Cypr decyduje o podatku od depozytów. Przestanie być centrum inwestycyjnym dla wielu zagranicznych firm

Dzisiaj cypryjski parlament ma zdecydować o wprowadzeniu podatku od depozytów bankowych. Banki pozostaną zamknięte do czwartku. Władze szykują się na demonstracje niezadowolonych Cypryjczyków. Według prawników, gdyby działania cypryjskich władz oceniać według polskich norm prawnych, to okazałoby się, że łamią kilka konstytucyjnych zasad. Ale może to być po prostu mniejsze zło, które uchroni kraj przed bankructwem.

Działania te były podyktowane chęcią uratowania pogrążonej w kryzysie gospodarki i uzyskania pomocy międzynarodowej. Przedstawiciele Unii Europejskiej i Międzynarodowego Funduszu Walutowego zdecydowali w weekend, że po wprowadzeniu opłaty od depozytów udzielą Cyprowi pomocy w kwocie 10 mld euro.

Jak podkreśla Renata Dłuska, partner w kancelarii MDDP, oceniając proponowane zmiany przez pryzmat polskiego prawa, widać, że Cypr łamie co najmniej trzy podstawowe zasady. Wprowadzają podatek bez uwzględnienia vacatio legis, który w dodatku działa wstecz, gdyż obejmuje kwoty zebrane wcześniej. Ponadto podważona zostaje zasada uszanowania zaufania obywateli do państwa.

 – Myślę, że wydarzenie to trzeba oceniać w szerszym kontekście – wyjaśnia Renata Dłuska w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria. – Wiemy, jaka jest sytuacja gospodarcza i ekonomiczna Cypru, więc jest pytanie, czy to działanie nie jest mniejszym złem niż gdyby cały system bankowy Cypru i samo państwo upadło.

Władze Cypru chcą obciążyć jednorazową opłatą depozyty Cypryjczyków i obywateli innych państw mających konta w cypryjskich bankach. Dla depozytów poniżej 100 tys. euro ma ona wynieść 6,5 proc., a powyżej – 9,9 proc. Cypryjczycy zaczęli więc masowo wypłacać pieniądze z banków. Gotówka w bankomatach szybko się skończyła, uniemożliwiono też przelewy internetowe. System bankowy jest nadal zablokowany, a cypryjskie banki mają zostać otwarte dopiero w czwartek.

 – To nie jest takie proste do oceny – mówi doradca podatkowy z MDDP. – Jeśli system bankowy jest w tak opłakanym stanie, to co z tego, że mam miliony w banku, jeśli nie będę miała do nich dostępu. Jest pytanie, czy wolę stracić 10 proc. z miliona, czy wszystko. Bo nawet nie wystarczy bankowy fundusz gwarancyjny na wypłacenie tych kwot, do których są uprawnieni depozytariusze.

Cypr był miejscem, w którym wielu biznesmenów umieszczało swoje centra inwestycyjne. Zachęcało ich do tego niskie opodatkowanie i zawarte przez Cypr traktaty międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania.

 – Cypr miał i ma doskonałą sieć traktatów o unikaniu podwójnego opodatkowania, więc dawało to dużą elastyczność w kształtowaniu swojego biznesu – wyjaśnia Renata Dłuska. – Ważna była przede wszystkim możliwość niepłacenia podatku od zysku ze sprzedaży aktywów, czyli sprzedając udziały czy akcje w spółce podatku się nie płaciło – do tej pory. Natomiast są pomysły, żeby takie zyski opodatkować i to byłaby rzeczywiście duża zmiana.

Zmiany podatkowe na Cyprze mogą spowodować odpływ zagranicznego kapitału.

 – Podatkowi mają podlegać wszystkie depozyty złożone w bankach cypryjskich, czyli jeśli polski inwestor założył spółkę cypryjską i ona ulokowała swoje środki w banku cypryjskim, to te środki będą objęte nowym podatkiem – mówi Renata Dłuska. – Natomiast, jeśli te środki były ulokowane na koncie np. w banku szwajcarskim, to ten podatek już nie sięgnie tam ulokowanych pieniędzy.

Polscy przedsiębiorcy nie traktowali Cypru jako miejsca lokowania oszczędności, lecz raczej jako centrum inwestycyjne, korzystne z powodów organizacyjno-podatkowych. Znacznie częściej oszczędności na Cyprze lokowali Rosjanie. Wartość ich oszczędności szacuje się na 20 mld dolarów i to ich w dużym stopniu boleśnie dotkną te zmiany.

Gospodarka cypryjska opierała się na turystyce i właśnie obsłudze przedsiębiorstw, które lokowały w tym kraju swoje spółki holdingowe. Jednorazowa opłata, a także planowane zaostrzenie przepisów podatkowych może zmienić ten stan rzeczy.

 – Myślę, że zaostrzanie w tej chwili reguł podatkowych będzie miało wpływ gospodarczy na tych wszystkich ludzi, którzy pracują w sektorze księgowo- podatkowo-prawnym – tłumaczy ekspertka. – W momencie, kiedy ten kraj przestanie być atrakcyjny dla inwestorów, ci ludzie nie będą mieli co robić.