Mikroskop zamiast TikToka – nauka daje wiele możliwości

Mikroskop zamiast TikToka – nauka daje wiele możliwości

Największym powodzeniem wśród brytyjskich i amerykańskich dzieci cieszy się zawód vlogera/youtubera (badanie The Harris Poll na zlecenie LEGO, 2019). Podobnie jest u nas – co druga Polka w wieku 10-15 lat (48 proc.) chce w przyszłości zostać tiktokerką, youtuberką lub instagramerką. Tylko 5 proc. marzy natomiast o karierze naukowczyni – wynika z badania fundacji Inspiring Girls Polska (2021). Jak można zachęcić uczniów i studentów do rozwoju w obszarze nauk ścisłych? 3M prowadzi kilka projektów w tym zakresie, kierując swoje działania do coraz młodszych odbiorców.

Analityk ds. kryptowalut, operator floty dronów czy twórca aplikacji mobilnych – 10 lat temu jeszcze nikt nie słyszał o zawodach, które dziś stanowią część naszej rzeczywistości. Rynek pracy potrzebuje coraz więcej specjalistów z obszaru STEM (ang.: Science, Technology, Engineering, Math – w tłumaczeniu: nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka). Przykładowo w USA zatrudnienie w zawodach, które bazują na umiejętnościach ścisłych, wzrosło w ostatnich latach o 24,4 proc. (raport „Pracownik Przyszłości”, Infuture Hatalska Foresight Institute, 2019). Z kolei w Polsce zapotrzebowanie na samych tylko specjalistów do wdrażania sztucznej inteligencji wyniesie do 2025 r. około 200 tys. osób (raport „Monitoring trendów w innowacyjności” – PARP, 2019).

– Praca związana z naukami ścisłymi daje wiele szans na rozwój osobisty – przekonuje Anna Piotrowska, inżynierka procesu w zakładach produkcyjnych 3M Wrocław. – Na moim stanowisku wciąż pojawiają się nowe wyzwania. Mierzenie się z nimi daje mi satysfakcję i możliwość doskonalenia swoich umiejętności. Co ważne, w naukach ścisłych jest dostępnych wiele ścieżek, w zależności od predyspozycji i zainteresowań danej osoby.

Dokonania Anny Piotrowskiej są świetnym przykładem sukcesu w obszarze STEM. Inżynierka z 3M opracowała rozwiązanie zgłoszone przez firmę do Międzynarodowego Urzędu Patentowego. Wynalazek dotyczy panelu wygłuszającego do wnętrz samochodowych, wytwarzanego z włókniny 3M Thinsulate. Anna Piotrowska wymyśliła, by zamiast zgrzewania całej powierzchni włókniny, odciskać na niej jedynie wzór plastra miodu, który wymaga o wiele mniejszego obciążenia maszyny.

MAPa krainy nauk ścisłych

3M odpowiada na potrzeby współczesnego rynku pracy, realizując globalny program współpracy ze szkołami technicznymi Manufacturing & Academic Partnership (MAP), który wspiera i rozwija edukację techniczną i zawodową. Program MAP powstał, gdy firma 3M zaczęła dostrzegać niepokojący trend w niektórych swoich zakładach. W miarę jak starsi pracownicy zaczęli w coraz szybszym tempie odchodzić na emeryturę, brakowało młodych, wykwalifikowanych, którzy mogliby wypełnić te wakaty.

– Dzisiejsza branża produkcyjna wygląda zupełnie inaczej niż 20 lat temu – wyjaśnia Mateusz Hady, dyrektor operacyjny utrzymania ruchu w 3M Manufacturing. – Stanowiska pracy w fabrykach są coraz bardziej zaawansowane technologicznie. Popularność zyskuje więc termin „mechatronika”, opisujący połączenie kompetencji manualnych, inżynierskich i komputerowych.

Polska jest pierwszym krajem poza USA, gdzie 3M uruchomił program MAP. W czerwcu 2021 r. firma przekazała grant na zakup nowoczesnego sprzętu dydaktycznego o wartości ponad 0,5 mln zł dla Centrum Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu i Zespołu Szkół Zawodowych w Oleśnicy. Obie placówki będą dzięki temu szkolić potencjalnych pracowników fabryk przyszłości, wykorzystując elementy Przemysłu 4.0.

– Większość dzieci urodzonych po 2007 roku będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie istnieją. Być może będzie to haker zdrowia, menedżer robotów czy opiekun robotów – mówi Anna Chołodecka, dyrektorka Centrum Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu i doradczyni zawodowa. – Umiejętności z obszaru STEM to dobry punkt wyjścia do zaspokojenia wielu przyszłych potrzeb i człowieka, i rynku pracy. Trudno sobie wyobrazić najbliższe lata bez coraz bardziej zaawansowanych procesów technologicznych i automatyzacji.

Anna Chołodecka zwraca uwagę, że już teraz wokół nas są inteligentne domy, elektroniczni sprzedawcy, autonomiczne samochody czy spawalnie w 70 proc. obsługiwane przez roboty. Cyfryzacja i automatyzacja zajmują więc coraz ważniejsze miejsce także na rynku pracy.

SySTEMowe wsparcie dziewcząt

Wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt jest jednym z Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ na  najbliższe lata. 3M włącza się w te działania poprzez inicjatywy Women's Leadership Forum (WLF), zachęcające dziewczęta i młode kobiety do kariery w obszarze STEM.

– Początkowo działania WLF były ukierunkowane na rozwój liderek w naszej organizacji – mówi Karolina Zychiewicz, dyrektorka Strumienia Wartości Ochron Indywidualnych 3M, koordynująca działania WLF w produkcyjnej części 3M. – Później doszliśmy jednak do wniosku, że trzeba działać wcześniej, jeszcze przed etapem rekrutacji. Bo problemem w obsadzaniu stanowisk technicznych często nie jest fakt, że kobiety nie są wybierane, tylko to, że wśród kandydatów w ogóle nie ma kobiet.

3M od kilku lat współpracuje z Fundacją Edukacyjną Perspektywy, która promuje rozwój kobiet w obszarze STEM. Ekspertki 3M biorą udział w konferencji Women in Tech Summit, są mentorkami festiwalu online dla kobiet w technologiach Perspektywy Women In Tech Days, a także uczestniczą w Podwieczorkach Technologicznych organizowanych dla studentek kierunków ścisłych. W tym roku 3M idzie jeszcze krok dalej i rusza z programem mentoringowym dla 15-latek. Inicjatywa realizowana jest we współpracy z Fundacją Inspiring Girls w Polsce i zainicjowana została w Międzynarodowy Dzień Dziewczynek 2021 r.

– Wybór ścieżki STEM dziewczęta rozważają najczęściej w wieku 11-15 lat. W tym czasie albo je zachęcimy, żeby się w tym kierunku rozwijały, albo one się zniechęcą i już tam nie wrócą – wyjaśnia Karolina Zychiewicz. – Dziewczynom brakuje wzorów do naśladowania – przykładów kobiet robiących karierę w STEM. Rozpoczęliśmy więc program mentoringowy. Pilotażowo wezmą w nim udział uczennice dwóch VIII klas z naszej partnerskiej Szkoły Podstawowej nr 8 we Wrocławiu, z którą sąsiadują zakłady 3M. Chcemy zainspirować i wesprzeć dziewczynki oraz odpowiedzieć na ich pytania – po to, by wybierając szkołę średnią, brały pod uwagę także te możliwości kariery, które wybiegają poza stereotypowe kobiece role. 

3M dla studentów

Oprócz programu MAP i działań koordynowanych przez WLF, 3M współpracuje także ze środowiskiem akademickim. Firma od kilku lat organizuje konkurs 3Mind, aby wspierać projekty uczelnianych kół naukowych działających w obszarze STEM. 3M przekazuje także studentom swoje produkty do realizacji ich ambitnych projektów, takich jak elektryczny bolid wyścigowy, a także organizuje spotkania w swoim Centrum Innowacji i Centrum Szkoleniowym. By pomóc absolwentom w rozpoczęciu kariery w obszarze STEM, firma prowadzi z kolei 20-miesięczny program O2 nastawiony na poznanie pracy w różnych działach 3M wspierających proces produkcji.

– Rozbudzajmy w młodych ludziach ciekawość życia, nie dawajmy im gotowych odpowiedzi. Nie recytujmy podręczników, tylko edukujmy w taki sposób, który rozwija ich ciekawość świata i gotowość do rozwiązywania problemów – mówiła Małgorzata Golatowska, liderka ds. brandu i komunikacji korporacyjnej w regionie 3M East Europe, podczas swojego wystąpienia na konferencji „Pokazać – Przekazać”. Było to seminarium dla nauczycieli zorganizowane przez Centrum Nauki Kopernik. Spotkanie odbyło się w sierpniu 2021 r., a udział Małgorzaty Golatowskiej w tym wydarzeniu był kolejnym przykładem zaangażowania 3M w promowanie nauk ścisłych wśród młodych ludzi.