Chrońmy lasy, aby zachować różnorodność biologiczną i powstrzymać zmianę klimatu

Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej, obchodzony 22 maja, skłania do refleksji nad stanem obszarów leśnych w Polsce i na świecie, które są naturalnym środowiskiem dla bardzo wielu gatunków. Wprawdzie lasy stanowią około 30 proc. obszaru Polski, a globalnie ten wskaźnik jest zbliżony, jednak ich powierzchnia na świecie stale maleje. Ochrona oraz odtwarzanie lasów odgrywa kluczową rolę w walce ze zmianami klimatycznymi, a także w zachowaniu różnorodności biologicznej. Wychodząc naprzeciw tym wyzwaniom Grupa VELUX i WWF realizują wspólny globalny projekt ochrony i sadzenia lasów.

Drzewa są "płucami ziemi", a zachodząca w nich fotosynteza, czyli pochłanianie dwutlenku węgla i wydzielanie tlenu, jest tak duża, że znacząco przyczynia się do zachowania równowagi ziemskiej atmosfery. Las odgrywa kluczową rolę w walce z globalnym ociepleniem, ponieważ magazynuje olbrzymie ilości CO2. Lasy są również „miastami natury”, a na ich terenie występuje ponad połowa ziemskiej różnorodności biologicznej.2 Jeden kilometr kwadratowy lasu jest domem dla ponad 1000 gatunków.

Całkowita powierzchnia lasów na świecie wynosi 4,06 miliarda hektarów (ha), co stanowi 31 proc. całkowitej powierzchni lądów. W Polsce powierzchnia lasów to obecnie około 9,5 mln hektarów. W ciągu ostatnich trzech dekad globalne tempo utraty lasów netto znacznie się zmniejszyło ze względu na ograniczenie wycinek w niektórych krajach oraz zwiększeniu powierzchni leśnej w innych krajach, jednak wciąż wylesianie jest jednym z największych zagrożeń dla przyrody. Organizacja Narodów Zjednoczonych szacuje, że w ciągu ostatnich trzech dekad utracono 420 milionów hektarów lasów.3 Stale zwiększające się zapotrzebowanie na nowe grunty rolne, oraz na drewno, w znacznym stopniu przyczyniają się do tego spadku. Ostatnie badania, opublikowane w Nature, wykazały, że każdego roku nawyki konsumpcyjne ludzi żyjących w krajach G7 powodują utratę średnio 3,9 drzewa na osobę.4

„Wylesienie jest jedną z głównych przyczyn światowej emisji dwutlenku węgla. Dlatego ochrona lasów, a także odpowiedzialne wybory konsumenckie mają istotne znaczenie dla zatrzymania zmiany klimatu i zachowania różnorodności biologicznej na Ziemi. Podejmujemy szereg inicjatyw wspierających ten cel. Między innymi ostatnio wskazaliśmy decydentom zagrożenia dla ochrony przyrody wynikające z projektu nowelizacji ustawy o polskich lasach” – mówi Tomasz Pezold Knežević, Starszy Specjalista ds. Ochrony Przyrody, ekspert ds. ochrony lasów WWF Polska.

Aby zapewnić odpowiednie standardy gospodarki leśnej, stworzono specjalne certyfikaty, które potwierdzają prowadzenie odpowiedzialnej gospodarki leśnej na obszarze nimi objętym. Najlepszym przykładem takiego certyfikatu jest FSC. Za jego pomocą oznakowano i objęto monitoringiem już niemal 200 mln ha lasów na kuli ziemskiej.5 Znak FSC stanowi gwarancję tego, że w lesie prowadzona jest gospodarka, która ma na celu jak najpełniejsze zaspokojenie potrzeb gospodarki leśnej i lokalnej ludności, przy jak najmniejszych szkodach ekologicznych. Symbol FSC na produkcie oznacza, że pochodzi on z dobrze zarządzanego lasu, w którym dba się o zachowanie cennej przyrody.

„Nie ustajemy w staraniach, by kolejne ważne ekosystemy leśne na świecie były obejmowane ochroną. Ponadto aktywnie propagujemy wiedzę na ich temat i zachęcamy do korzystania z wyrobów oznaczonych znakiem FSC (ang. Forest Stewardship Council). Tego typu produkty pochodzą wyłącznie z lasów zarządzanych w zrównoważony sposób” – mówi Mirosław Poppe, Prezes Fundacji WWF Polska.

„Grupa VELUX, która jest światowym producentem okien, od lat stosuje do produkcji certyfikowane drewno. W ubiegłym roku wskaźnik użycia drewna z certyfikatami FSC i PEFC wyniósł globalnie 99,6 proc. Na 2021 rok firma VELUX postawiła sobie cel, aby zrezygnować całkowicie z niecertyfikowanego surowca co będzie dużym osiągnięciem, bo średnio w przemyśle wskaźnik ten wynosi 30 proc.” – mówi Jacek Siwiński, Prezes VELUX Polska.

Ostatnio biznes coraz bardziej angażuje się w działania mające na celu rozwiązanie kryzysu klimatycznego i przyrodniczego. Grupa VELUX znalazła się w samym centrum tego ruchu, dzięki ogłoszeniu, we wrześniu ubiegłego roku, nowej Strategii Zrównoważonego Rozwoju 2030, w której zobowiązała się do osiągnięcia Dożywotniej Neutralności Węglowej do 2041 roku. W ramach tej inicjatywy firma podejmuje szereg decyzji biznesowych, aby w bieżącej działalności być neutralna pod względem własnych emisji. Dodatkowo pragnie zneutralizować swój historyczny ślad węglowy. W ciągu najbliższych 20 lat poprzez ochronę i sadzenie lasów na świecie we współpracy z World Wide Fund for Nature (WWF) pochłonie 5,6 mln ton CO2. Dla porównania jest to tyle samo, ile 800 tys. obywateli UE emituje każdego roku.      

„Grupa VELUX jest firmą międzynarodową i chce stawić czoła globalnemu wyzwaniu związanemu ze zmianą klimatu oraz degradacją środowiska, dlatego poszukiwała do realizacji swoich celów projektów, które pozwolą najskuteczniej neutralizować przyszłe i przeszłe emisje firmy. Obecnie w Ugandzie wdrażamy pierwszy projekt będący częścią długofalowej współpracy partnerskiej z WWF - organizacją, która ma odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Na podstawie konsultacji z jej ekspertami uznaliśmy, że lasy tropikalne są najlepszym sposobem na realizację naszej wizji” – komentuje Jacek Siwiński.

Obszar Ugandy Kagombe-Bugoma w regionie Albertine Rift przez dziesięciolecia cierpiał z powodu wylesiania i degradacji. Lokalne badania wskazały, że gatunki endemiczne lub zagrożone wyginięciem utraciły średnio 40 proc. swoich siedlisk, zaobserwowano również wymieranie niegdyś licznych gatunków, jak słoń afrykański. W rejonie Kagombe-Bugoma dominują tropikalne lasy wilgotne, w których rośnie 5 747 drzew z 53 rodzin, 159 rodzajów i 212 gatunków, co czyni je ważnym obszarem z punktu widzenia światowej różnorodności biologicznej.

Projekt jest obecnie w fazie wdrażania na bazie długofalowej strategii działań opracowanej przez ekspertów WWF. Wstępnie oszacowano, że prace mają objąć obszar około 195 tys. hektarów (jest to powierzchnia, która jest trzy razy większa niż polskie terytorium Puszczy Białowieskiej i prawie 20 razy większa niż Białowieski Park Narodowy) i będą trwały przez 10 lat, a następnie wejdą w fazę monitoringu uzyskanych efektów. Będą obejmowały regenerację rezerwatów leśnych mającą na celu powstrzymanie dalszej degradacji ekosystemów i utraty siedlisk dla gatunków. W ramach projektu będą również sadzone drzewa - co znane jest jako metoda ARR – czyli ponowne zalesiania i odnawiania obszarów, na których wycięto naturalny las. Projekty są realizowane we współpracy z lokalnymi władzami, zarządem tych lasów oraz społecznościami, aby rekultywowane obszary i zasadzone lasy dojrzały i stały się siedliskami przyrody w przyszłości.

___________________

1 www.wwf.pl

2 https://www.cbd.int/gbo3/?pub=6667§ion=6692 

3 http://www.fao.org/state-of-forests/en/ 

4https://www.nature.com/articles/s41559-021-01417-z?utm_medium=affiliate&utm_source=commission_junction&utm_campaign=3_nsn6445_deeplink_PID100032693&utm_content=deeplink

5 https://pl.fsc.org/pl

Więcej informacji udzielają:

Rzecznik Grupy VELUX w Polsce: Agnieszka Kamińska

+48 502 410 414 | Agnieszka.Kaminska@velux.com | www.velux.pl

Rzecznik WWF Polska: Katarzyna Karpa-Świderek

+48 604 631 633 | KKarpaSwiderek@wwf.pl | www.wwf.pl