Ceny energii uderzają w polskie firmy. Elektryczność 4.0 to najlepszy kierunek

• Aż 89 proc. polskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) uważa, że podwyżki cen energii, które dotknęły je w ciągu roku były co najmniej umiarkowanie dotkliwe. Niemal połowa jest zdania, że były dotkliwe bądź bardzo dotkliwe.
• 37 proc. MŚP deklaruje korzystanie z odnawialnych źródeł energii (OZE), ale tylko 18 proc. twierdzi, że ma zainstalowane takie źródła w swojej firmie.
• Zdaniem czterech na pięciu przedstawicieli MŚP inteligentna transformacja energetyczna oparta na OZE jest nieuchronna, a prawie połowa zapytanych planuje wdrożenie odnawialnych źródeł energii w swoim przedsiębiorstwie.

Aż 49 proc. małych i średnich przedsiębiorstw określa podwyżki cen energii elektrycznej jako dotkliwe, a wynik ten jest najwyższy w branży produkcyjnej. To kluczowe wnioski z raportu fundacji Digital Poland ,,Elektryczność 4.0. Tańsza, czystsza i stabilniejsza energia dla polskich przedsiębiorstw’’, którego partnerem jest firma Schneider Electric. Szansą na zmianę ma być wdrożenie zasad Elektryczności 4.0.

Raport powstał w oparciu o badanie 321 przedstawicieli MŚP (właścicieli, współwłaścicieli oraz osób zarządzających). Jego celem było zweryfikowanie podejścia polskich przedstawicieli małych i średnich firm do transformacji energetycznej. Wyniki badania ukazują ich stosunek do cyfryzacji i automatyzacji usług w dziedzinie energetyki, a także wskazują na szanse i zagrożenia, jakie w tym kontekście dostrzegają przedsiębiorcy.

Droga energia uderza w biznes

Zaledwie dla 3 proc. małych i średnich przedsiębiorstw ostatnie podwyżki cen energii nie były w ogóle dotkliwe. Najsilniej odczuły je firmy z sektora produkcji (58 proc.). Z badania fundacji Digital Poland i Schneider Electric wynika również, że tylko co trzecia polska firma ani razu nie zmagała się w ciągu ostatniego roku z przerwą w dostawach prądu. To alarmujące dane, które uwypuklają wyzwania, z jakimi musi mierzyć się sektor energetyczny.

– Wojna i powiązany z nią kryzys energetyczny dobitnie pokazały, jak ważne jest przyspieszenie wdrożenia w Polsce inteligentnej elektryfikacji opartej na odnawialnych źródłach energii oraz cyfrowym monitoringu i innych rozwiązaniach prowadzących do optymalizacji zużycia energii w firmach. Nikt nie powinien już pytać „czy”, ale „jak szybko” to zrobić. Relatywnie tania i niezawodna energia oraz cyfryzacja są i będą kluczowymi czynnikami budującymi konkurencyjność Przemysłu 4.0. – podkreśla Piotr Mieczkowski, dyrektor zarządzający fundacji Digital Poland.

Czym jest Elektryczność 4.0? To proces transformacji w kierunku energii elektrycznej, która pochodzi z rozproszonych odnawialnych źródeł, jest zarządzana cyfrowo i dystrybuowana poprzez dwukierunkowe, elastyczne i niezawodne sieci.

– Optymalizacja zużycia energii nie była dotychczas dla wielu firm priorytetem, ponieważ koszt energii w naszym kraju był relatywnie niski. Jako że koszt ten w ostatnim okresie istotnie wzrósł, a równolegle znacząco wzrosło ryzyko ograniczeń w zużyciu energii, coraz więcej firm dostrzega wartość w cyfryzacji ich własnego ekosystemu elektroenergetycznego oraz wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych. Dobrą wiadomością jest fakt, że 80 proc. zapytanych przez nas w raporcie przedstawicieli MŚP twierdzi, iż inteligentna transformacja energetyczna oparta na OZE jest nieuchronna. Polscy przedsiębiorcy nie tylko zaczynają zdawać sobie sprawę z korzyści związanych z wdrożeniem inteligentnej elektryfikacji, ale też coraz częściej planują konkretne działania w tym zakresie – zaznacza Jacek Łukaszewski, prezes Schneider Electric na klaster Europy Środkowo-Wschodniej.

Inteligentne OZE odpowiedzią na kryzys energetyczny

Szansą na wzmocnienie gospodarki, bardziej przystępne ceny oraz niezakłócony dostęp do energii jest inteligentna elektryfikacja oparta na OZE, nazywana przez autorów raportu Elektrycznością 4.0. Z badania wynika, że tylko co trzecie MŚP deklaruje wykorzystywanie energii z odnawialnych źródeł, przy czym jedynie 18 proc. może pochwalić się wdrożeniem tego typu rozwiązań w ramach własnej działalności. Trwający kryzys energetyczny sprawił natomiast, że 48 proc. przedsiębiorstw planuje w przyszłości wdrożenie u siebie odnawialnych źródeł energii. Podobny odsetek zapytanych ma też w planach wprowadzenie cyfrowego monitoringu zużycia energii, podniesienie efektywności energetycznej obiektów oraz wdrożenie mikrosieci.

Zdaniem 80 proc. przedsiębiorców inteligentna transformacja energetyczna to nieuchronny kierunek zmian – przede wszystkim ze względu na ochronę środowiska naturalnego oraz rosnące ceny energii elektrycznej.

– Motywatorem zmian dla firm musi być zapewnienie konkurencyjności. Niezależnie od branży i od pochodzenia inwestorów w procesach biznesowych wymagane będzie, a czasem już jest, przedstawianie śladu węglowego w całym łańcuchu produkcji. Na poziomie unijnym akt prawny zwany „taksonomią” tworzy ramy ułatwiające podejmowanie zrównoważonych inwestycji. Stopniowo wszystkie firmy będą nim objęte, a współpraca czy inwestycje będą podejmowane według określonych kryteriów ESG (środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny). Przedstawione badanie pokazuje, że już większość firm MŚP to rozumie, pozostaje im tylko podjąć działania, a decydentom ułatwiać procesy prowadzące do zrównoważonego rozwoju – tłumaczy Magdalena Maj, kierownik Zespołu Klimatu i Energii w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Korzyści i wyzwania Elektryczności 4.0

Rozwój inteligentnej elektryfikacji nabrał szczególnego tempa w ostatnich kilku latach głównie dzięki dotacjom. Potwierdzają to wyniki badania fundacji Digital Poland i Schneider Electric. Największą barierą związaną z inteligentną elektryfikacją są wysokie koszty realizacji. Wskazuje na to 47 proc. MŚP. Badani wymieniają również brak dofinansowania ze strony państwa. Dla sektora publicznego to sygnał, aby rozpocząć budowę systemowego wsparcia przedsiębiorców, opartego na dotacjach i ulgach podatkowych.

– Demokratyzacja, czyli powszechne przyjęcie technologii umożliwiających inteligentną elektryfikację, pozwoli na sukcesywne obniżanie bariery wejścia, jaką są wysokie koszty. Oczywiście nie jest to jedyna przeszkoda. Jednym z priorytetów powinna być także współpraca biznesu z administracją na tym właśnie polu. Pozwoli ona z jednej strony wypracować wspólne płaszczyzny edukacji obywateli i zaznajamiania ich z możliwościami i korzyściami wykorzystania nowoczesnych technologii, mówiąc wprost, wprowadzania pod strzechy inteligentnej elektryfikacji. Z drugiej umożliwi wypracowanie odpowiednich wzorców dobrych praktyk, ale przede wszystkim regulacji zbieżnych z możliwościami rynku, oczekiwaniami samych zainteresowanych i ich portfelami – wskazuje Wojciech Świątek, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w Schneider Electric.

Przedstawiciele małych i średnich przedsiębiorstw są też świadomi korzyści płynących z inteligentnej elektryfikacji. Prawie co drugi badany wskazuje, że wpływa ona na obniżenie kosztów energii elektrycznej. Aż 42 proc. przedsiębiorców utożsamia Elektryfikację 4.0 z pozytywnym wpływem na środowisko i ochroną klimatu.