Newsy

Przyspiesza proces wstąpienia Mołdawii do UE. Unia przeznaczy dla tego kraju ponad 1,8 mld euro wsparcia

2025-03-12  |  06:20

Wspieranie procesu integracji europejskiej Republiki Mołdawii jest kluczowe dla Polski – przekonuje Michał Szczerba, europoseł z Platformy Obywatelskiej. Mołdawia uzyskała oficjalny status kandydata do UE w 2022 roku. W opinii Komisji Europejskiej robi systematyczne postępy pomimo bezprecedensowych wyzwań, wynikających z intensyfikacji przez Moskwę działań hybrydowych obliczonych na wewnętrzną destabilizację tego państwa. Przyznany pakiet pomocy ma wesprzeć Mołdawię w implementacji reform związanych z akcesją do UE.

Mołdawia jest krajem kandydującym do Unii Europejskiej, taki status uzyskała, podobnie jak Ukraina czy Gruzja, natomiast niewątpliwie potwierdziła swoją odporność społeczną i demokratyczną wtedy, kiedy były wybory prezydenckie, a kraje trzecie, czyli Federacja Rosyjska, próbowały w ten proces demokratyczny zainterweniować – ocenia w rozmowie z agencją Newseria Michał Szczerba, europoseł z KO.

Mołdawia oficjalnie uzyskała status kandydata do UE w czerwcu 2022 roku. Według oceny KE z października 2024 roku Kiszyniów i Kijów znajdują się na podobnym etapie przygotowań do akcesji.

Jak podaje Ośrodek Studiów Wschodnich, Komisja Europejska ogólnie pozytywnie oceniła funkcjonowanie mołdawskiej demokracji. Wśród istotnych niedociągnięć tego państwa znalazła się także wciąż nieprzeprowadzona reforma samorządowa. Komisja podkreśliła wyraźne postępy w obszarze, w którym do tej pory władzom w Kiszyniowie najtrudniej było wprowadzać zmiany – wymiarze sprawiedliwości. Problemem wciąż pozostaje korupcja. Jednocześnie KE docenia systematyczne postępy pomimo wyzwań wynikających z intensyfikacji przez Moskwę działań hybrydowych obliczonych na wewnętrzną destabilizację tego państwa.

Mołdawia potrzebuje naszego wsparcia ze względu na swoje położenie, jest blisko działań wojennych. Z drugiej strony potrzebuje też reform, środków, inwestycji zagranicznych i programów przedakcesyjnych. To oferuje jej w tej chwili Parlament Europejski, chcemy na temat tych rozwiązań nie tylko debatować, ale też podejmować konkretne decyzje – zapowiada europoseł.

W lutym 2025 roku Rada UE i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie Instrumentu Wsparcia Reform i Wzrostu Gospodarczego dla Mołdawii. Łącznie na przyspieszenie modernizacji gospodarki i implementację reform związanych z akcesją do UE w latach 2025–2027 trafi ponad 1,8 mld euro pomocy (1,5 mld w ramach preferencyjnych pożyczek i 385 mln w formie bezzwrotnych dotacji). Jak podaje OSW, środki mają na celu ożywienie gospodarcze kraju oraz rozpoczęcie inwestycji w tamtejszą infrastrukturę socjalną, w tym szpitale i szkoły. Pomoże także złagodzić skutki zamrożenia w styczniu amerykańskiej pomocy rozwojowej. USAID realizowała w Mołdawii kilkadziesiąt projektów na ogólną sumę ok. 482 mln dol., zaś Stany Zjednoczone były największym państwowym darczyńcą. Pomoc dotyczyła sektora energetycznego, wsparcia rozwoju gospodarki (w tym IT i rolnictwa) oraz części kluczowych reform systemowych.

Unijne fundusze stanowią istotne wsparcie dla prozachodniego obozu rządzącego Partii Działania i Solidarności (PAS) przed wyborami parlamentarnymi. Ma to znaczenie zwłaszcza w kontekście kryzysu gospodarczego i rosnących wskaźników ubóstwa.

Kwestie odporności demokratycznej, tak naprawdę tarczy demokratycznej, dotyczą nie tylko krajów kandydujących, takich jak Ukraina czy Mołdawia, ale również krajów członkowskich. Takie próby ingerencji były, przykładem jest chociażby Rumunia, wykorzystywania bitcoinów, wpływu krajów trzecich, używania social mediów. W związku z powyższym mam absolutne przekonanie, że Mołdawia powinna być naszym oczkiem w głowie z punktu widzenia działań, które będą podejmować instytucje europejskie. Chrońmy mołdawską demokrację, bo chcemy Mołdawii w Unii Europejskiej – przekonuje Michał Szczerba.

W październiku 2024 roku odbyło się referendum w sprawie wpisania do mołdawskiej konstytucji eurointegracji jako strategicznego celu państwa. Za zagłosowała minimalna większość (50,38 proc.) wyborców. Taki wynik jest uważany za sygnał ostrzegawczy dla proeuropejskich władz kraju. Jednocześnie jednak podczas plebiscytu doszło do wielu nieprawidłowości. Na przekupstwa wyborcze do Mołdawii miało trafić niemal 40 mln dol., co, biorąc pod uwagę, że do głosowania uprawnionych jest ok. 3 mln osób, mogło w znaczący sposób wpłynąć na wynik. Duża rola w chronieniu mołdawskiej demokracji spoczywa na UE.

To szereg działań związanych z walką z dezinformacją, to katalog budowania odporności społecznej, również współpraca wywiadowcza, bo przecież pewnych sytuacji można było uniknąć wtedy, kiedy byłoby ostrzeżenie, a nie wtedy, kiedy mleko się rozlało tak jak w Rumunii. Narzędzi jest bardzo dużo, natomiast my też musimy korzystać z unijnych aktów prawnych dotyczących kwestii cyfrowych czy kwestii związanych ze sztuczną inteligencją. To są wszystko szanse, ale również poważne zagrożenia – podkreśla europoseł z KO.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Ochrona środowiska

Zielona transformacja wiąże się z dodatkowymi kosztami. Mimo to firmy traktują ją jako szansę dla siebie i Europy

Bez zaangażowania największych firm, które ograniczają własny ślad węglowy, będzie trudno o transformację energetyczną. Jak wynika z danych Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w ubiegłym roku 61 proc. przedsiębiorstw z UE zainwestowało w walkę ze zmianą klimatu. Choć z tymi inwestycjami wiążą się zwykle ogromne koszty, część firm traktuje je jako szansę na podniesienie swojej konkurencyjności. Wśród znaczących korzyści podnoszą też kwestię zmniejszania zależności od dostaw surowców energetycznych z innych krajów.

Prawo

Rolnicy z Wielkopolski i Opolszczyzny protestują przeciwko likwidacji ich miejsc pracy. Minister rolnictwa deklaruje szukanie rozwiązań

W czwartek 24 kwietnia pracownicy towarowych gospodarstw rolnych z województw wielkopolskiego i opolskiego protestowali przed Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie. To już kolejny – po poznańskim – protest, który ma zwrócić uwagę na opieszałość urzędników w związku z zagospodarowaniem zwracanych do Zasobu Skarbu Państwa dzierżawionych gruntów, na których dziś prowadzona jest działalność rolnicza. Minister Czesław Siekierski przyjął delegację pracowników, która przekazała petycję z postulatami wymagającymi pilnych działań urzędniczych.

Prawo

W połowie maja pierwszym pakietem deregulacyjnym zajmie się Senat. Trwają prace nad drugim pakietem

Zgodnie z zaplanowanym porządkiem obrad na posiedzeniu 14–15 maja Senat zajmie się pierwszym pakietem deregulacyjnym, przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Przyjęty w ubiegłym tygodniu przez Sejm dokument zawiera około 40 rozwiązań, które mają ułatwić prowadzenie biznesu. W ciągu kilku miesięcy efekty mają być odczuwalne dla przedsiębiorców. Jednocześnie trwają już prace nad kolejnymi propozycjami deregulacyjnymi.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.