Iran: wciąż jest szansa na dyplomatyczne rozwiązanie sporu

Iran wciąż nie chce rozmawiać o swoim programie nuklearnym. Fiaskiem zakończyła się wizyta ekspertów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej. Ale jest szansa, że tym razem unijne i amerykańskie sankcje okażą się skuteczne - najbardziej uderzają bowiem w gospodarkę kraju. Najbliższe miesiące to ostatnia szansa na dyplomatyczne rozwiązanie sporu.

 - Iran jest dumny z programu nuklearnego, ale nie dąży do uzyskania broni jądrowej - powiedział duchowy przywódca kraju, ajatollah Ali Chamenei.

To pierwsze jego wystąpienie, w którym odnosi się do zarzutów ze strony Zachodu. Podkreślił w nim, że broń jądrowa jest niebezpieczna, a jej posiadanie jest grzechem. Nie odniósł się jednak do poniedziałkowej wizyty w Iranie przedstawicieli MAEA. Inspektorzy poinformowali, że strona irańska odmówiła im dostępu do zakładów nuklearnych w bazie wojskowej Parchin. Była to już druga próba w ciągu miesiąca.

- Ciągle jest nadzieja ze strony USA i UE, nadal zostało kilka miesięcy na możliwość poważnej rozmowy, która pozwalałaby Irańczykom wyjść z twarzą z tej sytuacji. Wówczas mielibyśmy powrót do propozycji sprzed ponad roku, w której jest tzw. freeze for freeze, czyli zamrożenie - mówi Marcin Piotrowski, analityk Polskiego Instytutu Studiów Międzynarodowych.

W ramach takiego porozumienia Iran wstrzymałby prace nad wzbogacaniem uranu, a Zachód zacząłby wycofywać się ze swoich sankcji.

 - Teoretycznie jest możliwość rozwiązania dyplomatycznego. Niestety, doświadczenia z ostatnich 10 lat pokazują, że Iran traktował to jako rozmowę dla rozmów, grę na czas, w której i tak nie zaprzestałby swoich prac nuklearnych nad wzbogacaniem uranu - przypomina Marcin Piotrowski.

Tym razem jednak sankcje nałożone przez USA i UE mogą przynieść oczekiwane rezultaty. Po raz pierwszy uderzają w gospodarkę kraju.

 - Wszystkie wcześniejsze rezolucje i sankcje, czy to amerykańskie, unijne czy ONZ-owskie, uderzały tylko w Strażników Rewolucji, tylko w instytucje, organizacje, które były zaangażowane w program rakietowy, w program nuklearny czy wspieranie terroryzmu. Natomiast teraz w ostatnich tygodniach mamy do czynienia po raz pierwszy z zupełnie inną jakością i sankcjami, które uderzą w podstawy gospodarki Iranu - podkreśla analityk PISM

W szczególności ucierpieć może sektor naftowy. Po wprowadzeniu unijnego embarga na zakup irańskiej ropy Iran może mieć problem ze znalezieniem nowych rynków zbytu dla surowca oraz z importem benzyny.