Kadry kierownicze nie doceniają procesów zarządzania ryzykiem korporacyjnym

-        Procesy zarządzania ryzy­kiem korporacyjnym są wciąż niedoceniane przez kadry kierownicze.

-        Procesom nadzoru nad ryzykiem brakuje rzetelności i dojrzałości pomimo wzrostu skali i złożoności ryzyka organizacyjnego.

Najnowszy raport przygotowany przez AICPA & CIMA wraz z Enterprise Risk Management Initiative (ERM Initiative) na Uniwersytecie Stanowym Karoliny Północnej potwierdza globalny wzrost skali i złożoności ryzyka. Kadry kierownicze dokonują tym­cza­sem niewystarczających inwestycji w nadzór nad ryzykiem w swoich orga­ni­zacjach – pomimo zagrożeń, jakie niesie to dla modeli biznesowych.

Raport The 2024 Global State of Risk Oversight: Managing the Rapidly Evolving Risk Landscape (Globalny stan nadzoru nad ryzykiem w 2024 roku: zarządzanie ryzykiem w szybko zmieniającym się otoczeniu) dowodzi, że 66 proc. respondentów odczuwa wzrost skali i złożoności ry­zy­ka. Tylko 32 proc. uznaje jednak praktyki nadzoru nad ryzykiem w swojej orga­ni­zac­ji za „dojrzałe” lub „rzetelne” w ujęciu globalnym oraz 38 proc. w Europie i Wielkiej Brytanii. Co więcej, zaledwie 17 proc. (zarówno globalnie, jak i w Europie i Wielkiej Brytanii) wskazuje, że ich pro­ces zarządzania ryzykiem dostarcza informacji zapewniających przewagę konkuren­cyj­ną.

Respondenci przyznali również, że w ciągu minionych pięciu lat ich organizacja stanęła w obliczu niespodziewanego zdarzenia operacyjnego, a 48 proc. wskazało, że doś­wiad­czyła wpływu poważnego i nieoczekiwanego zdarzenia związanego z ryzykiem. W przypadku respondentów z Europy i Wielkiej Brytanii procent ten wynosił nieco więcej – 53 proc. Wys­tąpienie takiego istotnego zdarzenia sugeruje potencjalne załamanie procesów zarządzania ryzykiem w organizacji.

Oto najważniejsze wnioski płynące z raportu:

• Skala i złożoność ryzyka rosną w czterech regionach geograficznych: Euro­pa i Wielka Brytania (66 proc.), Azja i Australazja (68 proc.), Afryka i Bliski Wschód (73 proc.), Stany Zjednoczone (64 proc.).
• Organizacje dostrzegają potrzebę wskazania lidera ds. zarządzania ryzykiem, a 47 proc. ankietowanych organizacji na całym świecie powierza kierowanie funkc­ją zarządzania ryzykiem konkretnej osobie (dyrektorowi ds. ryzyka lub jego odpowiednikowi). Niemniej jednak w większości organizacji (64 proc.) funkcjonuje raczej komitet na szczeblu kierownictwa niż pojedynczy lider ds. zarządzania ryzykiem. W czterech wymienionych regionach geograficznych wygląda to następująco: Europa i Wielka Brytania (40 proc. jedna osoba; 67 proc. komitet), Azja i Australazja (48 proc. jedna osoba; 61 proc. komitet), Afryka i Bliski Wschód (61 proc. jedna osoba; 76 proc. komitet), Stany Zjedno­czone (48 proc. jedna osoba; 60 proc. komitet).
• We wszystkich regionach świata respondenci, którzy twierdzą, że ich organi­zacje sprawują „dojrzały” lub „rzetelny” nadzór nad ryzykiem, stanowią mniejszość: Europa i Wielka Brytania (38 proc.), Azja i Australazja (25 proc.), Afryka i Bliski Wschód (32 proc.), Stany Zjednoczone (30 proc.).
• Tylko około połowy zarządów w organizacjach formalnie omawia informacje na temat ryzyka podczas przeglądu planu strategicznego: Europa i Wielka Brytania (43 proc.), Azja i Australazja (46 proc.), Afryka i Bliski Wschód (66 proc.), Stany Zjednoczone (24 proc.).
• Jedynie 47 proc. organizacji opisuje swój proces ERM jako „w większości” lub „w znacznym stopniu” systematyczny, rzetelny i powtarzalny, zakładający regu­lar­ne informowanie zarządu o największej ekspozycji na ryzyko: Europa i Wielka Brytania  (52 proc.), Azja i Australazja (45 proc.), Afryka i Bliski Wschód (59 proc.), Stany Zjednoczone (44 procent).

– W skali globalnej skuteczne zarządzanie ryzykiem w całym przedsiębiorstwie powinno być jednym z najważniejszych narzędzi strategicznych organizacji. Niestety, wiele z nich postrzega je jako czynnik odwracający uwagę od ważniejszych zadań strategicznych – uważa Mark Beasley, Alan T. Dickson Distinguished Professor of Accounting,  Director of the ERM Initiative. – Zarządzanie ryzykiem nie stanie się z czasem łat­wiej­­sze. Biorąc pod uwagę szybkie tempo zmian w globalnym środowisku bizne­so­wym, złożone zagadnienia związane z ryzykiem będą nadal pojawiać się w błyska­wicz­­nym tempie. Nadszedł czas, aby wiele organizacji uczciwie oceniło własne po­dejś­­cie do zarządzania ryzykiem.

– Program ERM to nie tylko mechanizm ochrony wartości, ale także potencjalny strategiczny zasób, który ją generuje, napędza podejmowanie decyzji doty­czą­cych identyfikacji możliwości i tworzy przewagę konkurencyjną, jednocześnie roz­wią­zując problem niedoinwestowania w nadzór nad ryzykiem – podkreśla Ash Noah CPA, CGMA, Vice President & Managing Director of Management Accounting, AICPA & CIMA. –Znalezienie spo­so­bów na bezpośrednie powiązanie działań związanych z zarządzaniem ryzykiem z inic­jatywami strategicznymi i pokazanie, w jaki sposób ERM identyfikuje i łagodzi ryzyko za­grażające realizacji tych celów oraz rozpoznaje zbieżne z nimi możliwości, ma zasad­nicze znaczenie dla poprawy wdrażania ERM.

Metodologia badania

Raport The 2024 Global State of Risk Oversight: Managing the Rapidly Evolving Risk Landscape obejmuje dane zebrane w 2024 r. w ramach ankiety online przeprowadzonej wśród globalnych liderów biznesu z czterech głównych regionów: Europy i Wielkiej Brytanii, Azji i Austrazji, Afryki i Bliskiego Wschodu oraz Stanów Zjednoczonych. Około połowa z nich pełni wysokie funkcje w księgowości i finansach, a pozostali reprezentują różne stanowiska kierownicze w różnych branżach. W sumie zebrano 623 w pełni wypełnionych ankiet.