Mówi: | dr Tadeusz Białek |
Funkcja: | prezes |
Firma: | Związek Banków Polskich |
Banki mogą nie być w stanie sfinansować wielkich inwestycji w gospodarce. Sektor apeluje o zmiany w formule opodatkowania
Polska ma jedną z największych gospodarek w UE, ale jej sektor bankowy jest nieproporcjonalnie mały i w słabnącej kondycji, na co wskazuje m.in. malejąca relacja jego aktywów w stosunku do PKB. Banki w Polsce są też dużo bardziej niż w innych krajach UE obciążone fiskalnie – wskazuje ZBP. To utrudnia im budowanie kapitału, który będzie w nadchodzących latach niezbędny, żeby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu gospodarki na finansowanie. Dlatego też sektor wskazuje, że pilnie potrzebne są zmiany w formule opodatkowania banków, aby w kolejnych latach mogły one szerzej się zaangażować w finansowanie dużych projektów, związanych m.in. z inwestycjami w energetyce.
– Polski sektor bankowy na pewno będzie kluczowym elementem finansowania dużych projektów, takich jak transformacja energetyczna. Natomiast bez koniecznych zmian regulacyjnych, zwłaszcza w obszarze podatku bankowego, nie będziemy w stanie sprostać tym wymaganiom. We wszystkich państwach Europy Zachodniej podatek bankowy jest liczony od pasywu i nie możemy dalej liczyć go od aktywów, ponieważ to po prostu penalizuje banki za ich aktywność na rynku kredytowym. One płacą wtedy więcej podatku – mówi agencji Newseria Biznes dr Tadeusz Białek, prezes Związku Banków Polskich.
Tak zwany podatek bankowy obowiązuje w Polsce od lutego 2016 roku i został wprowadzony na początku rządów Zjednoczonej Prawicy. Jego płatnikiem są m.in. banki krajowe i oddziały banków zagranicznych (banki państwowe są z niego zwolnione), oddziały instytucji kredytowych, SKOK-i, instytucje pożyczkowe oraz zakłady ubezpieczeń. Wpływy z podatku bankowego zasilają budżet państwa, w latach 2016–2023 sięgnęły one łącznie ok. 40 mld zł. Z drugiej strony według ekspertów dodatkowa danina obciążająca banki przyczyniła się do pogorszenia dostępności kredytów i wzrostu opłat po stronie klientów.
Polska oraz Węgry to jedyne dwa kraje, w których podatek bankowy jest naliczany od aktywów instytucji finansowych. Związek Banków Polskich wskazuje, że taka konstrukcja nie pozwala sektorowi budować bazy kapitałowej, która jest niezbędna do finansowania potrzeb rozwijającej się gospodarki. Dlatego też ZBP proponuje gruntowną reformą tego podatku, aby był on naliczany od pasywów banków, podobnie jak w większości państw Europy Zachodniej.
– My nie jesteśmy za likwidacją tego podatku. Zdajemy sobie sprawę, że potrzeby pożyczkowe Skarbu Państwa są ogromne. My nie chcemy płacić mniej, chcemy płacić tyle samo, ale na innej podstawie, aby banki nie były penalizowane za aktywność na rynku kredytowym – mówi dr Tadeusz Białek. – Od lat nie mamy inwestorów zagranicznych, polski sektor bankowy buduje swoje kapitały w zasadzie wyłącznie z zysków. Te kapitały są niezbędne, żeby móc finansować duże projekty. Dlatego troską rządu powinno być to, żeby stworzyć sektorowi bankowemu lepsze warunki do zwiększania kapitałów, bo bez tego nie będzie szans na finansowanie wielkich inwestycji.
W trakcie Forum Finansowania Mikro-, Małych i Średnich Przedsiębiorców prezes ZBP podkreślał, że sektor bankowy odpowiada za ok. 80 proc. finansowania polskiej gospodarki, którą w nadchodzących latach czekają duże wyzwania rozwojowe i realizacja projektów związanych m.in. z transformacją energetyczną. To zaś będzie wymagać wielomiliardowych nakładów.
– Jeśli mówimy o strategicznych projektach, to w zasadzie tylko sektor bankowy jest w stanie sprostać tym potrzebom finansowania – mówi ekspert. – Obawiam się jednak, że polski sektor bankowy jest zbyt mały, żeby tak duże środki móc w stanie wydatkować.
Jak podkreśla, Polska jest szóstą co do wielkości gospodarką w UE, a jednocześnie ma jeden z najmniejszych sektorów bankowych.
– Dlatego obawiam się o to, czy będziemy w stanie sprostać tak dużym potrzebom związanym z zapewnieniem finansowania – mówi dr Tadeusz Białek. – Nasze kapitały w ostatnich latach rosną, ale w bardzo niewielkim tempie. A jeśli spojrzymy na aktywa polskiego sektora bankowego w relacji do PKB – co jest najbardziej miarodajną oceną jego wielkości i zdolności finansowania – to one niestety od trzech lat maleją. Ta relacja wynosi w tej chwili 88 proc. Dla porównania we Francji to jest 350 proc., a w Niemczech 280 proc.
Polski sektor bankowy jest ponadto dużo bardziej niż w innych krajach UE obciążony fiskalnie i ponosi wielomiliardowe koszty związane z nadzwyczajnymi działaniami, jak np. wakacje dla kredytobiorców. Dlatego też jego przedstawiciele podkreślają, że konieczne są zmiany w formule opodatkowania banków, aby w kolejnych latach mogły szerzej się zaangażować w finansowanie gospodarki.
– Jeżeli te uwarunkowania – zwłaszcza kwestia koniecznej zmiany podstawy opodatkowania bankowego – nie zostaną zmienione, to mamy duże obawy i wprost sygnalizujemy przedstawicielom rządu, przede wszystkim Ministerstwu Finansów, że po prostu nie będziemy w stanie sprostać wymaganiom i dostarczyć kapitału niezbędnego do sfinansowania dużych projektów. Będziemy musieli szukać finansowania poza krajem, będziemy musieli się zadłużać u inwestorów zagranicznych, a to nie jest optymalna ścieżka – ocenia prezes ZBP.
Czytaj także
- 2025-07-25: Nestlé w Polsce podsumowuje wpływ na krajową gospodarkę. Firma wygenerowała 0,6 proc. polskiego PKB [DEPESZA]
- 2025-07-18: Endometrioza przez lata pozostawała lekceważonym problemem. Mimo że cierpi na nią 14 mln kobiet w Europie
- 2025-07-25: Kraje dotknięte powodzią z 2024 roku z dodatkowym wsparciem finansowym. Europosłowie wzywają do budowy w UE lepszego systemu reagowania na kryzysy
- 2025-07-28: Polskie kredyty hipoteczne wciąż jednymi z najdroższych w Europie. Zdaniem członka RPP odgórne ograniczanie marż banków się nie sprawdzi
- 2025-07-15: ZPP: Działania administracji narażają na szwank wysiłek deregulacyjny. Niektóre niosą znamiona dyskryminacji i nękania przedsiębiorców
- 2025-07-24: E. Kopacz: Róbmy wszystko, by dzieci przyjeżdżające do Polski wchodziły w cykl kalendarza szczepień. Wiele zależy od świadomości matek
- 2025-07-22: Duże możliwości korzystania z funduszy europejskich przez polskie firmy. Szczególnie w obszarze obronności
- 2025-07-24: Mikro-, małe i średnie firmy liczą na lepszy dostęp do finansowania. To coraz istotniejszy klient dla sektora bankowego
- 2025-07-15: Konkurencyjność firm wśród najważniejszych zadań dla kolejnego budżetu UE. Komisja szuka nowych źródeł dochodów
- 2025-07-11: Polskie MŚP otrzymają większe wsparcie w ekspansji międzynarodowej. To cel nowej inicjatywy sześciu instytucji
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Ochrona środowiska

Kraje dotknięte powodzią z 2024 roku z dodatkowym wsparciem finansowym. Europosłowie wzywają do budowy w UE lepszego systemu reagowania na kryzysy
W lipcu Parlament Europejski przyjął wniosek o uruchomienie 280,7 mln euro z Funduszu Solidarności UE na wsparcie sześciu krajów dotkniętych niszczycielskimi powodziami w 2024 roku. Polska otrzyma z tego 76 mln euro, a środki mają zostać przeznaczone na naprawę infrastruktury czy miejsc dziedzictwa kulturowego. Nastroje polskich europosłów związane z funduszem są podzielone m.in. w kwestii tempa unijnej interwencji oraz związanej z nią biurokracji. Ich zdaniem w UE potrzebny jest lepszy system reagowania na sytuacje kryzysowe.
Handel
Nestlé w Polsce podsumowuje wpływ na krajową gospodarkę. Firma wygenerowała 0,6 proc. polskiego PKB [DEPESZA]

Działalność Nestlé w Polsce wsparła utrzymanie 45,2 tys. miejsc pracy i wygenerowała 20,1 mld zł wartości dodanej dla krajowej gospodarki. Firma przyczyniła się do zasilenia budżetu państwa kwotą 1,7 mld zł – wynika z „Raportu Wpływu Nestlé” w Polsce przygotowanego przez PwC na podstawie danych za 2023 rok.
Polityka
M. Kobosko: Surowce dziś rządzą światem i zdecydują o tym, kto wygra w XXI wieku. Zasoby Grenlandii w centrum zainteresowania

Duńska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej rozpoczęła się 1 lipca pod hasłem „Silna Europa w zmieniającym się świecie”. Według zapowiedzi ma się ona skupiać m.in. na bezpieczeństwie militarnym i zielonej transformacji. Dla obu tych aspektów istotna jest kwestia niezależności w dostępie do surowców krytycznych. W tym kontekście coraz więcej mówi się o Grenlandii, autonomicznym terytorium zależnym Danii, bogatym w surowce naturalne i pierwiastki ziem rzadkich. Z tego właśnie powodu wyspa znalazła się w polu zainteresowania Donalda Trumpa.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.