Mówi: | prof. Paweł Łuków, Zakład Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego Szymon Malinowski, fizyk atmosfery |
Eksperci: Nagrodę Nobla dla Grety Thunberg trudno byłoby uzasadnić rzeczywistymi osiągnięciami na polu zaprowadzania pokoju
Decyzją Norweskiego Komitetu Noblowskiego tegorocznym laureatem Pokojowej Nagrody Nobla został premier Etiopii Abiy Ahmed. Do tej pory spośród ponad 300 nominowanych za najmocniejszą kandydatkę uważana była sławna, 16-letnia szwedzka aktywistka klimatyczna Greta Thunberg. – Komitet Noblowski przekonał się już, że przyznanie pokojowego Nobla za budzenie świadomości, a nie za rzeczywiste osiągnięcia nie jest wystarczające. Poza tym nagroda, którą trudno uzasadnić rzeczywistymi osiągnięciami na polu zaprowadzania pokoju, niekoniecznie przysłużyłaby się sprawie klimatu. Skutek mógłby być odwrotny do pożądanego – komentuje prof. Szymon Malinowski z Uniwersytetu Warszawskiego, ekspert od zmian klimatycznych.
– Spodziewaliśmy się trochę innego kalibru tej nagrody, to znaczy bardziej związanej z kwestiami klimatycznymi i ochroną środowiska. Ale pokojowy Nobel ma być nagrodą dla kogoś, kto rzeczywiście przyczynił się do pokoju. Więc byliśmy zaskoczeni, choć nie powinniśmy – mówi prof. Paweł Łuków z Zakładu Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego.
Premier Etiopii Abiy Ahmed został wyróżniony za doprowadzenie do zakończenia trwającej od blisko dwóch dekad wojny z sąsiednią Erytreą oraz wprowadzanie demokratycznych zmian w swoim kraju. „Odkąd Abiy Ahmed objął polityczne przywództwo w kwietniu 2018 roku, z pokoju, wybaczania i pojednania uczynił kluczowe elementy polityki realizowanej przez swój rząd” – uzasadnił swoją decyzję Norweski Komitet Noblowski.
– Myślę, że przesłanie wiąże się zarówno z pochodzeniem premiera Etiopii – urodził się w rodzinie muzułmańsko-chrześcijańskiej – jak i z tym, że był w stanie doprowadzić do porozumienia pomiędzy zwaśnionymi narodami. Nie chodzi o proces pokojowy, który ma się obywać wyłącznie za pomocą instrumentów politycznych, ale dotyczyć też zmiany mentalności – mówi prof. Paweł Łuków.
43-letni Abiy Ahmed jest najmłodszym premierem w Afryce, urząd objął w kwietniu ubiegłego roku. Bywa porównywany do byłego prezydenta USA Baracka Obamy. Wywodzi się z najliczebniejszej w kraju grupy plemion Oromo, z rodziny muzłumańsko-chrześcijańskiej. Sam jest gorliwym zielonoświątkowcem, ma żonę i czworo dzieci.
Komitet Noblowski podkreślił, że premier Etiopii m.in. uwolnił z więzień dziesiątki tysięcy więźniów politycznych, ogłosił amnestię dla mediów i partii politycznych, aby mogły pokojowo włączyć się w życie publiczne kraju, przyczynił się do pojednania między rywalizującymi grupami wyznaniowymi, zapowiedział przeprowadzenie w przyszłym roku wolnych wyborów i zapoczątkował w Etiopii proces głębokich reform na rzecz praw człowieka.
Jego największym osiągnięciem jest jednak podpisanie w połowie ubiegłego roku porozumienia pokojowego z Erytreą, po blisko 20 latach zbrojnego konfliktu. Dzięki temu oba kraje m.in. wznowiły połączenia lotnicze oraz zapoczątkowały współpracę gospodarczą i polityczną, co przełożyło się na większą stabilność i bezpieczeństwo w tym regionie Afryki.
Gratulacje premierowi Etiopii złożyli m.in. Szef NATO Jens Stoltenberg, sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres oraz sekretarz generalny Amnesty International Kumi Naidoo, który podkreślił że „praca Abiya Ahmeda jest daleka od ukończenia” i Pokojowa Nagroda Nobla powinna zmotywować go do dalszych działań na rzecz zaprowadzania pokoju.
– Pokojowa Nagroda Nobla jest ważna właśnie dlatego, że ona wykracza w przyszłość, tzn. wskazuje, że powinniśmy myśleć nie tylko o tym, co już zostało osiągnięte, lecz także o tym, jak wiele jeszcze zostało do zrobienia – mówi prof. Paweł Łuków.
100. Pokojowa Nagroda Nobla dla premiera Etiopii zostanie oficjalnie wręczona podczas ceremonii w Oslo 10 grudnia. Wraz z wyróżnieniem Abiy Ahmed otrzyma także 9 mln koron szwedzkich.
Do tegorocznej nagrody nominowanych było w sumie ponad 300 kandydatów. Zarówno w ocenie komentatorów, jak i zakładów bukmacherskich najmocniejszą kandydatką była 16-letnia szwedzka aktywistka Greta Thunberg przestrzegająca przed zmianami klimatycznymi.
– Mnóstwo osób spodziewało się, że będzie to Greta Thunberg. Bardzo się cieszę, że Nagrodę Nobla dostała osoba, która ma rzeczywiste osiągnięcia na polu rozwiązywania krwawego konfliktu i proponuje prawdziwe, lokalne rozwiązania. To jest idea Pokojowej Nagrody Nobla – komentuje Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z Uniwersytetu Warszawskiego – Komitet Noblowski przekonał się już, że przyznanie pokojowego Nobla za budzenie świadomości, a nie za rzeczywiste osiągnięcia nie jest wystarczające.
Według eksperta nagroda ta mogłaby się spotkać z dużymi kontrowersjami, co nie pomogłoby dalszym działaniom na rzecz poprawy klimatu.
– Nagroda, którą trudno uzasadnić rzeczywistymi osiągnięciami na polu zaprowadzania pokoju, niekoniecznie przysłużyłaby się sprawie klimatu. Zamiast próbować rozwiązywać ten problem klimatyczny, ludzie zaczęliby dyskutować, czy została przyznana słusznie czy niesłusznie. Skutek mógłby być odwrotny do pożądanego – komentuje Szymon Malinowski. – Już poprzednia Nagroda Nobla dla IPCC i wiceprezydenta USA Ala Gore’a prawdopodobnie przyczyniła się do tego, że nie podpisaliśmy porozumienia klimatycznego w Kopenhadze w 2009 roku właśnie ze względu na to odwrócenie uwagi. Natomiast poparcie dla premiera Etiopii pozwoli mu, jako przywódcy, jeszcze silniej wpływać na ten proces pokojowy i myślę, że to był dobry wybór.
Czytaj także
- 2025-03-12: Klienci oczekują od salonów optycznych nie tylko profesjonalnych badań wzroku. Ważne jest także doradztwo w doborze oprawek
- 2025-03-04: Przedsiębiorcy apelują o deregulację i stabilny system podatkowy. Obecne przepisy są szczególnie uciążliwe dla małych i średnich firm
- 2025-02-28: Samotność coraz bardziej dotyka Polaków. Dla 90 proc. z nich problemem są też narastające podziały
- 2025-02-13: Rekordowe emisje dwutlenku węgla przyspieszają wzrost temperatury. Naukowcy przestrzegają przed przekroczeniem kolejnych punktów krytycznych
- 2025-02-07: Miasta będą się starzały wolniej niż reszta kraju. Jednak w niektórych do 2050 roku seniorzy będą stanowić 37 proc. populacji
- 2025-02-07: Radosław Majdan: Jestem zniesmaczony tym, ile czasu poświęciliśmy na załatwianie pozwoleń na budowę domu. Teraz zastanawiamy się, czy nie wybrać planu B
- 2025-02-04: Jakub Rzeźniczak: Jestem dumny z tego, jaki teraz jestem. Mam przy boku osobę, która ma na mnie bardzo dobry wpływ
- 2025-01-13: Wciąż niewielkie finansowanie wsparcia psychicznego przez państwo. Usługi terapeutyczne są dziś głównie prywatne
- 2024-12-17: W Parlamencie Europejskim ważne przepisy dla państw dotkniętych przez klęski żywiołowe. Na odbudowę będą mogły przeznaczyć więcej pieniędzy
- 2024-12-13: Do lutego 2025 roku państwa ONZ muszą przedstawić swoje nowe zobowiązania klimatyczne. Na razie emisje gazów cieplarnianych wciąż rosną
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Prawo

S. Cichanouska: Białorusini żyją jak w gułagach z czasów stalinowskich. Jednak nie poddają się mimo represji i brutalności reżimu
Przedstawiciele białoruskiej opozycji podkreślają, sytuacja w kraju jest bardzo poważna. Z jednej strony od niemal pięciu lat ludzie na Białorusi żyją jak w gułagach z czasów stalinowskich, doświadczają represji, są codzienne zatrzymania. – Co najmniej pół miliona ludzi musiało uciec z kraju – mówi agencji informacyjnej Newseria Swiatłana Cichanouska, liderka białoruskiej opozycji, która w 2020 roku kandydowała na stanowisko prezydenta Białorusi.
Handel
Automatyzacja pomaga firmom budować przewagę nad konkurencją. Zwłaszcza wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji

Firmy coraz chętniej inwestują w cyfryzację i automatyzację procesów, w tym z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI), co pozwala im oszczędzać czas, redukować koszty operacyjne i poprawiać jakość obsługi klienta. Nowoczesne narzędzia takie jak platforma FlowDog pozwalają relatywnie szybko i efektywnie kosztowo usprawniać procesy obsługi reklamacji, zleceń serwisowych czy analizę danych sprzedażowych. Eksperci podkreślają, że dobrze wdrożona automatyzacja może przynieść zwrot z inwestycji już w ciągu kilku miesięcy, zwiększając konkurencyjność firm na dynamicznie zmieniającym się rynku.
Handel
Odwetowe cła z UE na amerykańskie towary mogą być kolejnym etapem wojny handlowej. Następne decyzje spowodują dalszy wzrost cen

Komisja Europejska zapowiedziała nałożenie ceł na amerykańskie produkty w reakcji na wejście w życie ceł USA na stal i aluminium. Unijne cła o wartości 26 mld zł wejdą w życie 1 kwietnia, a w pełni zostaną wdrożone od 13 kwietnia. Donald Trump już zapowiada, że na to odpowie. – Wchodzimy w etap wojny handlowej między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi i na pewno będziemy świadkami wielu takich odwetów z każdej strony – ocenia europosłanka Anna Bryłka.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.