Najem instytucjonalny w Polsce. Wyniki pierwszego badania na temat sektora PSR

Na ile najem instytucjonalny jest w Polsce znany i rozpoznawalny? Jakie są największe atuty korzystania z tego typu mieszkań, a co najemcy instytucjonalni woleliby zmienić? Na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich firma analityczno-badawcza Zymetria zbadała rynek wynajmu w Polsce. Badanie zostało zrealizowane w warunkach zwiększonych potrzeb mieszkaniowych – już po wybuchu wojny w Ukrainie. Zerknijmy zatem z lotu ptaka na polską rzeczywistość mieszkaniową, najemców i ich tajemnice.

Wiele ostatnio mówi się o problemach rynku mieszkaniowym. Coraz częściej w kontekście braku mieszkań dostępnych na wynajem, co dotyczy szczególnie większych miast. Na zwiększony popyt na wynajmowane mieszkania z pewnością wpłynęły nagłe potrzeby mieszkaniowe milionów ludzi, którzy musieli uciekać z Ukrainy z powodu wojny. Nie bez znaczenia jest również wzrost kosztów kredytów, który osoby wahające się między kupnem a wynajmowaniem zniechęca do wyboru tego pierwszego.

Wachlarz możliwości

Osoby pragnące usamodzielnić się lub zamieszkać w innym mieście zasadniczo mają do wyboru kupno swojego „M” lub wynajem. Wynajmować można prywatnie lub skorzystać z najmu instytucjonalnego, tzw. PRS (ang. Private Rented Sector). Z badania przeprowadzonego przez Zymetrię wynika, że ta forma wynajmu jest dobrze znana zaledwie 15% respondentów, a 25% nawet o niej nie słyszało. Oznacza to bardzo małą świadomość PRS w społeczeństwie. Warto zatem przybliżyć ten temat.

Najem instytucjonalny jest jedną z możliwości wynajmu i oznacza tylko tyle (i jednocześnie aż tyle), że właścicielem mieszkania, a właściwie całego budynku, jest wyspecjalizowana firma. W zależności od chęci najemcy mieszkania są urządzone pod klucz lub jest w nich pozostawione miejsce na meble najemców. Często dodatkowymi atutami są wspólne przestrzenie użytkowe (kawiarnie, siłownie) czy obsługa recepcyjna. Wiele formalności można załatwić online, w tym poprosić o pomoc w przypadku usterek ze sprzętami RTV/AGD. Wyniki najnowszego badania wskazują, jak osoby korzystające z tej formy faktycznie oceniają tę opcję.

Powody wynajmu i stopień zadowolenia

Uwagę zwraca fakt, że niemal wszyscy są zadowoleni – aż 97% najemców instytucjonalnych bardzo dobrze lub dobrze ocenia świadczone usługi. Warto zauważyć, że odsetek zadowolenia w gronie najemców prywatnych jest nieco niższy – bo 88%, ale zasadniczo nadal oznacza wysoki poziom satysfakcji. Osoby, które zdecydowały się na wynajem instytucjonalny, a nie prywatny, szczególnie doceniają jasne zasady wynajmu, gdzie prawa i obowiązki każdej strony są jasno sprecyzowane. Na to zwróciła uwagę niemal połowa respondentów (48% korzystających z PRS). 39% zdecydowały się na taką formę wynajmu ze względu na atrakcyjną okolicę oraz wysoki standard mieszkania lub bloku, na co wskazał niemal co trzeci badany – 31%.

Zalety i… wady

Analiza raportu wskazuje, że osoby korzystające z PRS przede wszystkim cenią komfort codziennego funkcjonowania oraz istotną i odczuwalną każdego dnia wygodę. Jako zalety mieszkań PRS wskazano możliwość mieszkania w wygodnej do codziennego życia lokalizacji (na co zwróciło uwagę aż 44% respondentów) i łatwość zamiany jednego mieszkania na drugie (na co wskazało 32%), co jest szczególnie istotne dla osób ceniących elastyczność pozwalającą na zmianę mieszkania w zależności od aktualnych warunków i potrzeb. A wynajem instytucjonalny taką elastyczność zapewnia. Jako wady określono cenę, która dla 25% badanych wydaje się nieadekwatna, oraz obowiązek zapłaty kaucji, z czym wiąże się ryzyko jej utraty, na co zwróciło uwagę 23% respondentów z PRS. Dla porównania wśród osób wynajmujących mieszkania prywatnie to 32%, a kwestię ceny jako nieadekwatną ocenia 30%. Trzeba przyznać, że statystycznie obawy są większe po stronie najemców prywatnych.

Generalnie najemcy instytucjonalni postrzegają tę formę najmu jako gwarantującą większe bezpieczeństwo niż wynajem prywatny, chwalą łatwość systemu formalnego oraz doceniają możliwość bezproblemowego wprowadzenia się z dziećmi. Zważywszy na bieg wydarzeń ostatnich tygodni, zawirowania w budownictwie, kredytach, dostępnych mieszkaniach, warto obserwować rynek – z pewnością będzie się zmieniał.

O badaniu

W przeprowadzonym w marcu 2022 przez firmę analityczno-badawczą Zymetria na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich badaniu „Rynek wynajmu w Polsce 2022” wzięło udział 910 respondentów – osoby w wieku od 18 do 50 lat mieszkające w dużych miastach (powyżej 100 tys. mieszkańców). Badanie zostało zrealizowane metodą CAWI oraz wywiadami Face to Face.