Czy menadżer musi być człowiekiem?

Postęp w dziedzinie sztucznej inteligencji zdaje się wpływać na każdy aspekt działalności biznesowej, w tym również na zarządzanie. Firmy coraz częściej poszukują sposobów na optymalizację swoich procesów zarządczych poprzez implementację rozwiązań AI. Oczywiście nie ma ryzyka, że AI zastąpi liderów i liderki. Może jednak znacznie ułatwić im pracę, wspierając procesy decyzyjne, a w konsekwencji zwiększyć efektywność operacyjną całej organizacji. Tylko jak zacząć zarządzanie z pomocą AI w praktyce?

Przyjęło się myśleć, że upowszechnienie rozwiązań opartych na AI zmieni życie zawodowe m.in. osób piszących, zajmujących się grafiką czy programujących. Od momentu udostępnienia ChatGPT często podnoszą się głosy przepełnione obawami o przyszłość tego rodzaju zawodów. Ponad roku od tego momentu, wiemy już, że AI zapewniła twórcom wachlarz nowych narzędzi, jednak nie jest w stanie zastąpić ich w codziennej pracy.

Nie inaczej sytuacja przedstawia się w rolach biznesowych związanych z zarządzaniem tak całymi organizacjami, jaki  zespołami. Management to jeden z obszarów biznesowych, który może bardzo dużo zyskać na sprawnym wykorzystaniu możliwości, które dają narzędzia oparte na sztucznej inteligencji.

- Wykorzystywanie AI w zarządzaniu nie oznacza oczywiście zastępowania ludzkich liderów i liderek. Rolą sztucznej inteligencji jest wzmacnianie ich potencjału i umiejętności. AI może zapewnić większy wgląd w otoczenie biznesowe i zwiększyć efektywność wykonywania codziennych, zwłaszcza żmudnych zadań. To wsparcie bardzo przydatne w coraz bardziej złożonym i dynamicznie zmieniającym się krajobrazie biznesowym. Liderzy i liderki, którzy korzystają z technologii AI, mogą uzyskać przewagę konkurencyjną, wykorzystując moc danych i automatyzacji – mówi Sebastian Drzewiecki, Country Manager SoftServe Poland.

W jaki sposób praktycznie wykorzystywać AI w codziennej pracy liderskiej? Oto 3 najważniejsze obszary:

1. Usprawnienie procesów podejmowania decyzji – podstawą podejmowania dobrych decyzji zawsze jest oparta na solidnych danych wiedza. W tym obszarze AI jest idealnym parterem dla człowieka, ponieważ może znacznie rozszerzyć nasze możliwości poznawcze i analityczne. Dobrze dobrany zestaw narzędzi sprawa, że zanim podejmiemy decyzję, możemy zebrać znacznie więcej informacji i niemalże natychmiast wyciągnąć z nich prawidłowe wnioski, zidentyfikować trendy, dostrzec możliwości i ryzyka.
2. Zwiększenie efektywności operacyjnej – aby zwiększyć efektywność codziennej pracy osób zarządzających, kluczowa jest maksymalna automatyzacja powtarzalnych zadań. Narzędzia oparte na AI bardzo dobrze sprawdzają się np. przy planowaniu, pozwalając sprawnie zarządzać harmonogramami pracy zespołów na danych projektach czy odpowiednio alokować czas i zasoby. Przekazanie tego rodzaju obowiązków sztucznej inteligencji pozwala liderom i liderkom skupić się na strategicznych i wymagających kreatywności zadaniach.
3. Poprawa wydajności i zaangażowania zespołów – aby rozwijać zespół i planować edukację jego członków i członkiń niezbędna jest wiedza na temat codziennej pracy, każdego z nich. Do tej pory najlepiej sprawdzała się tu obserwacja, jednak biorąc pod uwagę natłok obowiązków większość menedżerów i menedżerek, należy liczyć się z tym, że nie zawsze było ona wystarczająco szczegółowa i dogłębna. Możliwość analizowania pracy poszczególnych osób przy wsparciu AI pozwala przygotowywać bardziej spersonalizowane i faktycznie pomocne rekomendacje. Sztuczna inteligencja pozwala weryfikować liderom swoje, często subiektywne przekonania w oparciu o solidną analitykę. Konstruktywna informacja zwrotna i ukierunkowany coaching zwiększają zaangażowanie zespołów i w efekcie podnoszą ich efektywność.

AI i krytyczne myślenie liderów

Aby narzędzia oparte na AI przynosiły realne korzyści, konieczna jest świadomość ryzyk, które niesie ze sobą włączenie zawansowanych technologii w proces zarządzania. Kluczowe są oczywiście aspekty związane z bezpieczeństwem danych, ich etycznym wykorzystanie i pełną transparentnością. Zapominanie o tych podstawach może kosztować liderów i liderki najwyższą cenę, czyli utratę zaufania zespołów.

Nie można również zapominać o tym, że AI w swoich ocenach i wnioskach nie uwzględnia czynników zupełnie podstawowych dla budowani ludzkich relacji, czyli rozumienia dynamiki postępowania ludzi i grup. Sztuczna inteligencja, nawet w swoich najnowszych odsłonach, nie jest w pełni empatyczna. Nawet jeśli potrafi odczytywać ludzkie uczucia, robi to na podstawie algorytmów, brakuje jej natomiast własnych doświadczeń, pozwalających formułować swoje osądy na współodczuwaniu.

- Liderzy i liderki muszą pamiętać o tym, że AI stanowi dla nich wsparcie, pozwala nie wykonywać zadań, odciąża z obowiązków, które zwyczajnie nie wymagają ludzkich kompetencji. Nie zastąpi jednak nigdy intuicji, którą każdy z nas buduje na podstawie własnych doświadczeń. Nie obawiam się, że menedżerowie i menedżerki zostaną zastąpieni AI. Ostrzegam natomiast przed zbyt dużym zawierzeniem technologii. Efekty działań AI muszą pozostać częścią składową, podejmowanych przez nas decyzji. Ostateczny osąd musi pochodzić od człowieka. W przeciwnym razie możemy obudzić się w świecie biznesu, w którym podejmowane decyzje będą po prostu średniej jakości tzn. technicznie poprawne, jednak będzie im brakowało innowacyjności, którą może zapewnić tylko ludzki umysł – komentuje Sebastian Drzewiecki.

Korzystając z narzędzi opartych na AI, zawsze należy pamiętać, że model jest tak dobry, jak dane, na których został wytrenowany. Efekty pracy sztucznej inteligencji mogą być stronnicze, a co za tym idzie dyskryminujące.

Zarządzanie zespołami przy użyciu AI może okazać się bardzo skuteczne, ale tylko jeśli proces prowadzony jest hybrydowo. Liderzy i liderki, którzy zlecą zbyt wiele ze swoich zadań lub nieodpowiednio je dobiorą, ryzykują utratę jakości swojej pracy. To o tyle niebezpieczne, że może doprowadzić do obniżenia standardów na rynku. Z drugiej strony osoby, które nie otworzą się na wsparcie technologiczne, mogą przestać nadążać za wymaganiami, które stawia przed niby środowisko biznesowe. Tym, co sprawdzi się przy wdrażaniu AI w codziennym procesie zarządzania, jest dbałość o równowagę i nieustanna krytyczna analiza konsekwencji  jego wykorzystania. A w takich zadaniach najlepiej radzi sobie oczywiście ludzki umysł.

Więcej na temat wpływu AI na pracę liderów i liderek usłyszysz w nowym odcinku podcastu Nowoczesny Lider, w którym gości dr Maciej Madziński, Strategy & Digital Transformation Consultant oraz w TechTalk.Cafe z udziałem Justyny Mecenseffi, Vice President Business Intelligence, Sławomira Kumki, Managing Director of IBM Software Lab in Poland i Marcina Mazurka, Vice President of Technology at Allegro.