Komunikaty PR

Co w samorządach zmienia Polski Ład?

2021-09-28  |  20:30
Polska - gminy

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w bardzo krótkim czasie uchwalił przepisy, które w istotny sposób zmieniają zasady ustalania i przekazywania udziałów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych. Nowelizacją zabezpieczane są również środki budżetowe mające na celu częściowe zrekompensowanie jednostkom samorządu terytorialnego ubytku dochodów wynikającego ze skutków Polskiego Ładu. Obecnie ustawa jest rozpatrywana przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej, jednak jest wysoce prawdopodobne, że najpóźniej w połowie października nowe przepisy wejdą w życie. Ze względu na skutki finansowe podejmowanych działań, ważne modyfikacje dotyczą także zasad związanych z przygotowaniem wieloletniej prognozy finansowej, w tym w zakresie sposobu kalkulacji wskaźnika maksymalnej obsługi zadłużenia (średnia 3-letnia lub średnia 7-letnia). Wychodząc naprzeciw potrzebom Curulis Doradztwo Samorządowe przygotowało bezpłatny kalkulator wskaźnika, który ułatwi JST podjęcie decyzji.

Jak Polski Ład wpływa na dochody budżetów JST?

Ocena skutków regulacji realizacji Polskiego Ładu wskazuje, że do 2031 r., dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego będą mniejsze o ponad 112 mld zł. W tym samym okresie przewidywany spadek wpływów do budżetu państwa wynosi 42 mld zł. Oznacza to, że w głównej mierze, to właśnie samorząd będzie musiał się zmierzyć ze skutkami finansowymi zmian w systemie podatkowym. Jednocześnie, nic nie wskazuje na to, aby zakres zadań realizowanych na szczeblu samorządowym miał zostać ograniczony. W efekcie, ubytek powstały w dochodach budżetowych, wymusi na lokalnych władzach poszukiwanie oszczędności. Z drugiej strony, w związku z programem Polski Ład, rząd zaproponował ustawę o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego. Przede wszystkim, stanowi ona nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o finansach publicznych, w części poświęconej wieloletniej prognozie finansowej.

Nowelizacja przewiduje zasilenie budżetów samorządowych dodatkowymi środkami subwencyjnymi. Jeszcze w 2021 r. ma to być jednorazowa wypłata z budżetu państwa kwoty 8 mld zł, będąca uzupełnieniem subwencji ogólnej. Natomiast w 2023 r. przewiduje się wprowadzenie części rozwojowej subwencji w wysokości 3 mld zł rocznie, która w kolejnych latach będzie podlegała indeksacji. W tym miejscu wypada zauważyć, że spadek dochodów w budżetach samorządowych, jest szacowany na blisko 11-12 mld zł rocznie. Zatem, ani jednorazowe przekazanie samorządom 8 mld zł pod koniec 2021 r., ani dodatkowe 3 mld zł rocznie od 2023 r. w postaci subwencji rozwojowej, nie będą wystarczające na pokrycie ubytków spowodowanych Polskim Ładem.

Uwadze nie powinien umknąć także fakt, że w nadchodzącym roku budżetowym nie przewidziano dodatkowych środków na uzupełnienie dochodów samorządowych. Wydaje się, że w ten sposób ustawodawca daje władzom lokalnym wyraźny sygnał, że w przypadku wystąpienia w 2022 r. deficytu budżetowego, podstawowym źródłem jego pokrycia powinna być nadwyżka budżetowa z poprzedniego roku, do powstania której zapewne przyczyni się otrzymanie pod koniec roku – wspomnianego powyżej – uzupełnienia subwencji ogólnej. Niemniej sytuacja ta może sprawić sporo problemów, ponieważ wykorzystanie nadwyżki budżetowej pozostałej po 2021 r., co do zasady będzie możliwe dopiero po zakończeniu roku i przygotowaniu sprawozdań. Tymczasem, ubytek dochodów będzie widoczny znacznie wcześniej, ponieważ już na etapie złożenia projektu budżetu. W efekcie, o ile środki z uzupełnienia subwencji ogólnej nie wpłyną na rachunki bankowe poszczególnych samorządów przed 15 listopada, to większość budżetów, zapewne będzie musiała zostać przygotowana bądź z uwzględnieniem licznych ograniczeń po stronie wydatkowej, bądź poprzez zaplanowanie wzrostu zadłużenia, tylko po to, aby po zakończeniu obecnego roku budżetowego, zastąpić je środkami pochodzącymi z nadwyżki budżetowej z 2021 r.

I co zmienia w zakresie ustawowych limitów zadłużania?

Mając na uwadze indywidualny wskaźnik zadłużenia, nie wszystkie samorządy mogłyby być w stanie wprowadzić do wieloletniej prognozy finansowej kredyt, pożyczkę lub emisję obligacji wraz z zaplanowaniem ich obsługi w sposób zapewniający spełnienie relacji określonej w art. 243 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Z tego względu, jednostkom samorządu terytorialnego zaproponowano możliwość wyboru zasad obliczania tego ograniczenia w oparciu o średnią z trzech lat albo średnią z siedmiu lat. Drugie rozwiązanie wydaje się szczególnie atrakcyjne dla tych samorządów, które w latach 2020 i 2021 osiągnęły słabsze nadwyżki operacyjne, niż we wcześniejszych latach, przez co trudno byłoby im zachować stabilność indywidualnego wskaźnika obsługi zadłużenia obliczanego za trzy poprzednie lata. Na zmianach mogą skorzystać również inne samorządy, ale nie wszystkie. Jak wskazuje Aleksandra Hochenzy – kierownik w Curulis Doradztwo Samorządowe, „przejście z obliczania na bazie średniej trzyletniej na średnią siedmioletnią już w 2022 r. poprawi indywidualny wskaźnik zadłużenia o przeciętnie 1,81 p.p. Wstępne prognozy wskazują, że na zmianach skorzystają 1.932 gminy (najwięcej Rewal, Stronie Śląskie oraz Świeradów-Zdrój). Z drugiej strony, w przypadku 545 gmin, aktualne dane budżetowe sugerują, że lepszym wyborem będzie pozostanie przy dotychczasowych zasadach. Spodziewamy się, że w ramach przygotowywania budżetu na rok 2022 sytuacja będzie dynamiczna i niepewna do ostatniej chwili”.

 

Polska - gminy

 

Korzyść / strata dla JST wynikająca z przeliczenia wskaźnika maksymalnej obsługi zadłużenia w oparciu o średnią 3-letnią i 7-letnią

Sprawdź kalkulację wskaźnika maksymalnej obsługi zadłużenia dla swojej JST

W narzędziu można łatwo sprawdzić, jak kształtuje się wskaźnik maksymalnej obsługi zadłużenia skalkulowany w oparciu o średnią 3-letnią i 7-letnią w 2022 roku.

Kalkulator dostępny jest na stronie: kalkulator-wskaznika.curulis.pl

Pełna wersja kalkulatora pozwala sprawdzić, jak kształtuje się przeliczenie indywidualnego wskaźnika obsługi zadłużenia w zależności od wybranej średniej, w perspektywie 4 najbliższych lat. Otrzymali ją subskrybenci programu WPF Asystent oraz osoby, które zdecydowały się bezpłatnie przetestować nasze narzędzie. WPF Asystent to program służący do przyśpieszenia pracy nad WPF. Korzysta z niego blisko 600 JST z całej Polski.

Trzeba również zwrócić uwagę, że najpóźniej do 31 grudnia 2021 r., władze lokalne będą zobowiązane do poinformowania regionalnej izby obrachunkowej oraz organu stanowiącego o wybranej metodzie ustalania relacji wynikającej z art. 243 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Co ważne, wybór ten będzie miał charakter jednorazowy i będzie obowiązywał przez kolejne lata. Z tego względu warto dokładnie sprawdzić kształtowanie się indywidualnego wskaźnika zadłużenia w kolejnych latach. Nie jest wykluczone, że samorządy, które w 2022 r. skorzystają na wyborze okresu siedmioletniego, w roku 2023 lub 2024 będą musiały się zmierzyć z odmienną sytuacją. Niewłaściwy wybór w tym zakresie może zaburzyć stabilność wieloletniej prognozy finansowej i ograniczyć możliwości inwestycyjne w najbliższych latach.

 

Autor: Hubert Goska – Główny Ekonomista Curulis Doradztwo Samorządowe

Newseria nie ponosi odpowiedzialności za treści oraz inne materiały (np. infografiki, zdjęcia) przekazywane w „Biurze Prasowym”, których autorami są zarejestrowani użytkownicy tacy jak agencje PR, firmy czy instytucje państwowe.
Ostatnio dodane
komunikaty PR z wybranej przez Ciebie kategorii
Energia i klimat dla samorządów lokalnych – debata online Biuro prasowe
2024-03-18 | 12:30

Energia i klimat dla samorządów lokalnych – debata online

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju oraz serwis newseria.pl zapraszają na debatę pt. Energia i klimat dla samorządów lokalnych. Debata odbędzie się 26 marca 2024 roku
Kolejna udana interwencja Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców
2024-03-08 | 11:00

Kolejna udana interwencja Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców

Dzięki skutecznej interwencji Rzecznika, organy podatkowe przyznały się do rażącego błędu, a Przedsiębiorca odzyska nadpłacony podatek akcyzowy, prawie sto tysięcy złotych plus
Najnowsza książka Charlesa Duhigga „Siła komunikacji” już na rynku.
2024-02-23 | 11:00

Najnowsza książka Charlesa Duhigga „Siła komunikacji” już na rynku.

„Każdy może się skutecznie komunikować i każdy może wyrobić w sobie tę umiejętność” – mówi Charles Duhigg, laureat Pulitzera, w dniu światowej

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Kongres MOVE

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Infrastruktura

Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ochrona środowiska

Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

Prawo

Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.