Newsy

Polsko-francuski zespół naukowców nagrodzony za opracowanie fluorescencyjnych barwników. W przyszłości mogą m.in. pomóc w leczeniu raka

2024-10-21  |  06:20
Mówi:prof. dr hab. Maciej Żylicz, prezes zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
prof. Denis Jacquemin, Université de Nantes, Institut Universitaire de France, laureat Polsko-Francuskiej Nagrody Naukowej
prof. dr hab. Daniel Gryko, Instytut Chemii Organicznej PAN, laureat Polsko-Francuskiej Nagrody Naukowej
  • MP4
  • Międzynarodowa współpraca to jeden z warunków rozwoju nauki. Dlatego też Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wyłania i nagradza najlepsze międzynarodowe zespoły badawcze, które mogą się pochwalić wybitnymi osiągnięciami. Polski i francuski naukowiec, którzy wspólnie zaprojektowali i zsyntetyzowali barwniki o właściwościach fluorescencyjnych, otrzymali przyznawaną przez FNP i Académie des Sciences Polsko-Francuską Nagrodę Naukową. W przyszłości ich odkrycie może znaleźć szerokie zastosowanie m.in. w medycynie i leczeniu nowotworów.

    Rozwijanie współpracy międzynarodowej to jeden z  celów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która od ponad 30 lat pozostaje największym w Polsce, pozabudżetowym źródłem finansowania nauki. FNP nagradza wyróżniające się osiągnięcia w ramach międzynarodowej współpracy, przyznając dwie bilateralne nagrody naukowe: Polsko-Niemiecką Nagrodę Naukową Copernicus oraz Polsko-Francuską Nagrodę Naukową.

    – Umiędzynarodowienie nauki dla fundacji jest niezwykle ważne, dlatego mamy nagrody polsko-francuskie, o których dzisiaj mówimy, mamy nagrody polsko-niemieckie, wspieramy powstawanie centrów doskonałości, do których zależy nam, żeby ludzie z różnych kultur, z różnych krajów, z różną narodowością przyjeżdżali i wykonywali pracę naukową, dyskutowali, kłócili się, aż w końcu dojdą do jakiegoś nowego odkrycia naukowego – mówi agencji informacji Newseria Biznes prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

    Polsko-Francuska Nagroda Naukowa im. Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie jest wspólną inicjatywą FNP i Francuskiej Akademii Nauk – Académie des Sciences. Jest przyznawana co dwa lata, w drodze konkursu, parze uczonych, których wybiera polsko-francuskie jury, powołane przez obie instytucje.

    Laureatami tegorocznej nagrody – wręczonej podczas uroczystej gali 10 października br. – zostali prof. Denis Jacquemin z Université de Nantes i Institut Universitaire de France oraz prof. dr hab. Daniel Gryko, chemik z Instytutu Chemii Organicznej PAN. Naukowcy zostali docenieni za wieloletnią współpracę w zakresie syntezy organicznej i chemii obliczeniowej.

    – Do projektów naukowych zawsze staramy się dobierać jak najlepszych współpracowników. Dlatego naturalne jest wychodzenie poza granice własnego kraju i budowanie międzynarodowych zespołów – mówi prof. Denis Jacquemin z Uniwersytetu w Nantes i Institut Universitaire de France. – Wraz z prof. Danielem Gryko jesteśmy świeżo upieczonymi laureatami Polsko-Francuskiej Nagrody Naukowej im. Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie za wybitne osiągnięcia naukowe, będące efektem polsko-francuskiej współpracy badawczej. Jako zespół doskonale się uzupełnialiśmy: Daniel zajmował się syntezą związków, a moim zadaniem było obliczenie ich właściwości. To bardzo prestiżowe wyróżnienie i duży zaszczyt dla nas obu, jak również impuls do kontynuowania wspólnych prac.

    Obaj tegoroczni laureaci mają na koncie ogromny dorobek naukowy. Współpracę rozpoczęli w 2016 roku, a ich wspólne badania przyniosły efekt w postaci opracowania fluorescencyjnych barwników, które mogą znaleźć bardzo szerokie zastosowanie m.in. w medycynie.

    – Takie barwniki mają bardzo szerokie zastosowanie, np. w sondach fluorescencyjnych. Większość tego, co wiemy dziś na temat funkcjonowania komórki, to są badania właśnie z użyciem sond fluorescencyjnych. A nasze badania zmierzają do tego, żeby jakość tych sond ulepszyć. To znaczy projektujemy razem barwniki, wybieramy najlepsze i robimy je w Warszawie, a mój kolega Denis Jacquemin oblicza ich właściwości już po syntezie. I czasami wychodzą nam superciekawe związki – tłumaczy prof. dr hab. Daniel Gryko. 

    Badacze chcą skomercjalizować niektóre z tych barwników, na początku pod kątem zastosowania w szeroko pojętej biologii molekularnej. 

    – Już w tej chwili są na rynku ogromne firmy, które produkują sondy fluorescencyjne, to jest ich jedyny produkt i dobrze z tego żyją. W Polsce takich firm nie ma i naszym marzeniem jest, żeby taką założyć. Natomiast w dłuższej perspektywie świetnym zastosowaniem byłyby barwniki, które pomogłyby chirurgom w wycinaniu komórek tkanek rakowych z dużo większą precyzją, niż jest to możliwe w tej chwili. To jest wyzwanie, nad tym pracuje wiele osób na całym świecie, są na to różne pomysły, a nasz jest taki, żeby to zrobić właśnie poprzez selektywne sondy fluorescencyjne, które będą świecić tylko, gdy są w komórce rakowej – zapowiada prof. dr hab. Daniel Gryko. 

    Badania prowadzone przez prof. Denisa Jacquemina oraz prof. Daniela Gryko przyczyniły się do dużego postępu w dziedzinie materiałów luminescencyjnych i dostarczyły wglądu w podstawowe mechanizmy rządzące emisją światła. Fluorescencyjne barwniki, które zaprojektowali i zsyntetyzowali obaj badacze, mogą być potencjalnie zastosowane m.in. w organicznych diodach emitujących światło oraz w obrazowaniu fluorescencyjnym żywych komórek. Co więcej, ich właściwości fotofizyczne (stopień ich fluorescencji) można przewidzieć jeszcze przed syntezą – tzn. wybrać ten, który będzie świecił najbardziej wydajnie i w jakim zakresie. To umożliwia i usprawnia stworzenie wielu różnych barwników.

    Jednym z najciekawszych osiągnięć obu naukowców jest też opracowanie barwników, które mogą świecić w dalekiej podczerwieni. Niesie ona ze sobą niewiele energii i wnika w ciało ludzkie, co pozwala zaobserwować w nim te elementy, które w innym przypadku byłyby niewidoczne.

    – To ogromne dokonanie, będące efektem symetrycznej, polsko-francuskiej współpracy – mówi prof. Maciej Żylicz. – Bez otwarcia polskiej nauki na świat nie zostaniemy zauważeni, nie będziemy w stanie przyciągać talentów z zagranicy. Wszystkie kraje w tej chwili wręcz biją się o talenty z całego świata, więc trzeba umieć je znaleźć, ściągnąć i pomóc im dalej rozwijać się w naszym kraju.

    Czytaj także

    Więcej ważnych informacji

    Jedynka Newserii

    Jedynka Newserii

    Kongres Profesjonalistów Public Relations

    Polityka

    Unijne mechanizmy ułatwiają zwiększenie wydatków na obronność przez europejskie kraje NATO. Ważnym aspektem infrastruktura podwójnego zastosowania

    Wydatki na obronność w krajach NATO mają wzrosnąć do 2035 roku do 5 proc. PKB. W dużej mierze będzie to możliwe dzięki Unii Europejskiej, która stworzyła ramy umożliwiające krajom członkowskim realizację celów NATO w zakresie obronności, nie tylko poprzez finansowanie i inwestycje, ale także poprzez elastyczność budżetową. – To pełna synergia, można powiedzieć, że Unia Europejska współfinansuje razem z państwami członkowskimi cele zdolnościowe NATO – ocenia Paweł Zalewski, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej.

    Ochrona środowiska

    Rusza budowa lądowej infrastruktury dla projektów Bałtyk 2 i Bałtyk 3. Prąd z tych farm wiatrowych popłynie w 2027 roku

    Ruszyła budowa lądowej infrastruktury dla morskich farm wiatrowych Bałtyk 2 i Bałtyk 3 rozwijanych przez Equinor i Grupę Polenergia. To przede wszystkim baza serwisowa w Łebie i dwie stacje elektroenergetyczne. Jednocześnie trwają przygotowania do rozpoczęcia prac na morzu. Pierwszy prąd z obu projektów popłynie w 2027 roku, a w kolejce czeka morska farma wiatrowa Bałtyk 1 – największy i najbardziej zaawansowany projekt II fazy rozwoju offshore.

    Edukacja

    Uczelnie zaczynają wspólnie walczyć ze zjawiskiem mobbingu i dyskryminacji. Ruszają badania nad skalą problemu

    Szkoły wyższe chcą aktywniej walczyć ze zjawiskiem mobbingu i dyskryminacji zarówno wobec pracowników, jak i studentów. W ramach projektu Bezpieczna Uczelnia będą się wymieniać dobrymi praktykami w zakresie polityki antymobbingowej. Zostaną przeprowadzone także badania na temat obecnej sytuacji w środowisku akademickim. Dotychczasowe badania prowadzone przez Fundację Science Watch Polska wskazują, że mobbing to dość powszechne zjawisko na uczelniach, które przybiera charakterystyczne dla środowiska formy.

    Partner serwisu

    Instytut Monitorowania Mediów

    Szkolenia

    Akademia Newserii

    Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.