Krajowy sektor finansowy otwarty na innowacje. To zachęca zagraniczne banki do inwestowania na polskim rynku

Polska jest dużym, chłonnym i otwartym na nowinki rynkiem, a polski sektor bankowy ma stabilną pozycję – ocenia Tomasz Rzeski, wiceprezes Inbanku. Wywodzący się z estońskiego sektora fintech Inbank zadebiutował w Polsce w marcu i jako pierwszy wprowadził wideoweryfikację klientów na czacie i elektroniczny podpis w chmurze. Innowacje są obecnie priorytetem branży finansowej, uznawanej za lidera cyfryzacji w Europie. Polska wciąż ma jednak bardzo dużo do zrobienia w zakresie digitalizacji usług finansowych. 

– Na rynku consumer finance wygrywa ten, kto najszybciej i najskuteczniej podejmie twierdzącą decyzję kredytową i przedstawi ofertę kredytu – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Tomasz Rzeski, zastępca dyrektora oddziału Inbank w Polsce.

Estoński bank internetowy – który na rodzimym rynku ma 25-procentowy udział w sprzedaży kredytów ratalnych i 20-procentowy udział w kredytach gotówkowych – zadebiutował w Polsce w drugiej połowie marca. Bank wywodzi się z estońskiej spółki fintech, uznawanej za jedną z najbardziej innowacyjnych branż europejskiej gospodarki. Działa również na rynkach w Niemczech, na Łowie i w Austrii.

Wicedyrektor Inbanku zaznacza, że decyzja o debiucie w Polsce była podyktowana tym, że jest to duży, chłonny i otwarty na technologiczne innowacje rynek. Według KNF w ubiegłym roku sytuacja polskiego sektora bankowego pozostawała stabilna. Pozytywny obraz pokazują również statystyki: ponad 14 mln Polaków aktywnie korzysta z bankowości internetowej, a około 5 mln ma zainstalowaną w smartfonie aplikację swojego banku. Firma doradcza PwC podaje, że z bankowości mobilnej korzysta już 61 proc. posiadaczy telefonów komórkowych (najwyższy wynik w UE). Stale rośnie też liczba osób korzystających z oferty firm pożyczkowych, podobnie jak poziom zadłużenia w kredytach konsumpcyjnych (według BIK na koniec 2016 roku przekroczył 140 mld zł).

– Na tle Estonii polski sektor finansowy wygląda bardzo korzystnie. Po pierwsze, jest to rynek 38 mln konsumentów. Po drugie, mamy jedną z najwyższych dynamik, jeśli chodzi o wzrost wartości rynku consumer finance w Europie. Po trzecie, jesteśmy rynkiem, który szybko chłonie innowacje technologiczne. Czyli jesteśmy idealnym ekosystemem dla banku internetowego, jakim jest Inbank – tłumaczy Tomasz Rzeski.

InBank wywodzi się z Estonii, uznawanej za jedno z najbardziej innowacyjnych i zdigitalizowanych państw świata. W ubiegłorocznym raporcie Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) niewielki, liczący 1,3 mln mieszkańców kraj został zaliczony do czołówki najbardziej innowacyjnych gospodarek  w Europie. Estonia ma rozwinięty system wsparcia dla start-upów, a wiele tamtejszych mikroprzedsiębiorstw przekształciło się w duże firmy, które operują globalnie (z Estonii wywodzi się m.in. Skype).

Innowacje sprawdzone na rodzimym rynku Inbank wdrożył również w Polsce. Jako pierwszy wprowadził metodę wideoweryfikacji klientów za pośrednictwem internetowego czatu. Specjalne algorytmy porównują zdjęcie z dowodu osobistego z obrazem na ekranie komputera, a cały proces weryfikacji trwa kilka minut. Konsument nie musi przedstawiać skanu swojego dowodu, składać wizyty w oddziale ani robić przelewu weryfikacyjnego. Potrzebuje jedynie komputera z dostępem do sieci, wyposażonego w kamerę i mikrofon.

Drugą innowacyjną technologią jest technologia SimplySign – podpis elektroniczny w chmurze, który InBank wykorzystuje do ochrony transakcji dokonywanych online. Dokumenty i umowy są podpisywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, w pełni uznawanym w prawodawstwie Unii Europejskiej. Dzięki współpracy z Asseco usługa jest zintegrowana z systemem elektronicznym banku.

Kierownictwo InBanku spodziewa się, że takie rozwiązania lada moment wdrożą również inne instytucje finansowe i banki. Wicedyrektor polskiego oddziału podkreśla też, że w porównaniu z estońskim rynkiem w Polsce nadal jest dużo do zrobienia w zakresie cyfryzacji usług administracyjnych i finansowych.

– Pierwszy element to badanie zdolności i wiarygodności kredytowej. Porównując nasze uwarunkowania do rynku estońskiego, mamy pewne obszary, które wymagają poprawy. W Estonii rynek informacji publicznej jest jawny. Przykładowo, odpowiednik polskiego ZUS-u udostępnia swoje bazy bankom, żeby mogły odpytywać o stabilność i źródło dochodu klienta. U nas badanie zdolności jest cały czas robione papierem i stemplem, czyli na podstawie zaświadczeń wystawianych przez pracodawców. Temat weryfikacji tożsamości klienta w Estonii też wygląda dużo lepiej. Jest powszechny program rezydencji, dowodu elektronicznego i dowodu mobilnego. U nas są to na razie hasła i projekty – mówi Tomasz Rzeski.

W Estonii podpisywanie dokumentów urzędowych i składanie deklaracji podatkowych odbywa się online. Podobnie jak składanie podania o rezydenturę i zakładanie działalności gospodarczej, co jest możliwe nawet zza granicy, za pośrednictwem e-systemów. Z tych danych mogą korzystać instytucje finansowe, które na ich podstawie potwierdzają tożsamości klienta i wyliczają jego zdolność kredytową. W Polsce ten proces cięgle wymaga wizyty w placówce stacjonarnej i papierowego zaświadczenia o zarobkach od pracodawcy.

– Klient chce mieć szybko, tanio i wygodnie. Przed startem biznesu robiliśmy badanie konsumenckie, w którym zapytaliśmy Polaków: z jakimi trudnościami spotykają się przy wnioskowaniu o kredyt? Dwa najczęściej wskazywane elementy to długie i niezrozumiałe procedury kredytowe oraz konieczność wizyty w oddziale. Mamy do czynienia z erą e-konsumenta, który chce tu i teraz – mówi Tomasz Rzeski.

Z raportu „Postawy Polaków wobec obrotu bezgotówkowego”, który opublikował w lutym NBP, wynika, że Polacy preferują usługi bankowe dostępne za pośrednictwem kanałów cyfrowych. Aż 92 proc. korzysta z bankowości internetowej, podczas gdy tylko 8 proc. wybiera wizytę w tradycyjnych oddziałach.

Potrzeby konsumentów dostrzegają polskie banki. Już teraz uznawane za jedne z najbardziej innowacyjnych w Europie. Globalna firma doradcza Deloitte podaje, że polski sektor bankowy jest  wśród liderów cyfryzacji w Europie Środkowej. Polskie banki wdrożyły zaawansowane narzędzia i metody zdobywania nowych klientów za pośrednictwem internetu i aplikacji mobilnych (w czołówce najlepiej zdigitalizowanych Deloitte wymienił ING Bank Śląski, mBank i Millenium). Dzięki innowacjom banki chcą konkurować z coraz szybciej rosnącym sektorem fintech.

PwC prognozuje, że tradycyjne instytucje finansowe mogą stracić nawet 20 proc. rynku na rzecz innowacyjnych start-upów z sektora finansowego. Blisko dwie trzecie (57 proc.) klientów deklaruje, że są skłonni zastąpić bankowego doradcę rozwiązaniem technologicznym.