Mówi: | Andrzej Szczęśniak |
Funkcja: | ekspert rynku energetycznego |
A. Szczęśniak: polski rynek gazu rynkiem spekulacji
Handel gazem jest już możliwy na giełdzie. Wczoraj doszło już do pierwszej transakcji. Jednak zdaniem Andrzeja Szczęśniaka, eksperta ds. paliw, do prawdziwego rynku jeszcze daleka droga. Polski model liberalizacji może bowiem doprowadzić do spekulacji surowcem. Nie należy więc wprowadzać tzw. obliga giełdowego na poziomie 30 proc., jak postulują posłowie PO, ponieważ to leży w interesie finansistów, a nie przedsiębiorców kupujących gaz.
– Jest to rynek graczy finansowych, a nie towarowych. I to jest problem – mówi o uruchomionej w czwartek giełdzie gazu Andrzej Szczęśniak. – Jeżeli każdy dostawca i każdy odbiorca po zarejestrowaniu się będzie mógł uczestniczyć w tym rynku odbioru i dostaw gazu, i grać na giełdzie, to będzie to rynek naprawdę towarowy, a nie pośredników finansowych, jaki jest dzisiaj.
Wczoraj, podczas inauguracji giełdy gazu, doszło do pierwszej transakcji. Jej wartość wyniosła 116,57 MWh – poinformował Ireneusz Łazor, prezes Towarowej Giełdy Energii.
Nie wiadomo jednak, kto jest odbiorcą paliwa, ponieważ obecnie zawieranie i rozliczanie transakcji giełdowych możliwe jest wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich, będących członkami Towarowej Giełdy Energii oraz członkami Giełdowej Izby Rozrachunkowej, prowadzonej przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych (IRGiT). Pierwszymi domami maklerskimi, które podpisały stosowne umowy umożliwiające im działanie na rynku gazu są: Dom Maklerski BOŚ, Noble Securities oraz Trigon Dom Maklerski.
– Polska giełda gazu jest miejscem dla graczy finansowych, a nie graczy realnych – wyjaśnia w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria Andrzej Szczęśniak. – A powinna być otwarta dla tych realnych, którzy mogą między sobą według reguł gry wyceniać gaz. Ponieważ funkcją giełdy jest wycena gazu, a nie zmuszenie do obrotu całym surowcem. W Polsce zaczynamy od tej drugiej strony, od finansowej. To nie jest dobry model, bo prowadzi do bardzo poważnych napięć na rynku, np. bardzo dużej wahliwości cen, kiedy gracze finansowi dominują taki obrót.
Należałoby zatem zmienić przepisy, bo dzisiejsze powodują, że tylko uprawnione podmioty obrotu finansowego mogą uczestniczyć w tej grze rynkowej.
– Rynki finansowe to jest czysta spekulacja. Problem jest taki, czy ona doprowadza do właściwych celów. Czyli znalezienia równowagi cen między popytem a podażą. Często przy nadmiarze graczy finansowych i instrumentów pochodnych dochodzi do zjawiska, kiedy wycenia towar nie popyt i podaż realnego towaru, ale napływ albo odpływ inwestorów finansowych – wyjaśnia ekspert.
Tak się dzieje np. na rynku ropy, gdzie jedyna korelacja między zmianami cen a innymi czynnikami to współzależność właśnie z napływem albo odpływem inwestycji finansowych. To wszystko sprawia, że – w ocenie Andrzeja Szczęśniaka – nie należy zwiększać poziomu obliga giełdowego (ilości gazu, którą przedsiębiorstwo handlujące nim hurtowo ma obowiązek sprzedawać przez giełdę) do 30 proc. Tyle zostało zapisane w projekcie nowelizacji Prawa energetycznego, nad którym trwają prace w parlamencie. Z kolei prezes Urzędu Regulacji Energetyki postuluje, by był to poziom 70 proc.
– Nie wydaje się to rozsądne o tyle, że wszystkie rynki, na których takie operacje są dokonywane, grają na pewnych ułamkowych procentach obrotu. Natomiast zmuszenie przy pomocy prawa do znaczących obrotów gazem na giełdzie powoduje tylko, że pośrednicy, biura maklerskie, będą miały więcej obrotów i zysków – mówi Szczęśniak. – Plany 30 proc. czy 70 proc. są wyjątkowo ambitne, ale nienastawione na rynki i odbiorców, tylko na graczy finansowych, którzy zdobywają w ten sposób pole do inwestycji finansowych, a nie realnych.
Czytaj także
- 2024-08-01: Polska marnuje potencjał bycia europejskim liderem w produkcji biometanu. Jak dotąd nie działa żadna taka instalacja
- 2024-05-10: Komisarz UE ds. energii: Możemy i powinniśmy ograniczyć Rosji dostęp do finansowania i technologii w obszarze LNG
- 2024-04-16: Rekordowe notowania złota. Ryzyko eskalacji konfliktu na Bliskim Wschodzie będzie napędzać dalsze wzrosty
- 2024-04-03: Wielu Polaków od bankructwa po utracie pracy dzieli jedna pensja. 61 proc. uważa, że wydarzenia ostatniego roku powinny skłonić ich do regularnego oszczędzania
- 2024-04-08: GPW szuka możliwości przyciągnięcia zarówno nowych inwestorów, jak i spółek. Liczy na przełamanie stagnacji w debiutach
- 2024-04-09: Integracja energetyki i ciepłownictwa w Polsce może przynieść 4 mld euro oszczędności. Emisja CO2 w tych sektorach może spaść o 57 proc.
- 2024-03-13: Niski poziom wiedzy finansowej powstrzymuje Polaków przed inwestowaniem na giełdzie. Ruszają zapisy na bezpłatne szkolenia dla tysiąca chętnych
- 2024-02-13: Sprzedaż surowców energetycznych wciąż finansuje rosyjską machinę wojenną. Eksport trafia głównie do Chin, Indii i Turcji
- 2023-11-15: GPW wiąże duże nadzieje z nowymi liniami spoza rynku finansowego. Do końca roku będzie gotowa platforma obsługująca usługi logistyczne i spedycyjne
- 2023-10-10: Europejskim indeksom nie sprzyjają polityka gospodarcza i koniunktura. Firmy coraz mniej chętnie sięgają po źródła finansowania na rynek publiczny
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Bankowość

Europejski Bank Centralny ma być lepiej przygotowany na przyszłe szoki inflacyjne. Walka o stabilność cen powinna być głównym celem
Parlament Europejski przyjął na plenarnym posiedzeniu zalecenia dla Europejskiego Banku Centralnego po przeprowadzonej debacie na temat jego priorytetów i działań z przewodniczącą Christine Lagarde. Zdaniem europosła PiS Bogdana Rzońcy, który uczestniczył w debacie, zduszenie inflacji przez EBC jest sukcesem, ale wciąż poważnym wyzwaniem. Jak podkreśla, w kwestii obniżek stóp procentowych bank powinien uwzględniać interesy wszystkich przedsiębiorców działających w strefie euro, także tych rozliczających się w innych walutach. Istotne jest również zachowanie neutralności ideologicznej, np. w aspektach ekologicznych, oraz kontrola nad wydatkami na ten cel.
Farmacja
Polska z wydatkami na zdrowie zbliża się do średniej krajów OECD. Wyzwaniem jest efektywne wykorzystywanie tych funduszy

Eksperci OECD pozytywnie oceniają postępy w postaci rosnących wydatków ze środków publicznych na zdrowie, wskazują jednak na szereg wyzwań związanych z efektywnym wykorzystywaniem tych funduszy. Wśród nich jest zbyt duży nacisk na medycynę naprawczą przy znikomych nakładach na profilaktykę oraz nadpodaż łóżek szpitalnych, które można by zagospodarować w budowaniu nowej strategii w opiece długoterminowej. W tym obszarze OECD wskazuje na potrzebę zbudowania długofalowej strategii, które pomoże odpowiedzieć na dynamicznie rosnące potrzeby starzejącej się ludności. Dotyczy to także budowania kadr dla sektora.
Edukacja
Młodzi naukowcy przez niskie płace odchodzą z uczelni. To duże zagrożenie dla rozwoju polskiej gospodarki i technologii

Ośrodki naukowo-badawcze w Polsce cierpią na niedobór kadry. Wynika to przede wszystkim z niedofinansowania branży, która w obliczu kryzysu demograficznego musi rywalizować z sektorem przemysłowym o najzdolniejsze umysły. Choć sektor nauki oferuje możliwość samorealizacji i rozwijania pasji, dla młodych ludzi istotne znaczenie ma również aspekt ekonomiczny, a w tym względzie świat nauki nie może się mierzyć z konkurencją ze strony firm i korporacji. Rozgoryczenie młodych naukowców pogłębia fakt szybkiego wzrostu płacy minimalnej, która goni ich zarobki.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.