednak samo zwiększanie liczby nowych lokali. Potrzebne są również rozwiązania, które umożliwią zaangażowanie sektora prywatnego w zwiększenie podaży dostępnych cenowo mieszkań na wynajem.
Konsument
Od 28 kwietnia Polacy żyją na ekologiczny kredyt. Zmiana zachowań konsumentów może odwrócić negatywny trend
Dzień Długu Ekologicznego, czyli data, do której zużyliśmy wszystkie zasoby, jakie w ciągu roku może zapewnić Ziemia, w tym roku w Polsce przypada 28 kwietnia, kilka dni wcześniej niż rok temu. Coroczne przyspieszenie tego terminu to sygnał, że czerpiemy bez umiaru z naturalnych systemów, nie dając im czasu na odbudowę. – Polskie społeczeństwo staje się coraz bardziej konsumpcyjne, kupujemy i wyrzucamy coraz więcej. Ale też nie mamy tak naprawdę efektywnego narzędzia, żeby temu zapobiec – ocenia Filip Piotrowski, ekspert ds. gospodarki obiegu zamkniętego z UNEP/GRID-Warszawa.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.